Crystal Palace
Trung Quốc vừa công bố thành công hệ thống phòng thủ tên lửa toàn cầu đầu tiên mang tên ‘Vòm vàng’, với khả năng theo dõi đồng thời đến 1.000 tên lửa trên khắp thế giới. Được tích hợp trí tuệ nhân tạo và công nghệ dữ liệu lớn, hệ thống này đánh dấu bước tiến vượt bậc trong lĩnh vực phòng không, đặt Bắc Kinh vào vị trí tiên phong trong cuộc đua công nghệ quân sự đầy cạnh tranh. Khi các quốc gia khác vẫn đang trong quá trình xây dựng kế hoạch, Trung Quốc đã tạo ra một mạng lưới phòng thủ toàn diện chưa từng có.
Trong bối cảnh địa chính trị ngày càng căng thẳng, Trung Quốc âm thầm phát triển nguyên mẫu hệ thống ‘Nền tảng Dữ liệu Lớn Phát hiện Cảnh báo Phân tán’ – thường gọi là ‘Vòm vàng’. Đây là sáng kiến của Viện Nghiên cứu Công nghệ Điện tử Nam Kinh nhằm tạo nên lớp phòng thủ toàn cầu, tích hợp đa dạng nguồn cảm biến từ vệ tinh đến radar mặt đất nhằm theo dõi mọi mối đe dọa tên lửa trên phạm vi hành tinh. So với các hệ thống vùng truyền thống, Vòm vàng hướng tới khả năng bao phủ rộng hơn và liên kết dữ liệu xuyên suốt, giúp Lực lượng Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) nhận diện sớm và xử lý mối nguy hiểm hiệu quả hơn.
Trung Quốc xây dựng hệ thống phòng thủ tên lửa toàn cầu đầu tiên trên thế giới bằng vệ tinh gọi là ‘Golden Dome -Vòm vàng’.
Thiết kế tổng thể của Vòm vàng nhấn mạnh tính phân tán vật lý nhưng hợp nhất về mặt logic để tận dụng dữ liệu từ nhiều nền tảng quân sự khác nhau được sản xuất và triển khai qua nhiều thời kỳ. Điều này giải quyết bài toán tích hợp các nguồn thông tin rời rạc mà không làm gián đoạn hoạt động hiện có. Mục tiêu cuối cùng là hỗ trợ PLA phát hiện sớm, dự đoán quỹ đạo và hướng dẫn đánh chặn cho nhiều loại tên lửa đang ngày càng đa dạng về kiểu dáng và tốc độ như siêu thanh hay hành trình.
Công nghệ cốt lõi của Vòm vàng nằm ở hệ thống xử lý Big Data kết hợp cảm biến đa tầng. Hệ thống thu thập dữ liệu từ vệ tinh trên quỹ đạo, radar mặt đất, các thiết bị quang học trên không, cùng trinh sát điện tử hải quân để cung cấp thông tin chính xác về vị trí, loại tên lửa, quỹ đạo bay cũng như khả năng phân biệt đầu đạn thật với mồi nhử. Khả năng xử lý song song lên đến 1.000 nhiệm vụ dữ liệu cùng lúc cho phép phản ứng nhanh chóng và chính xác.
Nguyên mẫu 'Vòm Vàng' Mỹ gồm hơn 1.000 vệ tinh tạo vòng tròn phát hiện và tiêu diệt tên lửa.
Một yếu tố đặc biệt trong hệ thống là việc sử dụng giao thức truyền dữ liệu QUIC dựa trên UDP, giúp đảm bảo tốc độ truyền tải nhanh và ổn định ngay cả dưới môi trường nhiễu điện tử hoặc tấn công mạng. Đồng thời, AI được tích hợp để không chỉ hỗ trợ theo dõi thời gian thực mà còn tự học từ dữ liệu nhằm nâng cao độ chính xác và dự đoán tình huống tương lai. Các thử nghiệm ban đầu chứng minh khả năng xử lý đồng thời 1.000 mục tiêu tên lửa nhắm vào lãnh thổ Trung Quốc từ khắp nơi trên thế giới.
Minh họa tên lửa đánh chặn của hệ thống ‘Vòm Vàng’ Mỹ
Dù mới bước vào giai đoạn thử nghiệm thực địa, Vòm vàng đã ghi nhận những bước tiến chuẩn bị cho một lá chắn phòng thủ toàn cầu thực thụ. PLA tập trung kiểm tra khả năng xử lý dữ liệu đa nguồn trong môi trường mô phỏng chiến tranh phức tạp với kế hoạch mở rộng quy mô trong tương lai gần. Ông Li Xudong – trưởng dự án – nhấn mạnh đây là bước đột phá khi giải quyết vấn đề tương thích thông tin giữa các thiết bị quân sự đa dạng mà không gây gián đoạn hoạt động.
Ý tưởng về một hệ thống phòng thủ tên lửa toàn cầu từng được Tổng thống Mỹ Donald Trump đề xuất vào năm 2025 với ngân sách khổng lồ lên tới 175 tỷ USD, gồm hơn 1.000 vệ tinh phân bố trên quỹ đạo nhằm tạo lá chắn bảo vệ lãnh thổ nước Mỹ. Tuy nhiên, dự án của Mỹ vẫn chỉ đang ở giai đoạn lập kế hoạch chi tiết mà chưa có nguyên mẫu thử nghiệm nào hoạt động hiệu quả. Trong khi đó, Trung Quốc đã đi trước một bước bằng việc triển khai nguyên mẫu có thể vận hành thực tế.
Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố hệ thống phòng thủ tên lửa ‘Vòm vàng’
Các chuyên gia nhận định rằng sự bứt phá của Trung Quốc trong lĩnh vực công nghệ vũ khí siêu thanh và hệ thống phòng thủ không gian có thể làm thay đổi cán cân quyền lực quốc tế trong tương lai gần. Mặc dù vậy, nguyên mẫu Vòm vàng vẫn cần hoàn thiện thêm về độ tin cậy và khả năng mở rộng quy mô để trở thành một lá chắn vững chắc trước mọi cuộc tấn công tên lửa ngày càng phức tạp.
Sự ra đời của Vòm vàng thể hiện cam kết mạnh mẽ của Trung Quốc trong việc ứng dụng dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo vào tác chiến hiện đại. Hệ thống không chỉ hướng tới đối phó hiệu quả với các mối đe dọa từ tên lửa siêu thanh mà còn mở ra tiềm năng phát triển các ứng dụng dân sự như giám sát môi trường toàn cầu. Với tốc độ phát triển vượt trội, Trung Quốc đang khẳng định vai trò hàng đầu trong cuộc đua công nghệ quân sự cao cấp thế giới.
