Tại tọa đàm chuyên đề về trí tuệ nhân tạo và niềm tin số diễn ra ngày 26/10 tại Hà Nội, đại diện Ngân hàng Nhà nước cho biết quy trình làm sạch dữ liệu sinh trắc học đã được thực hiện đồng bộ trên hơn 133 triệu hồ sơ tài khoản cá nhân. Việc này nhằm nâng cao độ chính xác của dữ liệu khách hàng và giảm thiểu rủi ro gian lận trên các giao dịch số. Những biện pháp đồng bộ cũng góp phần hạn chế đáng kể các hành vi lừa đảo trực tuyến đang có xu hướng tinh vi và gia tăng về mức độ trong thời gian gần đây.
Bà Nguyễn Thị Thu, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, nhấn mạnh rằng việc áp dụng quy định xác thực sinh trắc học khi chuyển tiền đã đem lại hiệu quả rõ rệt. Số lượng tài khoản cá nhân bị lừa đảo giảm tới gần 60%, trong khi tổng số tiền bị chiếm đoạt qua lừa đảo cũng giảm khoảng một nửa. Đây là minh chứng quan trọng cho thấy những giải pháp công nghệ và quy định mới đã phát huy tác dụng trong việc bảo vệ người dùng và hệ thống tài chính quốc gia.
Quá trình làm sạch dữ liệu đã bao phủ toàn bộ các ngân hàng thương mại, với hơn 133 triệu hồ sơ cá nhân và hơn 1,5 triệu hồ sơ tổ chức được đối chiếu, xác minh kỹ càng để đảm bảo tính chính xác của dữ liệu sinh trắc học. Đây là bước đi then chốt giúp củng cố niềm tin vào các giao dịch số và giảm thiểu rủi ro do thông tin giả mạo hoặc không hợp lệ gây ra.
Thông tin thêm về kế hoạch trong tương lai, bà Nguyễn Thị Thu cho biết các quy định pháp lý liên quan sẽ tiếp tục được hoàn thiện và bổ sung. Một trong những thay đổi đáng chú ý là dự kiến mở rộng yêu cầu xác thực sinh trắc học không chỉ với tài khoản cá nhân mà còn áp dụng với cả tài khoản của khách hàng tổ chức. Điều này nhằm tăng cường bảo mật toàn diện hơn cho mọi loại hình giao dịch điện tử trên nền tảng ngân hàng.

Các diễn giả tham gia thảo luận Trí tuệ nhân tạo và thách thức về niềm tin số
Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước triển khai hệ thống quản lý thông tin hỗ trợ phòng chống lừa đảo gian lận dựa trên việc thu thập dữ liệu từ cơ quan chức năng phối hợp cùng các ngân hàng thương mại. Hệ thống này đã được thử nghiệm từ tháng 4 đến nay tại năm ngân hàng lớn, mang lại kết quả tích cực khi có tới gần 1,5 triệu lượt giao dịch nhận cảnh báo và hơn 490 nghìn giao dịch bị ngăn chặn thành công với tổng số tiền lên đến 1.800 tỷ đồng. Theo đại diện Ngân hàng Nhà nước, dự kiến hệ thống sẽ được mở rộng áp dụng với nhiều ngân hàng khác nhằm tối ưu hóa khả năng phòng chống gian lận trên diện rộng.
Lừa đảo trực tuyến hiện đang là vấn đề nóng bỏng bởi sự phát triển nhanh chóng của công nghệ trí tuệ nhân tạo, khiến cho các hình thức giả mạo như video hoặc giọng nói kỹ thuật số trở nên tinh vi hơn bao giờ hết. Những chiến dịch tự động hóa với quy mô toàn cầu tận dụng công nghệ tiên tiến để thao túng sinh trắc học cũng là nguyên nhân gây nên nhiều rủi ro mới chưa từng có.
Ông Nguyễn Quang Huy, quản lý cao cấp chuyên trách an ninh bảo mật CNTT tại một ngân hàng lớn, chia sẻ rằng thách thức lớn nhất hiện nay là làm sao cân bằng giữa yếu tố bảo mật và trải nghiệm người dùng. Việc áp dụng các biện pháp bảo mật nghiêm ngặt có thể ảnh hưởng tiêu cực đến một bộ phận khách hàng sử dụng thiết bị hoặc công nghệ cũ, dẫn đến tỉ lệ giao dịch thất bại tăng cao. Vì vậy, bên cạnh triển khai công nghệ cao, các ngân hàng cần nghiên cứu kỹ lưỡng để xây dựng chính sách phù hợp với đa dạng đối tượng khách hàng.
Nhằm nâng cao hiệu quả phòng chống rủi ro do rò rỉ thông tin cá nhân gây ra, ông Ngô Tuấn Anh – Chủ tịch Mạng lưới An ninh mạng ViSecurity kiêm CEO một công ty an ninh mạng – đề xuất cần xúc tiến cơ chế báo cáo nhanh về các vụ việc lừa đảo tiền bạc tương tự mô hình đang được áp dụng ở một số quốc gia khác. Cơ chế này giúp cập nhật kịp thời các tài khoản nghi vấn vào hệ thống chung để ngăn chặn hoạt động bất hợp pháp ngay từ đầu. Ông cũng chỉ ra tình trạng giả mạo tổ chức hỗ trợ người bị hại trong việc lấy lại tiền bị lừa đảo như một vấn đề nổi cộm cần được xử lý triệt để.
Một khía cạnh quan trọng khác được ông Ngô Tuấn Anh nhấn mạnh là sự cần thiết phải có cơ chế xác thực trên mạng xã hội nhằm giúp người dùng dễ dàng nhận biết các tổ chức chính thống. Điều này sẽ hạn chế đáng kể tình trạng mạo danh đơn vị chức năng gây hoang mang và thiệt hại cho người dân khi tìm kiếm sự trợ giúp sau khi bị lừa đảo trực tuyến.