Messi – Mbappe (và Verratti): Trứng rán cần mỡ, bắp cần bơ

Khi PSG thông báo Mbappe gặp phải chấn thương trong một buổi tập chuẩn bị cho trận gặp Real Madrid, người hâm mộ PSG chắc chắn phải cảm thấy lo lắng. Bởi nếu Mbappe không thể ra sân, Les Parisiens sẽ không chỉ mất đi người quan trọng nhất trên hàng công của họ mùa giải này, mà bản thân Messi cũng thiếu đi một đối tác ăn ý. 

Theo những thông tin mới nhất, chấn thương Mbappe mắc phải sau cú vào bóng của người đồng đội Idrissa Gueye không quá nghiêm trọng. Do đó, Mbappe nhiều khả năng vẫn sẽ ra sân tại Santiago Bernabeu vào đêm nay. 

Góc Hà Quang Minh: Một nửa nhịp đời và hai chu kỳ “Cuộc chiến của những gã khổng lồ” - Tờ AS đã gọi trận lượt về Real - PSG như thế. Và ngày này cách đây 5 năm, PSG đã có một lần sụp đổ đầy tủi hổ.

Người gây ra chấn thương cho Mbappe bị dọa giết, bất ngờ với động thái của PSG Idrissa Gueye là người đã gây ra chấn thương cho Mbappe trong lúc tập luyện và tình trạng của cầu thủ này đang khá nghiêm trọng khi liên tục bị fan đe dọa.

Nếu không có Mbappe, sức tấn công của PSG sẽ giảm đi trông thấy. Chẳng cần nói đâu xa, trong trận thua 0-1 trước Nice tại Ligue 1 vào cuối tuần trước, đội bóng của Pochettino đã thật sự bế tắc trước cấu trúc phòng ngự 4-4-2 chặt chẽ của đối thủ. Ngay cả khi trên sân ngày hôm ấy, đội khách vẫn còn những Messi, Neymar hay Di Maria, nhưng không có Mbappe, đại diện thủ đô nước Pháp mất đi một phương án tấn công theo chiều dọc lẫn chiều ngang sân. 

Với bộ kỹ năng đa dạng và toàn diện, cùng những trải nghiệm của bản thân trong màu áo Monaco, PSG và tuyển Pháp, Mbappe có thể chơi ở nhiều vị trí trên hàng công, từ biên trái, biên phải cho đến trung tâm. Đồng thời, trong cách vận hành của PSG, tiền đạo người Pháp vừa có thể tự mình cầm bóng đột phá từ hành lang biên vào phía trong (tấn công theo chiều ngang), vừa có thể thực hiện những tình huống chạy chỗ ở trung lộ đâm ra sau lưng hàng thủ đối phương để nhận bóng (tấn công theo chiều dọc). 

Trong khi, những ngôi sao còn lại trên hàng công của PSG đều không có những pha di chuyển như vậy, xuất phát từ vùng không gian hoạt động lẫn kỹ năng của họ. Messi ngày càng thích hoạt động ở trung lộ, lùi sâu đến gần vòng tròn giữa sân để làm bóng. Không gian bên hành lang cánh trái từ đó được dành cho Di Maria, một người đá trái kèo và thực hiện các pha cầm bóng lan từ biên vào hành lang trong cánh phải. Xu hướng di chuyển tương tự nhưng ở cánh đối diện thuộc về Neymar. 

Nếu kết hợp cùng Marco Verratti trong vai trò tiền vệ số 8 lệch trái, PSG có những cá nhân xuất sắc để kiểm soát bóng ở vùng không gian bên ngoài vòng 16m50 (các zone 13, 14, 15). Nhưng mọi thứ sẽ chỉ dừng lại ở khả năng giữ bóng, nếu họ thiếu đi một đầu ra ở trước mặt, bên trong vòng cấm. Mauro Icardi thì lại là một mẫu tiền đạo chuyên mắc võng trong vòng cấm, nói cách khác thì anh là kiểu tiền đạo “tĩnh”, trong khi Mbappe lại rất “động”. Icardi sẽ phù hợp nếu hai biên có những chân chuyền tốt, để mang đến các phương án tạt bóng hoặc căng ngang. Ấy lại là thứ PSG không có trước Nice vừa qua, khi sức tấn công từ các hậu vệ biên của họ là Thilo Kehrer và Juan Bernat rất hạn chế. 

