Tottenham pressing và Tuchel đáp trả: Quân bài Kante xoay chuyển cục diện

Tottenham đã tiếp cận cận trận đấu theo cách không nhiều người có thể mường tượng từ trước. Sự mạo hiểm đã thật sự cho thấy dấu hiệu tích cực với những diễn biến trong 45 phút đầu. Nhưng nó lại trở thành tiền đề để một lần nữa Tuchel phát huy khả năng đọc trận đấu và thích ứng của ông, giúp Chelsea xoay chuyển càn khôn trong hiệp 2.

Tottenham - Chelsea, trận derby thành London được mong chờ của vòng đấu thứ 5 Premier League, cũng chính là trận đấu #GameZero đầu tiên trên thế giới, tức là trận cầu xanh-sạch nhất từ trước tới nay. Trước giờ bóng lăn, những Thomas Tuchel, Kai Havertz hay Eric Dier cũng đã có những cuộc phỏng vấn nói về nhận thức bảo vệ môi trường.

Thomas Tuchel: Bậc thầy thay người, thiên tài chiến thuật Vừa qua, Chelsea đã giành trọn 3 điểm trong chuyến hành quân tới sân của Tottenham. Và người góp công đầu trong chiến thắng này của The Blues không phải ai khác mà chính là HLV Thomas Tuchel.

Tottenham 0-3 Chelsea: Tuchel quá hay Chelsea đã có chiến thắng nhẹ nhàng trước Tottenham trong trận derby London để đứng đầu BXH Ngoại hạng Anh.

Game Zero một chiến dịch nhằm giảm thiểu khí thải carbon do Tottenham phối hợp cùng đài Sky và chính phủ Anh thực hiện. Mọi khâu về tổ chức trong trận đấu này, từ phương tiện di chuyển của các cầu thủ, CĐV tới sân, cho tới các vật dụng, thiết bị sử dụng và năng lượng dùng cho trận đấu,... đều được giảm thiểu khí thải carbon và các tác động lên môi trường đến mức tối đa. Tất cả hướng đến sự thân thiện với môi trường.

Bản thân Tottenham vốn cũng CLB "xanh" nhất tại Premier League, theo một nghiên cứu của Liên hợp quốc. Nhưng không có nghĩa là cách nhập cuộc của Tottenham trước Chelsea “cũng non và xanh lắm”! Trước giờ bóng lăn, sau những gì thầy trò Nuno Espirito Santo từng trình diễn ở những trận đấu trước, nhiều người đã sớm nghĩ về một thế trận co cụm phòng ngự và tìm kiếm cơ hội phản công của Gà trống trước The Blues, nhưng cách tiếp cận của chủ nhà đã khiến tất cả phải bất ngờ.

Tottenham thiết lập thế trận pressing tầm cao đầy khó chịu trước các cầu thủ đội khách. Về cơ bản, hệ thống pressing của đội chủ nhà là 4-3-3 hay 4-1-2-3, đấu với 3-4-2-1 của Chelsea. Tùy vào hướng lên bóng được triển khai bên phía Chelsea, hai hậu vệ cánh của Spurs là Emerson Royal và Sergio Reguilon sẽ có những pha dâng lên áp sát từng wingback của The Blues.

Ba cái tên đá cao nhất trên hàng công của Spurs là Son-Kane-Lo Celso gây áp lực lên 3 trung vệ của Chelsea, trong khi Ndombele và Dele Alli nhận nhiệm vụ bắt chết cặp đôi tiền vệ trung tâm Jorginho và Kovacic. Pierre-Emile Hojbjerg đóng vai trò là người càn quét ở vị trí thấp nhất nơi hàng tiền vệ, có lúc anh sẽ dâng lên áp sát một tiền vệ không được theo kèm của Chelsea, hoặc có lúc sẽ ập vào Mason Mount – người lùi về để hỗ trợ việc lên bóng của The Blues.

Một cách chung nhất, Tottenham gần như luôn chủ động bắt người, gây áp lực tầm cao ở những tình huống triển khai bóng của Chelsea. Thông qua hàng tiền vệ 3 người gồm Dele Alli, Ndombele và Hojbjerg, Spurs tìm cách hoặc tạo thế cân bằng hoặc tạo thế áp đảo quân số trước bộ đôi tiền vệ trung tâm Jorginho và Kovacic.

Trong cách tổ chức vây ráp đó của chủ nhà, Chelsea thường phải đẩy bóng ra hai biên qua các wingback để lên bóng, và bản thân những wingback như Azpilicueta hay Marcos Alonso như đã nói lại cũng luôn bị các hậu vệ cánh của Spurs áp sát. Bằng không, những wingback này phải di chuyển bó vào trong để hợp cùng Jorginho và Kovacic mở ra thêm phương án kết nối bóng với các trung vệ.

