Góc Le Foot: 4-2-2-2 của Ralf Rangnick và những vấn đề cần giải quyết

Một trong những điểm yếu mà đối thủ có thể khai thác từ cấu trúc 4-2-2-2 của Man Utd dưới thời Ralf Rangnick chính là những khoảng trống lớn ở hai cánh, xuất phát từ vị trí khi kiểm soát bóng của cặp hậu vệ cánh.

Trận hòa 1-1 trước Newcastle trong một thế trận mà đội chủ sân St. James’ Park tạo ra nhiều pha dứt điểm hơn, lẫn áp đảo về số pha dứt điểm trúng đích (8 so với 4 của Man Utd) chắc chắn là không thể hài lòng với Ralf Rangnick. David De Gea tiếp tục làm việc vất vả với 7 pha cứu thua và nếu xem lại bản đồ nhiệt trận đấu, vị trí trước khung gỗ Man Utd là một trong những điểm nóng trên sân.

Rangnick chửi thẳng mặt Ronaldo và toàn đội MU Ralf Rangnick đã không hài lòng với màn trình diễn của đội bóng ông trước Newcastle United và cũng chỉ đích danh Ronaldo là cầu thủ thi đấu tệ nhất.

Newcastle 1-1 Man Utd, người hùng Cavani cứu bầy Quỷ Đỏ Kết quả Newcastle vs Man Utd, 03h00 ngày 28/12/2021 Vòng 19 giải Ngoại Hạng Anh. Link xem trực tiếp trận đấu Newcastle vs Man Utd.

Bên cạnh đó, ngoài những đường nét tấn công chưa có quá nhiều đột phá, với khả năng tiếp cận vòng 16m50 đối phương của đội khách tỏ ra bế tắc, thì hệ thống và cách phòng ngự của Man Utd là thứ sẽ cần phải khắc phục nhiều.

Sau trận đấu trước Newcastle, Gary Neville trên sóng Sky Sports đã phàn nàn nhiều thứ về màn trình diễn của đội bóng cũ. Bên cạnh thái độ “phàn nàn” giữa các cầu thủ trên sân, Neville còn tỏ ra nghi ngại trước hệ thống 4-2-2-2 mà Rangnick đang áp dụng tại đội chủ sân Old Trafford.

“Tôi không thích hệ thống này. Để có được sự cân bằng trong tấn công là rất khó, điều tương tự cũng diễn ra nếu muốn có sự cân bằng trong phòng ngự. Cấu trúc 4-2-2-2 gặp khó khăn ở khía cạnh tấn công, nhưng đồng thời những dấu hiệu còn cho thấy đối phương hoàn toàn có thể cô lập các hậu vệ cánh của Man Utd. Tôi có thể cảm thông cho Diogo Dalot trước Newcastle, vị trí của cậu ấy bị khoét thường xuyên nhưng nhiệm vụ đặt ra là quá thử thách. Cũng phải thẳng thắn thừa nhận rằng cặp trung vệ trận này đã chơi tệ. Harry Maguire đang trải qua một mùa giải ác mộng, còn Varane thì vừa mới trở lại. Tôi không rõ còn có đội bóng nào khác ở châu Âu hiện tại áp dụng hệ thống 4-2-2-2 này hay không, nhưng những yêu cầu dành cho hai hậu vệ cánh trong sơ đồ này là quá nặng nề.”

Hệ thống 4-2-2-2 đã gắn bó và trở nên nổi tiếng với Ralf Rangnick từ khi ông còn dẫn dắt RB Leipzig. Ở Premier League, đồ đệ ruột của ông là Ralph Hasenhuttl cũng bê nguyên cấu trúc này.

Vì lối chơi của các đội bóng được HLV người Đức xây dựng dựa trên khâu chuyển trạng thái là chủ đạo, thế nên phòng thủ và tấn công về cơ bản là không thể tách rời. Do đó, điều quan trọng nhất là cự ly hay khoảng cách giữa các cá nhân trên sân phải luôn giữ sát nhau, gần nhau mỗi khi kiểm soát bóng.

