Crystal Palace
Lockheed Martin vừa giới thiệu Vectis, siêu drone chiến đấu thế hệ mới được kỳ vọng sẽ thay đổi hoàn toàn cách thức tác chiến hàng không. Được phát triển trong khuôn khổ chương trình Collaborative Combat Aircraft (CCA) của Không quân Hoa Kỳ, Vectis sở hữu công nghệ tàng hình tiên tiến, khả năng tự trị cao và mức giá dưới 20 triệu USD mỗi chiếc. Đây là bước tiến đáng kể, mở ra kỷ nguyên mới cho các máy bay không người lái tích hợp chặt chẽ cùng các tiêm kích hiện đại như F-35.
Ngày 21/9, Lockheed Martin chính thức công bố Vectis – mẫu UAV chiến đấu hợp tác có trọng lượng cất cánh vượt quá 600kg, thiết kế để phối hợp hiệu quả với các máy bay thế hệ thứ năm. Dự án do bộ phận Skunk Works thực hiện – một đơn vị danh tiếng chuyên phát triển các dự án tàng hình bí mật từng tạo ra SR-71 Blackbird và F-117 Nighthawk. Vectis không đơn thuần là một drone mà còn là nền tảng công nghệ đột phá, tập trung tối ưu khả năng sống sót, tính linh hoạt cùng sự tương thích liền mạch trong môi trường chiến tranh điện tử phức tạp.
Mỹ giới thiệu máy bay không người lái tàng hình Vectis
Vectis thuộc loại UAV Group 5 theo phân loại của Lầu Năm Góc, có thể bay ở độ cao khoảng 5.500m và kích thước nằm giữa một tên lửa hành trình đa nhiệm và tiêm kích hạng nhẹ F-16. Thiết kế khí động học áp dụng cấu trúc cánh bay hoặc cánh tam giác delta hòa quyện thân cánh không đuôi giúp giảm thiểu phản xạ radar cực kỳ hiệu quả. Lỗ hút khí đặt ở trên thân máy bay kết hợp kênh dẫn khí uốn cong và vòi phun dẹt nhằm giảm dấu vết hồng ngoại cũng như tín hiệu radar từ những góc nhìn thấp, lấy cảm hứng từ các dự án tàng hình trước đây.
Thiết kế độc đáo này không chỉ tối ưu hóa khả năng ẩn mình trong môi trường tác chiến mà còn hỗ trợ sản xuất hàng loạt nhờ áp dụng kỹ thuật số và phương pháp sản xuất tiên tiến, tạo điều kiện dễ dàng điều chỉnh nhanh chóng theo nhiều nhiệm vụ khác nhau.
Đàn máy bay không người lái tìm kiếm các mục tiêu trên không
Điểm sáng nổi bật của Vectis chính là khả năng sống sót vượt trội so với các drone truyền thống thường bị coi là thiết bị dùng một lần. Drone này được trang bị vật liệu hấp thụ radar tiên tiến cùng cấu trúc khí động học tối ưu để chịu đựng môi trường phòng không đối phương khắc nghiệt và trở về an toàn từ những nhiệm vụ nguy hiểm. Thiết kế cũng phù hợp với mô hình ‘agile combat employment’ của Không quân Mỹ, tức có thể nhanh chóng triển khai tại các căn cứ tạm thời hoặc các địa điểm phân tán.
Khả năng tin cậy cao cùng thiết kế dễ bảo trì giúp Vectis trở thành ‘người bay hằng ngày’, giảm thiểu thời gian bảo dưỡng và tăng cường sẵn sàng chiến đấu liên tục.
Minh họa máy bay không người lái Vectis (CCA) cùng với các máy bay khác của Lockheed Martin
Vectis sử dụng động cơ phản lực đơn được tối ưu để duy trì tốc độ phù hợp phối hợp với tiêm kích thế hệ mới như F-35 Lightning II. Mặc dù chưa rõ chi tiết về loại động cơ cụ thể, một số nguồn tin quốc tế cho rằng nó có khả năng đạt đến vận tốc siêu thanh nhằm tăng tính linh hoạt trong chiến trường biến động cao. Phạm vi hoạt động được mở rộng, thích hợp cho nhiều khu vực chiến lược như khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương hay châu Âu.
Dự kiến chuyến bay thử nghiệm đầu tiên sẽ diễn ra vào cuối năm 2027 và bắt đầu sản xuất hàng loạt từ năm 2028. Với mức giá dự tính dưới 20 triệu USD mỗi chiếc, Vectis hứa hẹn trở thành lựa chọn kinh tế lý tưởng cho việc triển khai ‘đàn’ drone trên quy mô lớn.
F-35 điều khiển máy bay không người lái
Hệ thống tự chủ của Vectis tuân thủ kiến trúc mở theo tiêu chuẩn Chính phủ Mỹ, đảm bảo hoạt động linh hoạt độc lập hoặc đồng bộ ngay cả khi bị gián đoạn GPS hay liên lạc. Giao diện kỹ thuật số hiện đại hỗ trợ trao đổi dữ liệu thời gian thực với máy bay chỉ huy, cho phép phân tích tình huống và giao nhiệm vụ tự động thông minh.
Kiến trúc sứ mệnh mở giúp tránh phụ thuộc vào nhà cung cấp duy nhất, tạo điều kiện nâng cấp nhanh chóng và tích hợp phần mềm từ nhiều nguồn khác nhau. Trang bị cảm biến bao gồm radar quét mảng pha chủ động AESA và khả năng tích hợp trạm quang-điện tử cùng container treo phục vụ các nhiệm vụ tình báo giám sát trinh sát (ISR). Các vai trò bổ trợ như chiến tranh điện tử, chỉ định mục tiêu hay tác chiến phòng thủ cũng được hỗ trợ hiệu quả.
Vectis mang vũ khí bên trong khoang nội bộ nhằm duy trì đặc tính tàng hình khi triển khai tên lửa không đối không và bom dẫn đường mặt đất. Theo mô phỏng chiến thuật, một tiêm kích F-22 có thể kiểm soát đồng thời bốn chiếc Vectis trong đội hình, dùng drone làm lớp đánh tiền đạo phát hiện và tiêu diệt mục tiêu theo lệnh phi công.
Hệ thống kiểm soát đa miền MDCX™ đảm bảo kết nối xuyên suốt giữa các nền tảng như F-35 hay NGAD, mở rộng phạm vi tác chiến đồng thời nâng cao sức mạnh hỏa lực mà vẫn giữ nguyên nhân lực phi công con người. Sự kết hợp này tạo nên bộ đôi hoàn hảo giữa con người và robot trên bầu trời tương lai.
