“Chúng tôi đã làm rất xuất sắc ở 20 mét đầu, nhưng 80 mét cuối thì không như vậy,” Thomas Tuchel đã phát biểu như thế sau trận đấu trước Man City tối qua. Lần đầu tiên Chelsea nếm trải thất bại trong mùa giải này, và cũng là lần đầu tiên Pep Guardiola đánh bại người đồng nghiệp kể từ khi cả hai đến Anh.
Chelsea đã nhập cuộc với hệ thống 3-5-2 thay vì 3-4-3 hay 3-4-2-1 thường lệ. Sự thiếu vắng của Mason Mount có thể đã khiến Tuchel lựa chọn hệ thống 3-5-2 trước City, hoặc cũng có thể ông cảm thấy hệ thống này đã cho thấy hiệu quả trong hiệp 2 trước Tottenham ở vòng đấu trước nên tiếp tục sử dụng. Dù xuất phát từ lý do nào, Chelsea ngày hôm qua rõ ràng đã tiếp cận trận đấu quá thận trọng. Cũng chính cách lựa chọn hệ thống đó khiến họ gặp khó khăn và bị động trong việc lên bóng.
Trong hệ thống 3-4-2-1, vai trò của hai số 10 với vị trí hoạt động giữa hai tuyến đối thủ, hay cụ thể như vai trò của Mason Mount giúp The Blues có những “cửa thoát” pressing để chuyển tiếp lên bóng phản công liền mạch hơn từ tuyến dưới. Chelsea đã từng thành công với lối lên bóng ấy trước chính Man City trong những lần đụng độ trước ngày hôm qua. Còn với 3-5-2, nhất là bộ ba hàng tiền vệ gồm Kante-Jorginho-Kovacic với xu hướng thiên về phòng ngự và phải chống chọi trước một áp lực cực lớn mà đội khách tạo ra, đã dẫn tới việc bộ đôi Lukaku và Werner hoàn toàn bị chia cắt.
Trước City ở chung kết Champions League, Tuchel đã sử dụng 3-4-2-1 với cặp “số 10” là Havertz và Mount
Hãy nói về khâu tổ chức pressing của đội khách. City đã có một thế trận pressing chất lượng trước Chelsea. Trước trận đấu này, thống kê chỉ ra, không đội bóng nào ở Premier League pressing rát như City, với chỉ số PPDA (số đường chuyền liên tiếp cho phép đối thủ thực hiện trước khi tiến hành một hành động phòng ngự hòng đoạt lại bóng) chỉ là 10 (chỉ số này càng thấp, pressing càng hiệu quả).
Đồng thời, cũng không một đội bóng nào có thời lượng trung bình tổ chức một pha pressing lâu như City (là 7 giây), hay không một đội bóng nào bố trí trung bình số lượng cầu thủ tham gia một pha pressing nhiều như City (là 2,6 người).
Riêng trong trận đấu trước Chelsea ngày hôm qua, đội khách có 26 nỗ lực tắc bóng, chỉ 6 pha là trên phần sân nhà; đội khách cũng thực hiện 10 tình huống phạm lỗi, chỉ 3 lần là trên phần sân nhà. Chúng cho thấy sự chủ động trong việc gây áp lực trên phần sân Chelsea của City, ghì đối thủ lại trên phần sân của họ, nói cách khác là pressing tầm cao.
Chính thế trận pressing quyết liệt ấy của City càng khiến Chelsea gặp khó khăn trong việc phát triển bóng về phía trước. Jorginho luôn bị vây, đặc biệt hướng lên bóng qua cánh trái của Chelsea bị gây áp lực lớn khi Rudiger và Kovacic bị những tình huống tổ chức vây ráp đồng bộ đến từ De Bruyne, Jesus và nhất là Bernardo.
Thống kê cho thấy, The Blues trận này lên bóng qua cánh trái chỉ 26%, cánh phải chiếm đến 51% - con số chênh lệch nhất từ đầu mùa giải của họ. Khi mà vũ khí lên bóng qua các vị trí wingback gặp khó khăn, cộng với vấn đề đã chỉ ra trong phần đầu tiên khi thiếu đi những outlet thoát bóng giữa các tuyến, Chelsea đương nhiên sẽ phải tìm cách lên bóng trực tiếp đến Lukaku và Werner.
Mỗi khi có cơ hội đưa bóng lên phần sân City, Chelsea rơi vào tình trạng không đủ quân số để có được lợi thế quân số cũng như cả các phương án kết nối, do khối đội hình bấy giờ chơi quá thấp. Trước City, cả trận, Chelsea chỉ có 8 lần chạm bóng trong vòng cấm đối thủ, dứt điểm 5 và 0 lần nào đi trúng đích.
Dựa trên vị trí trung bình của các cầu thủ City trong trận này, chúng ta sẽ thấy vị trí của De Bruyne và Phil Foden, đó là sự hoán đổi thường xuyên vai trò của hai cầu thủ này trên hàng công City. De Bruyne đá số 8, nhưng sẽ có lúc trở thành một số 9 để di chuyển vào vòng cấm, bấy giờ Foden dù vị trí lý thuyết đặt ra là đá số 9, nhưng sẽ lùi xuống đá số 8.
Pep trận này cũng đã có những sự thận trọng nhất định liên quan đến mặt trận phòng ngự, nhưng điều đó giúp hệ thống của City trở nên kiên cố và chắc chắn hơn. Có lẽ những lần bị Chelsea khai thác khoảng trống sau lưng các hậu vệ cánh trong những lần chạm trán trước đây đã dẫn tới sự cân nhắc lần này: Kyle Walker đá thấp, Cancelo bám biên hoàn toàn và nhất là vai trò của Bernardo.
