Meta vừa công bố việc cắt giảm khoảng 600 nhân sự thuộc bộ phận nghiên cứu trí tuệ nhân tạo (AI), trong bối cảnh công ty đang tái cấu trúc hoạt động này sau những kết quả không như kỳ vọng với dự án mô hình ngôn ngữ lớn Llama. Tin tức về cuộc sa thải này đã thu hút sự chú ý đặc biệt khi Tian Yuandong, Giám đốc Khoa học nhóm Nghiên cứu AI cơ bản (FAIR) và là một trong những nhà khoa học AI hàng đầu của Trung Quốc, cũng nằm trong số những người bị ảnh hưởng.
Tian Yuandong đã gắn bó hơn mười năm tại công ty mẹ của Facebook và được đánh giá cao với nhiều đóng góp quan trọng trong lĩnh vực AI. Trên mạng xã hội X, ông thể hiện sự bất bình trước quyết định này, tiết lộ những căng thẳng nội bộ hiếm hoi tại Meta. Ông cho biết nhóm của mình đã phải dừng mọi nghiên cứu trọng điểm để tập trung xử lý các lỗi và vấn đề phát sinh từ mô hình Llama 4 ngay trước thời điểm ra mắt sản phẩm.
“Vào tháng 1, chúng tôi buộc phải tạm ngưng toàn bộ dự án đang thực hiện và chuyển sang hỗ trợ đội AI tạo sinh, dưới áp lực rất lớn chỉ chưa đầy hai tháng trước ngày phát hành Llama 4. Chúng tôi đã dành hàng giờ đồng hồ để khắc phục các lỗi hậu đào tạo và sửa chữa nhiều thiếu sót sau phát hành, để rồi cuối cùng lại bị sa thải”, Tian chia sẻ. Ông cũng chỉ trích mạnh mẽ rằng những cá nhân chịu trách nhiệm chính về các vấn đề này thì vẫn an toàn và không bị ảnh hưởng.
Mô hình Llama 4 ra mắt vào tháng 4 vừa qua được giới chuyên môn đánh giá thấp về hiệu quả hoạt động, khiến quá trình phát triển tiếp theo của Meta bị đình trệ. Trong khi đó, nhiều đối thủ Trung Quốc với các dự án mã nguồn mở đã nhanh chóng vượt mặt Llama về mức độ phổ biến và ứng dụng thực tế.
Theo thông tin từ Tian Yuandong, ông đã nhận được khoản bồi thường tương đương tám tháng lương sau khi rời khỏi Meta. Sự ra đi của ông gây tiếc nuối lớn trong cộng đồng AI tại Trung Quốc khi ông từng là nghiên cứu sinh tại Đại học Giao thông Thượng Hải và Đại học Carnegie Mellon, đồng thời đã công bố nhiều công trình nghiên cứu có ảnh hưởng sâu rộng về học tăng cường và các mô hình ngôn ngữ quy mô lớn.

Tian Yuandong đã làm việc tại Meta hơn một thập kỷ
Wu Junde, một cựu nhà khoa học AI từng làm việc tại các tập đoàn công nghệ lớn ở Trung Quốc như Baidu và SenseTime, chia sẻ trên mạng xã hội rằng: “Ông ấy chắc chắn nằm trong số những nhà khoa học AI xuất sắc nhất thế giới hiện nay và thật đáng tiếc cho Meta khi để ông ấy rời đi.”
Ngoài Tian Yuandong, đợt sa thải còn ảnh hưởng đến hai nhà nghiên cứu khác người Trung Quốc là Yang Xianjun và Cui Jiaxun. Yang mới gia nhập bộ phận AI tạo sinh chưa đầy một năm còn Cui vừa hoàn thành bằng tiến sĩ vào tháng 8 và bắt đầu làm việc tại tập đoàn này. Hiện nay, các nhân sự bị cắt giảm đang nhận được sự quan tâm lớn từ nhiều đối thủ cạnh tranh như OpenAI, Nvidia và Google DeepMind với nhiều lời mời hấp dẫn.
Một phương án khác được xem xét là trở về Trung Quốc làm việc khi Yao Shunyu, cựu nhà nghiên cứu OpenAI hiện đang công tác tại Tencent Holdings, đã trực tiếp mời gọi những tài năng này hợp tác nhằm thúc đẩy ngành trí tuệ nhân tạo nội địa phát triển mạnh mẽ hơn.
Dù xảy ra các đợt cắt giảm nhân sự đáng kể, Meta khẳng định điều này sẽ không ảnh hưởng đến phòng thí nghiệm siêu trí tuệ TBD Lab – nơi tập trung nhiều nhà nghiên cứu danh tiếng được tuyển dụng gần đây nhằm tiếp tục phát triển các dự án trọng điểm.
Alexandr Wang – Giám đốc AI của Meta – nhấn mạnh trong bản ghi nhớ nội bộ rằng việc thu hẹp quy mô đội ngũ nhằm nâng cao hiệu quả vận hành. Ông cho biết: “Giảm số lượng thành viên giúp rút ngắn quy trình ra quyết định và mỗi cá nhân sẽ đảm nhận vai trò rộng hơn cùng với tác động lớn hơn đến dự án.” Đây được xem như bước đi chiến lược nhằm điều chỉnh tập trung nguồn lực cho những mục tiêu quan trọng nhất trên hành trình phát triển AI của tập đoàn.