Hãy tưởng tượng, nếu đứng nhau quá xa, một khi mất bóng, các cầu thủ sẽ phải di chuyển quãng đường xa hơn lúc pressing, đồng nghĩa đối thủ phản công sẽ có nhiều khoảng trống và thời gian để đưa ra quyết định hơn. Vì thế, càng gần nhau lúc có bóng, thì cũng dễ dàng có đông quân số hơn để áp sát đối thủ mỗi khi để mất bóng. Pep Guardiola cũng đã từng nói điều tương tự khi tuyên bố rằng ông thích những đường chuyền có độ dài ngắn, ý chỉ các cầu thủ phải đứng gần nhau hơn.

Vậy nên, Ralf Rangnick luôn muốn hàng thủ, hàng tiền vệ và hàng công được duy trì ở cự ly gần nhau, không chỉ để ưu tiên sử dụng những đường chuyền ngắn (thay vì dài hoặc lật cánh), theo trục dọc và thẳng hướng về trước, mà việc các cầu thủ đứng gần nhau còn là cách để tạo ra sự áp đảo quân số và hiệu quả hơn một khi counterpressing, thu hồi đoạt lại quả bóng để ngay lập tức chuyển trạng thái và tổ chức tấn công lập tức sau khi giành lại quyền kiểm soát.

Với cấu trúc 4-2-2-2 mà Rangnick sử dụng ở đội chủ sân Old Trafford, cặp hậu vệ cánh luôn được chỉ đạo dâng cao để mở chiều ngang sân lẫn tạo ra chiều dọc trong khâu triển khai bóng. Dù Rashford và Bruno có tầm hoạt động rộng và vẫn ra biên khi đội khách kiểm soát bóng, nhưng về cơ bản, cặp đôi này vẫn di vào trong nhiều hơn, nghĩa là 2 tiền đạo và 2 tiền vệ công có xu hướng chơi hẹp và giữ cự ly gần ở trung lộ.

Do đó, nếu cặp tiền vệ trung tâm (Fred và McTominay) cùng cặp trung vệ (Varane và Maguire) không giữ cự ly gần với các đồng đội ở trên, nghĩa là không di chuyển theo chiều tấn công của các đồng đội, dễ dẫn tới việc các khoảng trống mà đôi cánh Man Utd bỏ lại bị đối thủ khai thác thường xuyên. Nói cách khác, hai nách hàng thủ Man Utd lúc bấy giờ sẽ rộng và sâu. Thực tế, Newcastle đã khai thác vùng không gian này một cách thường xuyên, cứ sau mỗi tình huống để mất bóng khi triển khai tấn công của đội khách, hoặc xuất phát từ những pha xử lý bóng hỏng của Raphael Varane. Phần nào đó, việc HLV Eddie Howe luôn bố trí một tiền đạo chơi cao nhất (là Callum Wilson trong hiệp 1 trước khi anh dính chấn thương) cũng khiến cặp trung vệ của Man Utd bị neo lại, khó có thể duy trì cự ly gần với cặp tiền vệ trung tâm trước mặt.

Nếu nhìn vào vị trí trung bình của hai tiền đạo cánh bên phía chủ nhà là Saint-Maximin và Ryan Fraser, cũng như vị trí trung bình của hàng thủ Man Utd, có thể thấy khoảng trống mà Chích chòe muốn khoét vào cụ thể là như thế nào.

Gary Nevilla đã nhận xét không sai về màn trình diễn của cặp Varane và Maguire trước Newcastle. Bộ đôi này đã có một số vấn đề trong vị trí và cách xử lý tình huống. Varane mắc không ít những tình huống chuyền bóng hỏng, dẫn tới việc để đối phương phản công, có lẽ là vì cảm giác chơi bóng sau gần 2 tháng ngồi ngoài.

Nhưng đáng kể nhất chính là tình huống dẫn đến bàn thua của Man Utd, khi vấn đề không chỉ ở pha xử lý không thành công của Varane mà còn là cách lựa chọn có nên “dập” của Maguire hay không, đồng thời là cả vai trò hỗ trợ tranh chấp của cặp Fred - McTominay.

Cụ thể, nếu nhìn lại pha ném biên châm ngòi cho bàn thắng của Newcastle, chúng ta nhận thấy Harry Maguire đã có sự do dự trong pha di chuyển của mình. Ban đầu, trung vệ người Anh đã có ý định dâng lên dập vào người nhận bóng của đội chủ nhà (là Sean Longstaff), nhưng cuối cùng lại quyết định giật về giữ vị trí vì lo ngại khoảng trống sau lưng có thể bị khai thác. Trong tình huống này, Fred cũng không chủ động lao tới tranh chấp.