Nếu đi sâu vào các thông số, tầm ảnh hưởng và sự quan trọng trong mùa giải này của Mbappe là vô đối ở PSG lẫn Ligue 1. Không cầu thủ nào ghi bàn nhiều như Mbappe cho PSG (14 bàn, chưa tính 5 bàn ở Champions League), chỉ có Messi bằng với Mbappe ở số pha kiến tạo (10 lần, chưa tính 4 kiến tạo ở Champions League). Và không cầu thủ nào góp dấu giày trực tiếp vào các bàn thắng nhiều như Mbappe ở Ligue 1 (14 bàn + 10 kiến tạo). Ngoài ra, Mbappe là cầu thủ có số phút ra sân nhiều nhất ở hai mặt trận Ligue 1 và Champions League mùa này của PSG (xếp sau là Marquinhos).    

Xuyên suốt từ đầu mùa giải cho đến giai đoạn cuối năm 2021, vấn đề lớn nhất giới mộ điệu và chuyên môn đặt ra đối với đội bóng của Mauricio Pochettino vẫn luôn là câu hỏi: PSG là một đội bóng kiểm soát thế trận tốt hay chuyển trạng thái tốt? Đến nay, một thiên hướng lối chơi rõ ràng đã được định hình.

Sự có mặt của Lionel Messi trong kỳ chuyển nhượng mùa hè đã khiến Pochettino loay hoay hơn dự định trong việc xác lập phong cách lối chơi của Les Parisiens. Một món quà từ Barcelona không hẳn là niềm vui dành cho tất cả. Những sự cạnh tranh cho một suất đá chính trong đội hình nhiều sao vốn dĩ đã nhiều lại càng nhiều hơn. Sự dung hòa giữa các mảnh ghép để làm nên một tập thể cân bằng cả trong công và thủ trở thành một bài toán không dễ giải quyết với người thuyền trưởng đội bóng. Sở hữu dàn sao gồm Mbappe, Neymar, Di Maria, Icardi trên hàng công vốn dĩ đã khó để xây dựng một thứ bóng đá tân thời, thì nay PSG còn có thêm cả Messi.

Một cách thẳng thắn, những Mbappe, Neymar, Di Maria và Messi đều là những cá nhân với những phẩm chất và thiên hướng trở thành hạt nhân quan trọng trên hàng công lẫn lối chơi chung. Ngoài ra, tất cả đều không thật sự tham gia nhiều vào khâu hỗ trợ phòng ngự tuyến đầu. Vậy nên, lựa chọn bộ tứ huyền diệu “fantastic four” này trong đội hình xuất phát có thể biến đội bóng trở thành khối thủy tinh long lanh nhưng dễ vỡ: Không những thiếu đi nhân sự ở tuyến giữa để kiểm soát và làm chủ thế trận, sự giẫm chân về vị trí của các cá nhân đó còn khiến PSG trở thành một đội bóng lấp lửng về phong cách – phát huy tốc độ của Mbappe để chơi thứ bóng đá chuyển trạng thái nhanh, hay phát huy nhãn quan và kỹ thuật của Messi để chơi thứ bóng đá kiểm soát? PSG trong suốt một thời gian dài tìm kiếm câu trả lời cho riêng họ.

Nhưng hóa ra, câu trả lời lại không đến từ Mbappe hay Messi, nó dần lộ diện sau khi Neymar gặp chấn thương. Cách đây chưa lâu, trong một cuộc phỏng vấn trên Amazon Prime, Mbappe tuyên bố rằng dù ban huấn luyện có lựa chọn và sắp xếp nhân sự hàng công như thế nào, Messi cũng cần phải được chơi ở trung tâm, được hòa mình và gắn kết vào trận đấu. Là một người không chỉ chuyên nghiệp mà còn trải qua mọi vị trí chơi trên hàng công, Mbappe không phải là vấn đề với Messi khi anh sẵn sàng nhường những “chỗ đẹp nhất” cho người đàn anh.

