Bernardo Silva: Khi ranh giới vị trí trên sân bị xóa nhòa

Tại PSG, người ta nói về những ngôi sao. Còn tại Man City, người ta nói về tập thể. Sự khác biệt đó làm nên chiến thắng của The Cityzens trước Les Parisiens tại Etihad vừa qua.

Khó có thể chọn ra cá nhân ưu tú nhất trong trận đấu này của City, bởi tập thể của Pep Guardiola là một guồng máy mà mỗi bánh răng giữ một vai trò quan trọng nhất định làm nên sự đồng bộ của cả hệ thống.

Nhận định, Soi kèo Man City vs West Ham, 21h00 ngày 28/11 Nhận định, Soi kèo Man City vs West Ham, 21h00 ngày 28/11 vòng 13 Ngoại Hạng Anh mùa giải 2021/2022. Tỷ lệ kèo Man City vs West Ham chuẩn xác nhất.

Man City 2-1 PSG: The Citizens "lật kèo" Chiến thắng 2-1 khép lại trận cầu thăng hoa tại sân Etihad với màn lội ngược dòng không thể nào tuyệt vời hơn và người ta gọi tên người hùng Sterling đêm nay.

Song, nếu phải chọn, cá nhân tôi sẽ chọn Bernardo Silva. Cầu thủ người Bồ Đào Nha khép lại trận đấu với 1 pha kiến tạo, 2 cơ hội tạo ra tổng cộng cho các đồng đội, và nhất là tỷ lệ chuyền bóng chính xác 47/47 đường chuyền, tức 100% theo thống kê của nhiều đơn vị dữ liệu (dù rằng, nếu theo Opta, số đường chuyền chính xác của Bernardo là 49/52).

Tuy nhiên, ngay cả khi danh hiệu Cầu thủ xuất sắc nhất trận được trao cho Bernardo Silva, thứ bóng đá của anh tự thân nó đã lại trở thành biểu tượng cho tính tập thể của City. Ở đây, là sự hy sinh.

Vì sao lại như vậy? Câu trả lời nằm ở vị trí thi đấu của cầu thủ này. Với bất kỳ một tình thế triển khai bóng nào của City trong cả trận đấu, hãy thử nhấn nút pause/tạm dừng, bạn sẽ bắt gặp một vị trí khác nhau từ Bernardo.

Đương nhiên, đấy chỉ là một cách nói phóng đại, nhưng đố các bạn chỉ ra được vị trí cụ thể của Bernardo trong ít nhất 54 phút đầu tiên của trận đấu. Câu trả lời chỉ thật sự rõ ràng và dễ nắm bắt hơn từ sau thời điểm đó, khi Gabriel Jesus được tung vào sân thay Zinchenko.

Đến đây, tôi lại nhớ đến một phát biểu của Pep Guardiola hồi giữa tháng 10. Pep từng nói: “Bernardo Silva là cầu thủ vô cùng quan trọng với chúng tôi. Cậu ấy có thể chơi được ở 4 hoặc 5 vị trí khác nhau. Bernardo rất thông minh và những cầu thủ thông minh thì có thể chơi ở mọi vị trí. Có những cầu thủ chỉ chơi được ở 1 vị trí. Nhưng Bernardo thì có thể chơi tiền đạo cánh, tiền đạo, tiền vệ phòng ngự, hoặc thậm chí cả trung vệ.”

Xếp Bernardo đá trung vệ thì hơi khó và cũng chỉ là một cách nói phóng đại của Guardiola. Nhưng bản chất phát biểu của ông thì vẫn đúng: Với Bernardo lúc này, khó có thể định nghĩa vị trí xác định của anh trên sân, trong một hệ thống cực kỳ linh hoạt và biến hóa của HLV người Tây Ban Nha.

Bóng đá đương nhiên luôn cần có sự đặc thù và chuyên trách vai trò, vị trí. Sự tự do dù trao cho bất kỳ cá nhân nào thì cấu trúc vẫn phải luôn được đảm bảo. Bên cạnh đó, không phải cầu thủ nào cũng mang sẵn tố chất cho phép họ thi đấu được ở nhiều vị trí khác nhau.