Sau đó, Sean Longstaff đánh đầu ngược dành cho Callum Wilson và Varane dâng lê theo để đoạt bóng. Mọi chuyện về cơ bản đã có thể được giải quyết gọn gàng nếu trung vệ người Pháp không để mất bóng. Song, ở đây, bản thân Varane đã bị đặt vào thế 1 đấu 2, Sean Longstaff có thể sẽ chẳng có cơ hội để hợp cùng Callum Wilson tạo ra thế gọng kìm này nếu Fred, McTominay hay thậm chí cả trước đó là Harry Maguire quyết đoán hơn trong lựa chọn xử lý tình huống của họ. Pha bóng là sai lầm trực tiếp của Varane, nhưng đó là một chuỗi quy trình.

Ngoài ra, những mảng miếng tổ chức tấn công của Man Utd hiện vẫn chưa được định hình quá rõ ràng. Việc mới chỉ tiếp quản đội bóng mới được vài tuần lễ, cộng với những ảnh hưởng của dịch bệnh khiến Ralf Rangnick sẽ còn phải mất thêm thời gian để biến các mô hình trở thành đường nét rõ rệt. Bên cạnh đó, việc tập trung vào những tình huống pressing tầm cao có vẻ đang là ưu tiên trong giai đoạn đầu của Quỷ đỏ.

Dẫu vậy, trong cấu trúc 4-2-2-2 lúc này của Man Utd, khâu triển khai bóng từ tuyến dưới của họ đã được định hình. Bóng từ các trung vệ sẽ được luân chuyển lên phía trên thông qua những đường chuyền chéo sân. Như đã nói, cặp hậu vệ cánh luôn dâng cao bám biên trở thành điểm đến cho những tình huống chuyền chéo sân này, khi khu vực trung lộ luôn tỏ ra chật chội, một phần bởi cự ly hẹp mà hệ thống 4-2-2-2 tạo ra.

Nếu không phải là những pha mở bóng ra biên, thì có thể là những đường chuyền xuyên tuyến hướng về phía trước dành cho các tiền vệ ở không gian giữa hai tuyến đối thủ. Cũng đôi khi, cặp tiền vệ trung tâm của Man Utd sẽ lùi về nhận bóng để tịnh tiến về trước.

Ralf Rangnick sau trận đấu có nói rằng mảng miếng dẫn đến bàn thắng quân bình tỷ số của Cavani là thứ mà ông và các học trò đã chuẩn bị sẵn. Điều này có cơ sở bởi Man Utd biết cách khai thác điểm mạnh nhất của tiền đạo người Uruguay, chính là khả năng di chuyển khôn ngoan trong vòng cấm đối thủ. Việc Ronaldo chơi cao hơn và di chuyển theo chiều sâu đến sát vạch 5m50 giúp kéo theo các hậu vệ của Newcastle, từ đó mở ra thêm vùng hoạt động để Cavani dễ dàng nhận bóng, chủ yếu là những đường căng ngang, trả ngược từ cánh phải. Pha bóng ở phút 55 cùng tình huống gỡ hòa ở phút 70 là hai ví dụ điển hình cho tài nghệ của El Matador, cũng như một mô típ có dấu ấn bài vở của Man Utd.

Dù thế nào, 1-1 chắc chắn không phải là tỷ số khiến Ralf Rangnick lẫn người hâm mộ Quỷ đỏ hài lòng. Nói như HLV người Đức, khả năng áp đặt và kiểm soát trận đấu – thứ mà ông đã luôn nhấn mạnh ngay từ cuộc họp báo đầu tiên trên cương vị HLV trưởng Man Utd – lại chưa được nhìn thấy trước Newcastle. Để Man Utd có thể trở thành một đội bóng cạnh tranh với những Man City, Liverpool hay Chelsea sẽ là một công trình không thể đạt được trong một sớm một chiều. Ralf Rangnick tạo ra một hiệu ứng kỳ vọng lan truyền, nhưng chính bản thân ông cũng đã cảnh báo trước về hành trình sẽ ngốn nhiều thời gian và cần có sự kiên nhẫn.