Crystal Palace
Tại sự kiện Tuần lễ Số Quốc tế Việt Nam 2025 diễn ra ở Ninh Bình vào ngày 27/10, Việt Nam đã chủ trì hội nghị ASEAN 5G lần thứ 6, khẳng định vị thế hàng đầu trong việc phát triển hạ tầng viễn thông và trí tuệ nhân tạo tại khu vực. Diễn đàn này thu hút đại diện từ các cơ quan quản lý viễn thông ASEAN cùng nhiều đối tác quốc tế và tập đoàn công nghệ lớn, tạo nên sân chơi quan trọng để chia sẻ kinh nghiệm và tăng cường hợp tác phát triển hệ sinh thái số của khu vực. Việt Nam nổi bật với chiến lược phát triển 5G hiệu quả, đồng hành cùng các công nghệ mới như AI, hướng tới kỷ nguyên 6G bền vững và sáng tạo.
Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy nhấn mạnh tầm quan trọng của công nghệ 5G không chỉ là hạ tầng cốt lõi cho nền kinh tế số mà còn thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) trong nhiều lĩnh vực thiết yếu như công nghiệp, y tế, giáo dục cũng như bảo vệ môi trường. Ông chỉ rõ mối quan hệ hỗ trợ lẫn nhau giữa 5G và AI chính là chìa khóa để xây dựng một hệ sinh thái số thông minh và bền vững, nơi công nghệ phục vụ con người và xã hội một cách tối ưu hơn.
Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy nhấn mạnh, 5G không chỉ là hạ tầng trọng yếu của nền kinh tế số, mà còn là động lực thúc đẩy AI phát triển mạnh mẽ.
Việt Nam đã dành sự chú trọng lớn cho nghiên cứu, thử nghiệm và thương mại hóa mạng 5G đồng thời nâng cao năng lực trí tuệ nhân tạo quốc gia. Sự hợp tác chặt chẽ cùng những tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới như Qualcomm, Ericsson, Nokia hay các nhà mạng lớn trong nước giúp Việt Nam dần hình thành một hệ sinh thái 5G – AI đa dạng, năng động và có ảnh hưởng lan tỏa toàn khu vực ASEAN. Hội nghị năm nay cũng là dịp để các bên kết nối, chia sẻ chiến lược nhằm thúc đẩy phát triển hạ tầng số trên quy mô rộng hơn trong khu vực.
Ông Lê Văn Tuấn – Cục trưởng Cục Tần số Vô tuyến điện cho biết Việt Nam đang trở thành quốc gia điển hình trong việc triển khai 5G nhanh và hiệu quả nhất Đông Nam Á. Thành tựu này dựa trên chiến lược phân bổ phổ tần hợp lý, chi phí hợp lý và chính sách khuyến khích đầu tư rõ ràng. Việt Nam đã cấp khoảng 100 MHz ở băng tần trung (C-band) và thêm băng tần thấp (700 MHz) từng được sử dụng cho truyền hình analog vừa được giải phóng sau quá trình số hóa.
Ông Lê Văn Tuấn, Cục trưởng Cục Tần số Vô tuyến điện, cho biết Việt Nam đang nổi lên như một trong những quốc gia triển khai 5G hiệu quả nhất khu vực.
Phân bổ phổ tần rộng giúp gia tăng tốc độ truyền dữ liệu và mở rộng khả năng kết nối đồng thời áp dụng các bộ lọc chuyên dụng để hạn chế nhiễu sóng cũng như điều chỉnh di dời hệ thống vệ tinh lên băng Ku hoặc phần cao hơn của C-band. Mức chi phí phổ tần hiện duy trì chỉ khoảng 6% doanh thu của doanh nghiệp viễn thông, thấp hơn đáng kể so với nhiều quốc gia khác trong khu vực. Điều này góp phần khuyến khích các nhà mạng ưu tiên đầu tư vào hạ tầng thay vì chi phí giấy phép.
Nghị quyết 193 của Quốc hội đặt ra mục tiêu cụ thể về việc mở rộng vùng phủ sóng khi yêu cầu doanh nghiệp lắp đặt ít nhất 20.000 trạm thu phát sóng 5G trong năm nay sẽ nhận được hỗ trợ tài chính tương đương 15% chi phí thiết bị. Đến cuối năm 2025, mạng lưới 5G hướng đến phủ gần 90% dân số với số lượng trạm đạt khoảng một nửa so với trạm 4G hiện có. Đây là bước tiến quan trọng giúp Việt Nam tiếp tục dẫn đầu trong phát triển hạ tầng số cả về quy mô lẫn chất lượng tại khu vực.