Cầu thủ người Bồ về lý thuyết đá số 8, nhưng trận này chơi linh hoạt cả vai trò của một số 6 bên cạnh Rodri ở hàng tiền vệ. Khi mà Pep đã sử dụng công thức hoán đổi số 9 – số 8 đối với De Bruyne và Foden, thì bấy giờ Bernardo được bố trí tầm hoạt động thấp hơn lệch về cánh phải, hướng đến sự chắc chắn trước các tình huống chuyển tiếp từ thủ sang công của Chelsea.
Bernardo tham gia pressing nhịp nhàng vào cánh trái của Chelsea (như đã nói), anh có 8 pha đấu tay đôi thành công, 5 nỗ lực tắc bóng (nhiều nhất trận), đồng thời hỗ trợ phòng ngự trên phần sân nhà với 4 tình huống phá bóng giải vây. Song song, khả năng cầm bóng rê dắt của Bernardo giúp anh trở thành một số 6 làm bóng từ sâu trên phần sân nhà của City, với 4 nỗ lực rê dắt bóng (nhiều nhất City). Bernardo đã có một màn trình diễn ấn tượng, cộng thêm sự chắc chắn của Rodri ở trận đấu này, giúp City có được bệ đỡ vững chắc trước những tình huống chuyển tiếp của The Blues.
Chelsea với sự thiếu vắng của Mount, cùng chấn thương của Reece James trong trận có thể đã góp phần tác động đến những sách lược của Tuchel ở cách tiếp cận trận đấu. Dựa trên phản ứng sau giờ nghỉ giữa hai hiệp của Chelsea (trước khi bàn thắng của Jesus diễn ra), Tuchel không hẳn mất niềm tin vào hệ thống và cách tiếp cận ban đầu, mà có lẽ ông mong đợi nhiều hơn từ các cầu thủ trên sân ở khả năng ra quyết định và xử lý cá nhân trước các tình huống pressing của City.
Nói đi cũng phải nói lại, Chelsea thực tế vẫn tiếp tục cho thấy họ phòng ngự xuất sắc, họ vẫn cực kỳ giỏi trong việc phòng ngự vòng cấm. Song, đương nhiên, việc chơi quá thấp và liên tục bị dồn ép ở phạm vi 20 mét trên phần sân nhà không phải là một bối cảnh tốt để các cầu thủ đưa ra những quyết định xử lý thành công thường xuyên.
Trước trận, thống kê chỉ ra, xét trong số những cầu thủ chơi bóng dưới áp lực nhiều nhất của Premier League hiện tại, Jorginho đứng thứ hai khi từng bị gây áp lực 231 lần, Mateo Kovacic đứng thứ 9 với 204 lần bị pressing. Dù bị pressing nhiều đến vậy, nhưng cả hai lại rất giỏi xoay sở. Kovacic và Jorginho lần lượt có tỷ lệ chuyền bóng chính xác là 91 và 89%, nằm trong top 10 tiền vệ chuyền bóng chính xác nhất của giải đấu đến nay. Chưa hết, Jorginho cũng chỉ để mất bóng có 9,4 lần mỗi 90 phút, thành tích tốt thứ 10 giải đấu xét trong hạng mục này, trong khi Kovacic để mất bóng 9,8 lần mỗi 90 phút, thành tích tốt thứ 13.
Tuy vậy, trước Man City ngày hôm qua, ngoại trừ Kovacic với những nỗ lực cầm bóng rê dắt thoát pressing để đưa quả bóng lên phần sân City, những Jorginho và Kante đều đã chơi dưới sức. Kante chỉ chuyền bóng chính xác 78%. Trong khi, Jorginho, với 46 lần chạm bóng, anh có 34 đường chuyền và chỉ có 7 đường chuyền đưa quả bóng lên phần sân của City.
Còn với Man City, trận hòa Southampton cùng lịch thi đấu đặt ra trước mắt khiến nhiều người đã có lúc hoài nghi về thực lực của tập thể này. Nhưng chính trận đấu ngày hôm nay chỉ ra rằng, đây vẫn là một tập thể được “huấn luyện” xuất sắc bậc nhất. Một ngày mà hàng thủ của City, vốn dĩ là những vị trí bị lo lắng nhiều trước trận, đã chơi tốt. Vai trò của từng cá nhân trên sân được nhìn thấy rõ ràng. Dù vậy, thiếu đi một trung phong vẫn là một mệnh đề với dấu hỏi chấm. Trước Chelsea, đội bóng của Pep đã thực hiện 26 quả tạt từ hai cánh (gồm cả phạt góc), so với 17 của chủ nhà.
Mùa giải trước, City đứng thứ 16 ở số tình huống tạt bóng sống. Còn sau 5 trận mùa này, trước khi chạm trán Chelsea, họ có trung bình 20,6 tình huống tạt bóng sống, đứng thứ hai toàn giải đấu. Việc không có một trung phong hay một số 9 xuất sắc trong vòng cấm trở thành một hạn chế trước những tình huống tạt bóng đó của The Cityzens. Bản thân những Ferran Torres hay Raheem Sterling, những phương án “số 9 ảo” của Pep cũng chỉ có tỷ lệ chuyển hóa bàn thắng lần lượt là 25% và 11,1% trước trận gặp Chelsea.
Dẫu sao, Pep và City cũng đã có một sự khởi đầu thành công cho chặng đua thử thách mà những ngày tới sẽ đưa họ đến Công viên các Hoàng tử và Anfield.