Chiến thắng của Man Utd trước Villarreal “giống” được các chiến thắng nghẹt thở của họ khi sir Alex Ferguson còn cầm quân được mấy phần? Muốn trả lời câu hỏi này, phải khái quát một chút định tính của Man Utd thời ấy cái đã. Nôm na, đó là một Man Utd không khoan nhượng, không thoả hiệp, chơi tốc độ cao, mạnh về tấn công biên nhưng chắc chắn vô cùng ở trung lộ.
Nhờ các định tính ấy, họ luôn có những chiến thắng nghẹt thở trước các đối thủ được đánh giá cao hơn mình và có không ít những chiến thắng khi mà thế trận trên sân cho thấy Man Utd khó mà thắng nổi.
Man Utd thắng Villarreal ở phút chót, trong cuộc chơi mà Villarreal có nhiều cơ hội ăn bàn hơn. Chiến thắng đó đến từ thái độ thi đấu không khoan nhượng của họ, khi mà danh dự đã bị thách thức bởi bàn thua ngay đầu hiệp 2. Đó là điểm giống duy nhất so với Man Utd thời Fergie. Phần còn lại? Mất tích.
Man Utd đã chiến thắng Villarreal nhờ khoảnh khắc của các cầu thủ
Như vậy, Man Utd rất cần một cuộc cải cách thực sự bởi những gì họ đã đầu tư ra suốt mấy năm qua là quá lớn mà kết quả không đáp ứng kỳ vọng. Họ cũng chờ đợi chức vô địch lớn (Premier League hoặc Champions League) quá lâu rồi. Đó không phải là một Man Utd mà ủng hộ viên quen thấy. Và nếu như Man Utd vẫn vận hành như cách họ vận hành ở thời gian qua, e rằng việc không danh hiệu lớn sẽ thành thói quen. Man Utd rất cần cải cách.
Thứ đầu tiên của cuộc cải cách chính là phải gạt bỏ những nhân tố thừa trong đội hình của Man Utd hôm nay. Họ là ai? Cái tên đầu tiên có lẽ là Martial, cầu thủ từng ra mắt tưng bừng với hai bàn thắng vào lưới Liverpool. Khi mà Man Utd đã có Sancho, vẫn còn Rashford và Greenwood ngày một chơi hay hơn, Martial đúng nghĩa là một người thừa. Bán anh đi tất nhiên là việc không dễ, bởi nó còn liên quan đến những vấn đề về phí chuyển nhượng và lương. Nhưng giữ anh lại Man Utd sẽ có một khung nhân sự cồng kềnh và hơn hết, sự hời hợt trong thái độ của Martial hoàn toàn có thể tạo ra bệnh lây tiêu cực trong 1 tập thể đang mong làm mới.
Vấn đề của Martial chính là thái độ chứ không phải chỉ là phong độ. Cái cách Martial chơi trên sân không có một chút cảm hứng Quỷ đỏ nào cả. Và khi đặt cái tôi tâm tư của mình quá cao, Martial có vẻ thích cô lập mình hơn trong hành vi chơi bóng quá cá nhân. Chính cái cách chơi bóng cá nhân ấy đã khiến anh ta càng bế tắc hơn bởi trình độ của Martial lẫn môi trường bóng đá hiện đại không cho phép cái cá nhân lắt nhắt đó tạo nên hiệu quả. Càng bế tắc, càng cùn mòn, Martial lại càng cố gồng mình chứng tỏ. Thế là một cái vòng luẩn quẩn đã nảy sinh.
Martial luôn bị chỉ trích vì thái độ thi đấu
Mỗi lần Martial ra sân, lối chơi ấy ảnh hưởng đến cả cách vận hành của cả một tập thể. Vậy thì giữ chân một cầu thủ có thái độ tiêu cực, phong độ cũng tiêu cực để làm gì? Cho mượn là một giải pháp và giải pháp ấy cũng giúp làm giảm nhẹ quỹ lương cho Man Utd một phần.
Ngoài Martial, các nhân tố ở hàng tiền vệ và hàng thủ cũng nên được cân nhắc tinh giản. Giữa Lindelof, Phil Jones và Bailly, chỉ nên giữ lại hai người để dành chỗ phát triển cầu thủ trẻ. Fred là vị trí được bàn đến rất nhiều nhưng loại bỏ ngay lúc này khi không có phương án thay thế là hạ sách. Nhưng nếu Man Utd có chiến lược chuyển nhượng mùa đông tốt, hoàn toàn có thể nghĩ đến việc thay thế Fred dần dần cho đến hoàn toàn. Nhưng vấn đề lớn nhất nằm ở chỗ Pogba với câu hỏi nên giữ hay nên buông.
Pogba vẫn chưa ký hợp đồng mới và nguy cơ mất trắng của Man Utd là có. Vậy thì giữa bán rẻ và mất trắng, cái nào có ích lợi hơn? Thà bán rẻ Pogba còn hơn để anh ta ra đi tự do. Nhưng nếu như Pogba đặt bút ký gia hạn thì sao? Đây là câu hỏi nhức đầu bởi thực tế, chỗ mà Pogba chơi tốt nhất đang trùng với chỗ Bruno đã ghi dấu ấn mạnh mẽ. Và nếu phải hi sinh 1 trong 2 cá nhân ấy để Man Utd tốt hơn, có lẽ nên hi sinh Pogba.