Neymar gặp chấn thương trở thành một điều kiện mang tính hoàn cảnh “giúp” Pochettino được dịp đẩy Marco Verratti đá nhô cao hơn. Không còn giữ vai trò thấp nhất nơi hàng tiền vệ, tiền vệ người Italia trở thành một số 8 lệch trái, với tầm hoạt động theo chiều dọc như một con thoi: Anh thường xuyên lùi về gần với vị trí số 6 (Leandro Paredes) để kết nối và phát triển việc lên bóng, vừa dâng lên cao chơi sát vòng cấm đối thủ để phát huy kỹ năng rê bóng (mà vốn dĩ ít được giới mộ điệu nhắc tới, nhưng lại rất thuần thục) và chuyền bóng. Phần nào thì khi không có Neymar, vùng không gian ở vị trí số 8 lệch trái cần có người quán xuyến, và đó là Verratti. Từ đó, cặp Verratti và Messi giúp PSG làm chủ tuyến giữa, cùng một Mbappe tốc độ – cơ động – kỹ thuật ở phía trên, họ trở thành tam giác quan trọng nhất trong cách vận hành của PSG.

Tính trung bình mỗi 90 phút, Verratti là cầu thủ nhận bóng nhiều nhất từ Messi và Mbappe trong đội hình Les Parisiens. Đồng thời, tiền vệ người Italia cũng mớm bóng nhiều nhất cho hai cầu thủ này (khoảng 20 đường chuyền cho ngôi sao người Argentina và 10 đường chuyền cho ngôi sao người Pháp). Mức chênh lệch giữa 20 và 10 đường chuyền hoàn toàn có thể hiểu được, khi Messi chơi thấp, gần với Verratti hơn. 

Nếu giữa Messi và Verratti là sự gắn kết về mặt vị trí và vùng hoạt động trong khả năng kiểm soát thế trận, thì giữa Messi và Mbappe là sự ăn ý về tư duy phối hợp tấn công – cứ như thể, Mbappe đã là một đối tác quen thuộc với Messi từ lâu lắm rồi. Cách Mbappe di chuyển để không chỉ đón lấy những đường chuyền giàu trí tưởng tượng của Messi, mà còn để trở thành một cầu thủ làm tường mở ra không gian cho Messi dứt điểm, cho thấy một sự tương thông về trình độ. 

Bàn thắng vào lưới Man City ở lượt đi vòng bảng là một ví dụ điển hình cho cách Mbappe làm tường kiến tạo giúp Messi ghi bàn, y hệt cách Suarez từng thường xuyên phối hợp với Messi trong màu áo Barcelona. Hay như pha chuyền bóng siêu cấp của Messi ra sau lưng hàng thủ St-Etienne cách đây hai tuần để Mbappe chạy cắt ngang sau lưng hàng thủ đón lấy và dứt điểm thành bàn. Messi và Mbappe có thể không quá thân thiết bên ngoài sân cỏ, nhưng trên sân, họ thân như ruột thịt. 

Tính trung bình mỗi 90 phút mùa này trên mọi đấu trường, Messi và Mbappe đã chuyền bóng cho nhau 12,2 lần, con số phản ánh mối liên hệ chặt chẽ giữa hai cầu thủ này. Và đương nhiên, sự gắn bó giữa họ còn xuất phát từ bối cảnh Neymar gặp chấn thương trong giai đoạn cuối năm 2021 đến đầu năm 2022 này. Xét ở khâu chuyển hóa bàn thắng, Mbappe đã kiến tạo 3 lần cho Messi lập công, còn ngược lại, Messi có 4 kiến tạo cho Mbappe nổ súng.