Riêng với Bernardo, cầu thủ nhỏ con này lại tụ hội nhiều thứ cho phép anh đảm đương nhiều vai trò trên sân. Bernardo có kỹ thuật, giúp làm nên kỹ năng đi bóng qua người đột phá, từ đó vừa có thể tạo nên sự đột biến ở 1/3 sân đối phương, vừa có thể kéo bóng từ phần sân nhà. Bernardo có kỹ năng chuyền bóng, từ đó trở thành một cỗ máy sáng tạo bóng sống. Bernardo có khả năng chạy chỗ và cảm quan vị trí, từ đó sẵn sàng trở thành một mũi tấn công ngay trong vòng cấm đối thủ. Và Bernardo có sự dẻo dai và sức bền, từ đó trở thành một trong những cầu thủ chăm chỉ nhất và di chuyển nhiều nhất của City với những tình huống pressing lên đối thủ.

Trong cả hiệp 1 trước PSG, không khó để chọn ra nhiều tình huống, nhiều khung hình cho thấy 72 phép biến hóa của Bernardo. Về cơ bản, trong hệ thống 4-3-3 mặc định của City, Bernardo là một mũi nhọn trên hàng công. Nhưng nên nhớ, hệ thống của Guardiola lúc này không tồn tại một số 9 thực thụ. Do đó, lúc thì Bernardo xuất hiện trong vòng cấm đối phương như một số 9, lúc thì dạt biên phải để Riyad Mahrez bó vào trong, lúc thì dạt biên trái để Raheem Sterling bó vào trong, lúc thì lại xuất hiện ở vị trí của một tiền vệ số 6 để trở thành một điểm làm bóng hướng về phía trước.

Ở mặt trận phòng ngự, Man City tổ chức hệ thống 4-4-2 mỗi khi không kiểm soát bóng. Lúc này, Bernardo là người chơi cao nhất và cũng là cái tên đầu tiên có các hành động phòng ngự từ xa, chủ động áp sát gây áp lực.

Bản đồ các điểm chạm bóng trong hiệp 1 của Bernardo phản ánh rõ sự đa dạng hóa vị trí và tầm di chuyển của cầu thủ này như đã nêu.

Đến khi City bị dẫn trước và Pep Guardiola quyết định rút Zinchenko khỏi sân để thay bằng Gabriel Jesus ở phút 54, tất cả mới dễ dàng định vị được vùng không gian hoạt động chủ yếu của Bernardo trong phần còn lại của trận đấu. Bấy giờ, cầu thủ 27 tuổi chủ yếu bám biên trái hoặc di chuyển ở hành lang trong cánh trái trong khâu triển khai bóng tấn công của chủ nhà, nhường lại phạm vi không gian nơi trung lộ cho tiền đạo người Brazil. Ở mặt trận phòng ngự, anh vẫn tiếp tục là người đá cao nhất và châm ngòi cho các pha pressing tầm cao của The Cityzens.

Trong cả hai bàn thắng mà chủ nhà ghi được, điểm chung không chỉ là những tình huống bóng châm ngòi đều có xuất phát điểm ở hành lang trong, hay như cách thức thu hút một cánh – kết thúc ở cánh còn lại, mà còn là việc Bernardo đều giữ vị trí xa nhất nơi cánh trái theo hướng tấn công của City. Trong đó, với bàn thắng thứ hai, Bernardo là người di chuyển ở điểm mù sau lưng hàng thủ PSG để đón quả tạt và kiến tạo cho Jesus lập công.

Bản đồ các điểm chạm bóng từ phút 54 trở đi của Bernardo chứng minh rõ vùng không gian hoạt động được định hình rõ ràng của cầu thủ này, sau khi Jesus vào sân.

Hình ảnh của Bernardo Silva trở thành một ví dụ nữa khẳng định cho sự thiên biến vạn hóa và khó lường trong chiến thuật của Pep Guardiola. Dưới trướng Guardiola, các cầu thủ phải đáp ứng nhiều yêu cầu, nhất là những cầu thủ tấn công, khi họ thường phải đến năm thứ hai mới thật sự thích ứng và thành công. Nhưng nhờ có Guardiola, những cầu thủ ấy tiến hóa và phát triển lên một tầm cao mới.