Theo ông Phạm Lê Chung – Trưởng bộ phận Dịch vụ số của một tập đoàn công nghệ quốc tế tại Việt Nam, xu hướng chuyển đổi của các nhà mạng sang mô hình Open Gateway đang đóng vai trò then chốt trong việc kích thích sự phát triển dịch vụ giá trị gia tăng. Việc mở API cho ngân hàng số, fintech hay nền tảng nội dung đã tạo cơ hội cho các nhà mạng trở thành nhà cung cấp dịch vụ số toàn diện thay vì chỉ là đơn vị cung cấp kết nối thuần túy. Các ví dụ điển hình tại Brazil như Claro hay Telefónica cùng sự hợp tác với TikTok và Banco Itaú minh chứng rõ nét tiềm năng to lớn của nền tảng này.
Ông Phạm Lê Chung, Trưởng bộ phận Dịch vụ số Ericsson Việt Nam, cho biết các nhà mạng đang chuyển dịch sang mô hình Open Gateway, mở API cho ngân hàng, fintech và nền tảng nội dung để phát triển dịch vụ giá trị gia tăng.
Đại diện từ một tập đoàn công nghệ đa quốc gia khác tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương nhấn mạnh rằng mạng 5G không chỉ giúp nâng cao trải nghiệm dữ liệu người dùng mà còn hỗ trợ tạo ra bước nhảy về doanh thu trung bình mỗi người dùng (ARPU) thông qua các gói dịch vụ linh hoạt. Trí tuệ nhân tạo được xem như động lực chủ đạo cho làn sóng tăng trưởng dữ liệu tiếp theo với ứng dụng công nghệ “Digital Twin” cùng thuật toán học máy giúp tối ưu hóa cấu hình mạng, giảm thiểu nhiễu sóng và tiết kiệm năng lượng vận hành.
Một điểm đáng chú ý được đại diện này đưa ra là giai đoạn thương mại hóa hiệu quả của công nghệ 5G đã bắt đầu với sự phát triển của chuẩn mạng độc lập (5G SA) và phiên bản nâng cao (5G Advanced). Kết hợp cùng AI tự động hóa vận hành sẽ giúp tối ưu chi phí đồng thời khai thác triệt để tiềm năng to lớn của mạng thế hệ mới này trên nhiều lĩnh vực ứng dụng thực tiễn.
Quan điểm từ phía một nhà sản xuất chip hàng đầu toàn cầu cũng làm rõ vai trò thiết yếu của AI phối hợp cùng mạng 5G trong cuộc cách mạng số đang diễn ra trên toàn cầu. Hai trụ cột này đặt nền móng vững chắc để kiến tạo hệ sinh thái “Connected Intelligent Edge”, nơi hàng tỷ thiết bị cảm biến và hệ thống AI có thể tương tác tức thời theo thời gian thực nhằm tăng cường hiệu suất hoạt động cũng như tính bảo mật. Việc xử lý các tác vụ AI ngày càng được chuyển dịch ra gần hơn với vùng biên mạng (edge) giúp giảm độ trễ đồng thời cải thiện hiệu quả năng lượng đáng kể.
Bà Nies Puwati cho rằng AI và 5G đang là hai trụ cột của cuộc cách mạng số toàn cầu, mở đường cho mạng 6G và hệ sinh thái “Connected Intelligent Edge”.
Dự báo lưu lượng dữ liệu di động toàn cầu sẽ tăng gấp bốn lần vào năm 2030 trong khi AI sẽ chiếm tới một phần ba tổng lưu lượng mạng vào năm 2033. Tập đoàn này hiện đang dẫn đầu trong việc phát triển chuẩn 5G Advanced – tiền đề quan trọng chuẩn bị cho sự xuất hiện thương mại của kỷ nguyên mạng 6G vào đầu thập kỷ tới.
Khởi xướng từ năm 2019, Hội nghị ASEAN 5G dưới sự chủ trì của Việt Nam không chỉ mang tính kỹ thuật mà còn biểu tượng cho vai trò dẫn dắt mạnh mẽ của đất nước trong việc kiến tạo không gian số ASEAN ngày càng kết nối xuyên suốt và thông minh hơn. Với tầm nhìn dài hạn hướng tới tương lai kỷ nguyên kỹ thuật số mới, Việt Nam tiếp tục đóng góp tích cực để xây dựng cộng đồng ASEAN phát triển bền vững dựa trên nền tảng công nghệ tiên tiến nhằm thu hẹp khoảng cách số, thúc đẩy kinh tế kỹ thuật số và phục vụ tốt hơn đời sống người dân.
