Crystal Palace
Khái niệm “cú đấm ngàn cân” thường được sử dụng để mô tả sức mạnh phi thường của các võ sĩ hàng đầu thế giới. Tuy nhiên, liệu cú đấm ấy có thật sự đạt đến mức độ khủng khiếp như tên gọi hay chỉ là cách nói phóng đại? Những nghiên cứu khoa học và đánh giá của các chuyên gia đã phần nào giải thích rõ hơn về lực đấm cũng như năng lượng va chạm mà một võ sĩ có thể tạo ra, giúp người hâm mộ hiểu rõ hơn về sức mạnh thực sự trong những pha ra đòn dứt điểm trên sàn đấu.
Để hiểu rõ hơn về sức mạnh của cú đấm, cần phân biệt giữa lực tác động (force) và năng lượng va chạm (kinetic energy). Theo các nghiên cứu y học thể thao, một võ sĩ trung bình có thể tung ra lực đấm rơi vào khoảng 250-400 kgf, tương đương với 2.500-4.000 newton. Con số này sẽ tăng lên đáng kể với các vận động viên chuyên nghiệp. Một nghiên cứu từ Viện Y học thể thao Mỹ năm 2010 cho thấy cú đấm gây knock-out thường yêu cầu lực tác động dao động trong khoảng 300-400 kgf, vượt xa trọng lượng cơ thể của đối thủ.
Võ sĩ Ngannou (trái) nổi tiếng với cú đấm ngàn cân – Ảnh: UFC
Trong lịch sử đấu quyền Anh và MMA, nhiều võ sĩ huyền thoại được nhắc đến với sức mạnh cú đấm cực kỳ ấn tượng. Mike Tyson, được biết đến là “võ sĩ thép” trong thập niên 1980, từng khiến đối thủ phải khuất phục chỉ sau vài giây bằng những cú đấm uy lực. Các thử nghiệm không chính thức cho thấy lực đấm của Tyson có thể đạt từ 1.500 đến 1.800 newton, đủ để tạo ra ảnh hưởng đáng kể tới não bộ đối phương.
Tuy nhiên, kỷ lục về lực đấm mạnh nhất hiện nay thuộc về Francis Ngannou – võ sĩ MMA người Cameroon. Năm 2017, tại UFC Performance Institute, cú đấm của Ngannou được ghi nhận trên thiết bị đo lực PowerKube với chỉ số lên tới 129.161 đơn vị, tương ứng khoảng 96.000 newton và hơn 1.000 joule năng lượng va chạm theo quy đổi chuyên môn. Để hình dung dễ dàng hơn, mức năng lượng này tương tự như một chiếc ô tô bốn chỗ nặng gần một tấn đang lao tới với tốc độ gần 5 km/h.
Các chuyên gia y tế đã nghiên cứu tác động thực tế của những cú đánh như vậy đối với cơ thể con người. Hộp sọ thường chịu được lực va chạm khoảng 1.100 joule trước khi xuất hiện nguy cơ nứt gãy. Điều này đồng nghĩa với việc một cú đấm từ các võ sĩ hàng đầu như Ngannou hoàn toàn có thể vượt qua giới hạn an toàn nếu đánh trúng đúng vị trí nguy hiểm trên đầu hoặc cơ thể.
Không khó để tìm thấy những trường hợp tử vong do chấn thương sọ não hoặc gãy xương nghiêm trọng xảy ra trong các môn võ đối kháng như boxing hay MMA, phần lớn là do những cú đấm có sức công phá rất lớn. Tiến sĩ Ed Smith – chuyên gia sinh lý thể thao tại Đại học London – từng nhận định rằng một cú đấm siêu hạng không khác gì một vụ va chạm giao thông ở vận tốc thấp nhưng điểm khác biệt nằm ở việc năng lượng được truyền tải tập trung vào diện tích rất nhỏ khiến tổn thương mô và xương trở nên nghiêm trọng hơn nhiều.
Qua thời gian, từ những tay đấm như Jack Dempsey hay Rocky Marciano trong thế kỷ XX cho đến Mike Tyson, Deontay Wilder và Francis Ngannou ở thế kỷ XXI, lực đánh của con người đã đạt đến giới hạn sinh học gần như tối đa. Dù kỹ thuật huấn luyện ngày càng phát triển và cường độ tập luyện cao hơn, cơ thể vẫn tồn tại những giới hạn vật lý về sức mạnh cơ bắp, đàn hồi dây chằng và tốc độ vận động.
Theo khảo sát của Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), năng lượng cực đại mà một cá nhân có thể tạo ra trong một cú đấm khó có thể vượt quá ngưỡng 1.500 joule. Đây là mức tối đa mà sinh lý con người có thể đáp ứng trước khi gặp phải những hạn chế về mặt cấu trúc cơ thể.
Mike Tyson cũng nổi tiếng về cú đấm thép – Ảnh: BN
Điều làm cho các cú đấm trở nên đặc biệt nguy hiểm không chỉ nằm ở con số tuyệt đối của lực tác động mà còn phụ thuộc vào cách thức truyền tải năng lượng đó vào cơ thể đối phương. Ví dụ dễ hiểu là một cú đấm của Tyson có thể được ví như việc dùng búa tạ nặng khoảng sáu kilogram giáng xuống một khối gỗ chắc chắn; trong khi đó, cú đánh của Ngannou gần tương tự như một chiếc ô tô đang chuyển động nhẹ nhàng va chạm vào vật cản.
Ở cấp độ này, cú đánh không chỉ đủ sức làm gãy xương hàm hoặc xương sườn mà còn gây ra các tổn thương nội tạng nghiêm trọng và chấn thương sọ não tiềm tàng. Tính chất tập trung năng lượng cực cao trên diện tích nhỏ khiến cho sức phá hủy càng gia tăng đáng kể.
Nhìn tổng quan lại, sức mạnh của từng cú đấm không chỉ phản ánh tiềm năng sinh học con người mà còn chứng minh sự tiến bộ vượt bậc trong khoa học huấn luyện thể thao hiện đại. Thuật ngữ “cú đấm ngàn cân” tuy mang tính hình tượng nhưng phần nào phản ánh thực trạng về sức công phá đáng kinh ngạc mà các võ sĩ hàng đầu thế giới có thể tạo ra trên sàn đấu.
Những pha ra đòn từ các tay đấm hạng nặng như Ngannou hay Mike “thép” Tyson tương đồng với việc húc nhẹ một chiếc xe nặng hàng tấn hoặc giáng búa sắt vài ký ngay vào cơ thể bạn—và hậu quả đều có thể rất nghiêm trọng thậm chí là tử vong nếu không được phòng tránh đúng cách.