Theo thời gian, Mason Mount được chỉ đạo lùi về để hỗ trợ Jorginho và Kovacic tạo ra thêm một điểm thoát bóng cho Chelsea lên phía trên. Với những tình huống Mount lùi về như thế hòng giúp hàng tiền vệ Chelsea có thêm quân số, Dele Alli hoặc Hojbjerg sẽ có lúc luân phiên nhau tùy vị trí để gây áp lực lên Jorginho và Mount.

Cách tiếp cận này của Tottenham tuy cũng có lúc đặt họ vào tình trạng báo động với những tình huống chuyển trạng thái cực nhanh của Chelsea. Nhưng kết quả tích cực là không thể phủ nhận trong 45 phút đầu tiên. Spurs ít nhất đã không để đoàn quân của Thomas Tuchel nắm quyền kiểm soát thế trận trong 45 phút đầu. Từng có một thời điểm trong hiệp 1, con số thống kê từ Sky Sports cho thấy, khu vực ⅓ sân cuối bên phía Chelsea và ⅓ sân giữa là hai vùng không gian diễn ra nhiều hoạt động nhất, lần lượt là 41% và 44%, so với chỉ 15% ở ⅓ sân đầu bên phía Tottenham. Điều này có nghĩa, các học trò của Nuno Santo đã biến những phạm vi giữa sân và phần sân đối phương trở thành “vùng đỏ” tranh chấp.

Sự thành công trong hiệp 1 của Tottenham còn được thể hiện qua việc Chelsea chỉ tạo ra được 6 pha dứt điểm tổng cộng, 0 một pha dứt điểm nào đi trúng đích, với tổng giá trị bàn thắng kỳ vọng chỉ là 0,43. Số lần chạm bóng trong vòng cấm đối phương của Chelsea ở hiệp 1 cũng chỉ là 13 lần. Ngoài ra, đội khách hứng chịu 1 tình huống dứt điểm trúng đích của Spurs và nhận giá trị bàn thua kỳ vọng trong ở mức 0,67.

Một bằng chứng khác cho thấy lối chơi pressing của Spurs chính là hình ảnh những vị trí tắc bóng thành công mà đội chủ nhà tạo ra trong hiệp 1. Chủ nhà đã có 5 lần tắc bóng thành công ngay trên phần sân của Chelsea.

Tuy nhiên, câu chuyện trong hiệp 1 chỉ có vậy, và cách tiếp cận dù hợp lý cách mấy mà nếu không có bàn thắng cũng là chưa toàn vẹn. Bước sang hiệp 2, Tuchel lập tức tung vào sân N'Golo Kante để thay Mason Mount. Dù Chelsea sớm có bàn thắng khai thông thế bế tắc của trận đấu từ một pha bóng cố định với công của Thiago Silva. Nhưng chính quyết định tung Kante vào sân mới mang tính bước ngoặt.

Khả năng xoay chuyển cục diện tài tình của HLV người Đức đã từng được phát huy trước Liverpool hồi đầu mùa giải. Trong một thế trận chỉ còn 10 người trên sân vì tấm thẻ đỏ trong hiệp 1 của Reece James, Tuchel đã lập tức chuyển sang hệ thống 5-3-1 ở hiệp 2, duy trì một thế trận phòng ngự đỉnh cao, giúp The Blues bảo toàn kết quả hòa 1-1 ngày hôm đó.

Trở lại với trận đấu Tottenham, sau trận đấu, đích thân Thomas Tuchel đã nói về Kante như sau: “Trong hiệp 1, chúng tôi có những màn trình diễn cá nhân xuất sắc đến từ Kepa và Thiago Silva. Nhưng tổng quát, chúng tôi thiếu đi sự chú ý, năng lượng và quyết liệt ở những pha tranh chấp 50-50. Nếu sở hữu trong tay N’Golo, bạn đơn giản là có một vũ khí mà ai nấy cũng kiếm tìm. Ở Kante, chúng ta có mọi thứ cần thiết của một tiền vệ. Đó là tầm hoạt động, cường độ chơi bóng, khả năng giành lại bóng, kỹ thuật, khả năng di chuyển khi có bóng lẫn không bóng, rê dắt, và ngày hôm nay là cả ghi bàn.”