Pogba và Bruno Fernandes tốt nhất chỉ có thể có một
Nhưng về lý thuyết, vẫn có thể sử dụng Pogba ở vị trí và vai trò phục vụ cho Bruno. Tuy nhiên, muốn áp đặt được một cá nhân như Pogba, cần con người đủ tầm vóc chứ không phải Solsa. Chỉ có một HLV ở đẳng cấp của Conte, Deschamps hay Zidane trở lên mới có thể hiệu lệnh một câu là Pogba răm rắp tuân lời. Con ngựa chứng đá theo cảm hứng ấy cần bộ hàm thiếc đủ chặt để nó không dám lồng lên khiến cả cỗ xe đi lệch đường.
Nhưng cải cách lớn nhất mà Man Utd cần làm là lối chơi. Man Utd kể từ thời Solsa tới giờ có đặc tính chơi phản công rất hay, và họ sẽ còn hay hơn khi có CR7 tốc độ. Nhưng đa số các đối thủ mà Man Utd sẽ gặp lại không để họ có cơ hội chơi phản công. Man Utd cần biết áp đặt và để áp đặt, ngoài kiểm soát bóng tốt ở tốc độ cao họ còn rất cần tổ chức pressing một cách hiện đại và khoa học.
Lối pressing hiện thời của Man Utd là rất lạc hậu và kém hiệu quả. Solsa dường như đang phân nhiệm rạch ròi cho CR7, Bruno và Pogba, 3 nhân tố quan trọng của họ để rồi sự phân nhiệm ấy khiến họ rời rạc khỏi cỗ máy chung. Có vẻ, Solsa cố tìm cách để dung hoà, không làm cho họ dẫm chân lên nhau, đặc biệt là giữa Bruno và Pogba thay vì tìm cách để tạo ra mối liên hệ chặt chẽ, tương hỗ chặt chẽ giữa họ. Và sự phân nhiệm rạch ròi đó khiến Man Utd mong manh hơn khi Bruno không được giao trọn vẹn vai trò của một tiền vệ công trong khi Pogba chơi quá thiếu tính kỷ luật. Họ tạo ra một bộ đôi tự phát nhiều hơn là tự giác trong một cỗ máy và từ đó, gánh nặng cho tuyến dưới hình thành.
Nhiệm vụ pressing của các cầu thủ hàng công không rạch ròi
Nếu xem Man Utd đá, chúng ta sẽ thấy cách họ chuyển đổi trạng thái phần lớn là cách cũ, tức là đi đủ qua 4 pha (phases) của chuyển đổi mà thiếu rất nhiều các chuyển đổi nhanh ngay ở phần sân đối phương sau khi một đợt tấn công bất thành. Đừng vội nghĩ Man Utd cần phải chơi pressing cực đoan vốn dĩ đang thịnh hành kiểu Liverpool, Man City, Chelsea, Dortmund đang làm. Không cần chơi pressing cực đoan vẫn có thể chuyển đổi nhanh tiết kiệm bớt các pha (phase) nhờ vào việc tổ chức đội hình chặt chẽ, tổ chức đoạn hậu (rest-defence) kỷ luật. Trong bóng đá hiện đại, rất nhiều tình huống ăn bàn nhờ vào cách đón lõng bóng hai, đón lõng bóng phản công ngay từ phần sân đối phương và dồn dập hoá các cú đánh của mình. Và ở việc tổ chức đoạn hậu đón lõng này, hai nhân tố quan trọng nhất cần điều chỉnh là Bruno và Pogba.
Bruno chạy rất nhiều, có thể lùi sâu rất nhiều nhưng đó là các di chuyển phí sức và phá sức chỉ vì Solsa không có các chỉ đạo hợp lý và cập nhật thời đại cho anh. Thực tế, chỉ cần Bruno kiểm soát tốt khu vực nửa phần sân đối phương là đủ. Nếu anh chọn tạo áp lực phòng ngự đúng điểm, anh sẽ khiến các cầu thủ phát động của đối phương mất đi tính chính xác. Từ đó, vai trò đón lõng ở dưới (mà Pogba bắt buộc phải là người cầm trịch) sẽ phát huy được tác dụng và giúp Man Utd chơi tốc độ cao hơn, nhịp độ cao hơn.
Nhưng để thực hiện được mọi cải cách này, Man Utd cần cải cách ở băng ghế huấn luyện. Trớ trêu thay, Solsa lại vẫn đang được lòng bề trên. Và hơn hết, trong lúc này, nói đến cải cách có thể là hàm hồ. Ai lại đi cải cách khi vừa tưng bừng thắng ở Champions League bao giờ? Song, chính cái dạng câu hỏi kiểu này mới là thứ ru ngủ Man Utd, và để họ cứ dần rời xa danh hiệu lớn trong sự phí phạm đầu tư mỗi mùa.