Crystal Palace
Ngành công nghiệp vũ trụ Trung Quốc đang trải qua một cuộc cách mạng trong phương thức sản xuất khi áp dụng mô hình tinh gọn nổi tiếng của ngành ô tô nhằm nâng cao hiệu quả và năng suất. Mô hình sản xuất mới dựa trên triết lý “hệ thống kéo sản xuất dựa trên nhu cầu thực tế từ khâu lắp ráp cuối cùng”, giúp giảm thiểu tồn kho, rút ngắn thời gian hoàn thành và tăng khả năng đáp ứng linh hoạt. Với chiến lược này, Trung Quốc kỳ vọng sẽ vượt qua nhiều thách thức hiện tại, đồng thời từng bước thu hẹp khoảng cách với các đối thủ lớn trong ngành công nghiệp không gian như SpaceX.
Theo thống kê năm 2024, Mỹ đã thực hiện tới 158 lần phóng lên quỹ đạo, phần lớn do một công ty tư nhân chiếm ưu thế về công nghệ và quy mô. Trong khi đó, Trung Quốc chỉ đạt 68 lần phóng, cho thấy khoảng cách khá lớn trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, xu hướng phát triển và nhu cầu tải trọng phóng toàn cầu dự kiến sẽ tăng mạnh, có thể đạt tới 170.000 tấn vào năm 2045. Điều này yêu cầu nền sản xuất tên lửa và vệ tinh phải chuyển sang mô hình công nghiệp hóa cao hơn, có khả năng mở rộng quy mô nhanh chóng và tiết kiệm chi phí.
Khác với cách làm truyền thống theo phương thức “đẩy” – dựa trên dự báo và kế hoạch cố định gây ra nhiều tồn kho và trì hoãn, mô hình “kéo” mà Trung Quốc áp dụng lấy cảm hứng từ Toyota lại chủ động lấy linh kiện chỉ khi có nhu cầu thực sự từ công đoạn tiếp theo. Phương pháp này giúp loại bỏ các nút thắt trong dây chuyền sản xuất, giảm lãng phí nguồn lực và tối ưu hóa chuỗi cung ứng. Nhờ đó, quá trình lắp ráp tên lửa cũng như vệ tinh trở nên nhanh chóng và chính xác hơn.
Việc triển khai hệ thống sản xuất tinh gọn đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ giữa các doanh nghiệp nhà nước, viện nghiên cứu cùng các nhà cung cấp tư nhân trên toàn quốc. Ông Vương Quốc Thanh, Giám đốc thông tin của Tập đoàn Khoa học và Công nghệ Hàng không Vũ trụ Trung Quốc (CASC), đã nhấn mạnh đây là một bước chuyển đổi đột phá mang tính hệ thống đối với mô hình sản xuất hiện nay của ngành vũ trụ Trung Quốc.
Trung Quốc còn cải tiến dây chuyền sản xuất bằng cách chuyển từ các dây chuyền cố định sang hệ thống lắp ráp mô-đun linh hoạt. Trung tâm lắp ráp thông minh được trang bị AI và robot tự động điều chỉnh quy trình tùy theo tình hình thực tế nhằm nâng cao chất lượng và giảm thiểu sai sót. Bên cạnh đó, một nền tảng số hợp tác liên kết phòng thí nghiệm, nhà máy và nhà cung cấp thông qua mạng bảo mật được xây dựng để quản lý chuỗi cung ứng một cách hiệu quả theo thời gian thực.
Mô hình sản xuất cải tiến này không chỉ giúp nâng cao năng lực chế tạo tên lửa mà còn mở ra khả năng triển khai hàng loạt chùm vệ tinh quy mô lớn như Guowang, Qianfan và Hongtu-3. Những dự án vệ tinh này được xem như những bước tiến quan trọng giúp Trung Quốc thách thức vị thế dẫn đầu trên quỹ đạo vốn đang do các đối thủ hàng đầu kiểm soát.
Tên lửa Trường Chinh 5 của Trung Quốc