Joao Cancelo, từ một hậu vệ cánh phải giờ đây trở thành một hậu vệ cánh trái. Nhưng gọi anh là hậu vệ cánh e cũng thật khiên cưỡng, khi cầu thủ người Bồ luôn sẵn sàng bó vào trong chơi như một số 6 và đã trở thành một cầu thủ kiến thiết trong cả hệ thống. Trước Bernardo và Cancelo chính là Kyle Walker, một người đã thật sự chuyển mình và cũng thật khó để miêu tả và gọi Walker là một hậu vệ cánh.

Trên trang chủ Man City, Kyle Walker từng kể lại như thế này: “Từ mùa giải đầu tiên của tôi ở City, HLV đã không muốn hàng tiền vệ bị áp đảo quân số, do đó ông ấy thích mang một hậu vệ cánh vào phía trong. Ông ấy muốn tối ưu tốc độ của tôi để kiểm soát các đợt phản công nhanh của đối thủ, vì vậy mà tôi chơi với thiên hướng phòng ngự hơn một chút.”

“Những yêu cầu đặt ra vô cùng khắc nghiệt. Nếu đối thủ chơi với hàng công 2 người, vị trí của tôi liền thay đổi. Nếu đối thủ chơi với hàng công 1 người, vị trí của tôi cũng thay đổi. Nếu đối thủ chơi với một tiền đạo cánh với xu hướng di chuyển bó vào trong, vị trí của tôi cũng khác. Tôi phải thích ứng trước đối thủ nhiều hơn bất kỳ cầu thủ nào khác trên sân. Từ đó mà tôi sẽ tấn công hoặc phòng ngự nhiều hơn. Trong suốt 90 phút, bạn không còn giữ cùng một vị trí nữa.”

Giờ đây, nếu nhìn vào những tập thể chất lượng và được huấn luyện kỹ càng như Man City, Liverpool hay Chelsea, không khó để chỉ ra những cầu thủ mang đến những khái niệm khác về vị trí mà họ thi đấu. Tại Liverpool mùa giải hiện tại, đó là sự chuyển hóa của Trent Alexander-Arnold, một hậu vệ cánh với xu hướng hoạt động và tầm ảnh hưởng lan cả vào trong như một tiền vệ. Còn tại Chelsea, là những wing back Reece James và Ben Chilwell luôn sẵn sàng chiếm giữ hành lang trong, khu vực trung lộ lẫn cả bên trong vòng cấm đối thủ để mang đến đầu ra bàn thắng ấn tượng.

Cũng tương tự như Pep Guardiola, Jurgen Klopp khi được hỏi về Trent-Arnold, từng tuyên bố rằng: “Nếu bạn xem các trận đấu của chúng tôi thì bạn sẽ thấy rằng vị trí của Trent đã thay đổi. Tất nhiên điều đó không diễn ra ở mọi trận đấu, nhưng có những trận đấu, khi có thể, vị trí của cậu ấy liền thay đổi. Vì vậy không cần nhất thiết phải biến Arnold trở thành một tiền vệ làm gì. Những cầu thủ giờ đây thi đấu ở nhiều vị trí khác nhau, đặc biệt là những cầu thủ giỏi, họ xuất hiện mọi nơi trên sân. Trent không thường xuyên thi đấu bên cánh trái, nhưng cậu ấy hiện diện ở mọi khu vực bên hành lang cánh phải.”

Số lượng con người trên sân, diện tích mặt sân không đổi, nhưng không có nghĩa là không có cách để khai thác, tối đa hóa không gian chơi bóng của bản thân và thu hẹp không gian chơi bóng của đối thủ. Điều đó sẽ dễ xảy ra hơn nếu một đội bóng có một HLV hàng đầu, cùng một tập thể đồng bộ không lệ thuộc và phục vụ các ngôi sao.

Vì lẽ đó, một Bernardo Silva tung tăng khắp mặt sân và một PSG phân chia rõ ràng giữa 7 cầu thủ phòng ngự và 3 cầu thủ được đặc cách cắm cao nhất trên sân, không chỉ là sự tương phản về mặt hình ảnh. Đó là sự khác biệt về trình độ bóng đá.