Trong bối cảnh bùng nổ các công nghệ thông tin di động hiện đại như 5G, 6G, vệ tinh quỹ đạo thấp (LEO), Wi-Fi thế hệ mới và Internet vạn vật, việc cập nhật quy hoạch phổ tần số vô tuyến điện quốc gia trở nên cấp thiết. Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt quyết định thay thế quy hoạch phổ tần số trước đây sau hơn một thập kỷ áp dụng, nhằm khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên tần số vô hình nhưng có giá trị chiến lược quan trọng trong kỷ nguyên kỹ thuật số. Quy hoạch mới giúp Việt Nam chủ động tham gia cuộc đua công nghệ toàn cầu, đảm bảo nền tảng hạ tầng số chất lượng cao phục vụ phát triển kinh tế xã hội bền vững.
Quy hoạch được xây dựng dựa trên các cam kết quốc tế mới nhất sau Hội nghị Thông tin Vô tuyến Thế giới 2023 (WRC-23), với việc điều chỉnh đến 65 băng tần, bổ sung và sửa đổi nhiều chú thích kỹ thuật để tương thích với hệ thống phân bổ tần số toàn cầu. Những điều chỉnh này không chỉ bảo đảm tính đồng bộ mà còn mở ra nhiều cơ hội phát triển công nghệ tiên tiến trong nước, đồng thời khẳng định vị trí của Việt Nam trong bản đồ số thế giới.
Quy hoạch ưu tiên phát triển các băng tần quan trọng tập trung cho các công nghệ viễn thông mới nổi như IMT (hệ thống viễn thông di động đa phương tiện), bao gồm dải tần từ 3400 đến 3560 MHz và 6425 đến 7125 MHz. Đáng chú ý, dải tần 3400–3560 MHz trước đây từng dành cho vệ tinh Vinasat nay được chuyển đổi sang phục vụ mạng di động băng rộng, theo xu hướng chung của nhiều quốc gia châu Âu và châu Á. Băng tần 6425–7125 MHz với dung lượng lớn được xem là “dải vàng” cho công nghệ 6G trong tương lai gần, tạo ra dư địa cho sự phát triển vượt bậc của hạ tầng viễn thông thế hệ tiếp theo tại Việt Nam.
Phát triển mạng 5G tại Việt Nam
Bên cạnh đó, việc quy hoạch lại băng tần 600 MHz dành cho mạng di động sau khi truyền hình số mặt đất ngừng sử dụng mở ra khả năng phủ sóng rộng hơn cho các công nghệ 5G/6G tại vùng sâu vùng xa. Đây là dải tần thấp thuận lợi cho việc mở rộng vùng phủ sóng nhằm thu hẹp khoảng cách về kết nối Internet giữa các khu vực địa lý khác nhau trên cả nước. Ngoài ra, dải tần từ 5925 đến 6425 MHz dành riêng cho Wi-Fi thế hệ mới như Wi-Fi 6E và Wi-Fi 7 cũng được đưa vào quy hoạch nhằm nâng cao trải nghiệm truy cập Internet tốc độ cao phục vụ sinh hoạt và sản xuất kinh doanh.
Quy hoạch phổ tần số lần này khẳng định bước đi chiến lược trong việc phát triển công nghệ vệ tinh ở Việt Nam. Các dải tần Ka được ưu tiên dành cho vệ tinh địa tĩnh thế hệ mới giúp tăng dung lượng truyền tải thông tin vệ tinh phù hợp chiến lược phát triển công nghệ không gian vũ trụ đến năm 2030. Đặc biệt, hạ tầng vệ tinh phi địa tĩnh (LEO/NGSO) lần đầu tiên được đưa vào quy hoạch chính thức tạo tiền đề thúc đẩy ứng dụng mạnh mẽ công nghệ viễn thông dựa trên vệ tinh quỹ đạo thấp hiện đại. Điều này mang lại lợi ích lớn khi Việt Nam đã thử nghiệm thành công các hệ thống như Starlink cung cấp dịch vụ Internet vệ tinh chất lượng cao.
Phát triển mạng 5G tại Việt Nam
Một điểm mới đáng chú ý trong quy hoạch là sự linh hoạt trong quản lý các dải tần số truyền dẫn thấp như 700 MHz, 800 MHz và 900 MHz. Thay vì phân bổ cố định hoàn toàn cho hệ thống thông tin di động công cộng như trước đây, quy hoạch mới khuyến khích chia sẻ và phối hợp sử dụng giữa các hệ thống vô tuyến khác nhau nhằm tối ưu hóa hiệu quả sử dụng tài nguyên phổ tần số. Điều này thể hiện sự thích ứng sáng tạo với nhu cầu thực tiễn sử dụng và thúc đẩy sự phát triển đa dạng của các dịch vụ viễn thông.
Việc ban hành Quyết định mới về quy hoạch phổ tần số vô tuyến điện chính là bước đi cụ thể hóa Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển hạ tầng số và làm chủ công nghệ trọng yếu. Tài nguyên phổ tần vốn vô hình nhưng hữu hạn nay được quản lý theo cách khoa học và hiện đại hơn, phù hợp với chuẩn mực quốc tế. Đây sẽ là nền móng vững chắc để xây dựng hạ tầng số có dung lượng lớn, tốc độ cao phục vụ chuyển đổi số toàn diện, phát triển kinh tế xã hội nhanh và bền vững cùng đảm bảo an ninh quốc phòng trong kỷ nguyên số.
Phát triển mạng 5G tại Việt Nam
Quyết định số 37/2025/QĐ-TTg không chỉ kế thừa những giá trị từ quy hoạch trước đây mà còn đánh dấu bước ngoặt quan trọng giúp Việt Nam chủ động kiểm soát không gian phổ tần vô tuyến – nguồn lực chiến lược trong kỷ nguyên kỹ thuật số hiện đại. Sự chuẩn bị kỹ lưỡng này sẽ hỗ trợ nền kinh tế kỹ thuật số tăng trưởng vượt bậc và khẳng định vị thế quốc gia trên bản đồ công nghệ toàn cầu.