“Với Kante, kết hợp cùng Jorginho và Kovacic, chúng tôi có một hiệp 2 mạnh mẽ nơi hàng tiền vệ. N’Golo là N’Golo, cậu ấy là món quà tuyệt vời của tạo hóa! Kante có thể thay đổi cục diện trận đấu. Thoạt trông việc tung Kante vào sân trong hiệp 2 là hướng đến khâu phòng ngự, nhưng chúng tôi còn muốn cải thiện sự chắc chắn, khả năng đoạt lại bóng, lên tinh thần toàn đội, có một cường độ cao hơn và tần suất hoạt động nhiều hơn trong việc giành lại bóng chủ động, áp đặt thế trận lên phần sân đối phương và từ đó dựa vào kỹ năng của các cầu thủ để ghi bàn. Ý tưởng đằng sau quyết định tung Kante vào sân chính là như vậy.”

Lúc Kante có mặt trên sân, hệ thống của Chelsea từ 3-4-2-1 chuyển sang 3-5-2 hay 5-3-2, hiểu đơn giản là Chelsea sẽ có thêm người ở khu vực trung tuyến, tức là Kante hỗ trợ cho Jorginho và Kovacic. Dù trong hiệp 1, đã có nhiều tình huống Mason Mount được chỉ đạo lùi về để gia tăng thêm quân số giúp Jorginho và Kovacic, nhưng cầu thủ người Anh về cơ bản vẫn giữ vùng hoạt động nhô cao, vị trí của anh vẫn mang tính “lấp lửng” giữa cặp tiền vệ trung tâm và hàng tiền đạo. Trong khi, vị trí thường trực và cảm quan không gian của Kante giúp tiền vệ người Pháp quán xuyến tốt hơn nhiệm vụ ở trung tuyến.

Việc chuyển đổi sang 3-5-2 giúp tuyến giữa của Chelsea cân bằng lại quân số để hấp thụ, chống chọi trước những tình huống tổ chức pressing của đối thủ, đồng thời Kante còn tạo ra thêm mắt xích kết nối trong việc triển khai bóng lên phía trước, nhờ vào sự cơ động và không biết mệt mỏi của anh. Đương nhiên, bản thân Kante vốn dĩ đã là một cầu thủ giỏi, “tuy một mà thi đấu như hai người”, nhưng việc nhận ra vấn đề và khắc phục của Tuchel cũng đã là một chỉ dấu của sự cao tay.

Tottenham vẫn pressing nhưng họ không còn khiến Chelsea khốn đốn như trong hiệp 1, bởi The Blues luôn có đủ người để thoát ra khỏi những tình huống đó. Nói như Tuchel, Chelsea không những trở nên chắc chắn hơn trong khâu phòng ngự, mà còn dồn ép ngược trở lại Tottenham.

Bằng chứng là vị trí những tình huống tắc bóng thành công trong hiệp 2 của hai phía. Tottenham hiệp 2 chỉ còn tắc bóng thành công trên phần sân Chelsea đúng 1 lần, so với 5 lần của hiệp 1. Trong khi, Chelsea tắc bóng thành công trên phần sân của Tottenham đến 6 lần, so với 3 lần trong 45 phút đầu.

Chưa hết, trong hiệp 2, The Blues dứt điểm 14 lần, tức hơn gấp đôi hiệp 1, với 10 pha dứt điểm trúng đích, trong khi 0 có lần nào ở quãng thời gian trước đó. Họ cũng có đến 27 lần chạm bóng trong vòng cấm Tottenham, gấp đôi con số của 45 phút đầu. Giá trị bàn thắng kỳ vọng tạo ra là 1,78 và giá trị bàn thua kỳ vọng phải nhận giảm xuống chỉ còn 0,06. Quan trọng nhất, Chelsea ghi được 3 bàn.

Bàn thắng của Kante, một pha dứt điểm tầm xa đưa quả bóng đập trúng người cầu thủ Tottenham đi vào lưới trong sự ngỡ ngàng của Hugo Lloris, chính là kết tinh cho những pha thoát pressing và tổ chức vây ráp ngược trở lại của Chelsea lên Tottenham.

Không thể phủ nhận, Nuno Espirito Santo đã có một cách tiếp cận táo bạo và đột biến so với hình ảnh của những vòng đấu trước. Nguồn chất lượng nhân sự của Chelsea hiển nhiên đã phát huy tác dụng mang lại cục diện đảo chiều. Nhưng Tuchel vẫn cho thấy ông trên cơ HLV người Bồ Đào Nha, bởi khả năng đọc hiểu trận đấu và ứng biến qua các quyết định nhân sự.

Chelsea tiếp tục cho thấy họ là một tập thể vững chắc và lợi hại như thế nào, với 15 trận giữ sạch lưới tại Premier League thời Thomas Tuchel, trong khi số bàn thua đến nay phải nhận dưới kỷ nguyên HLV người Đức chỉ là 14 bàn. Tìm ra cách khắc chế Chelsea vẫn sẽ là mệnh đề chưa có đáp án vào lúc này.