Crystal Palace
Chính phủ Việt Nam vừa ban hành Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP về thí điểm thị trường tài sản mã hóa, trong đó quy định các doanh nghiệp phát hành tài sản mã hóa chỉ được phép chào bán cho nhà đầu tư nước ngoài. Đây là bước đi thận trọng nhằm kiểm soát rủi ro trong lĩnh vực tài sản số, đồng thời tạo điều kiện cho sự phát triển bền vững. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp công nghệ blockchain trong nước đã phản ứng bằng cách tạm ngừng hoặc hạn chế dịch vụ dành cho người dùng Việt Nam, gây nên những tranh cãi trái chiều.
Ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam, cho biết khó có thể đánh giá ngay sức hút của thị trường tài sản thực được token hóa (RWA) đối với nhà đầu tư nội địa ở thời điểm hiện tại. Nếu thị trường chứng minh được tiềm năng hấp dẫn, chính sách sẽ được điều chỉnh để mở rộng phạm vi tiếp cận. Đây là quá trình thích nghi bình thường và tương tự như nhiều quốc gia khác đã trải qua khi triển khai các cơ chế mới.
Theo ông Trung, Nghị quyết 05/2025 chỉ mang tính chất thí điểm trong vòng tối đa 5 năm, cho phép cơ quan quản lý theo dõi và điều chỉnh kịp thời. Kinh nghiệm từ nhiều nước cho thấy việc tiến hành nóng vội có thể gây tổn thất lớn. Ví dụ như vụ sụp đổ hệ sinh thái Terra–LUNA khiến hơn 60 tỷ USD bị thổi bay trên thị trường toàn cầu hay các bê bối tại Nhật Bản như Mt. Gox (2014) và Coincheck (2018) đều để lại hậu quả nặng nề.
Những sự cố này minh chứng rằng rủi ro trong lĩnh vực tài sản mã hóa có thể rất lớn, khiến Việt Nam lựa chọn giới hạn đối tượng tham gia giai đoạn đầu là biện pháp thận trọng hợp lý. Dù vậy, việc chưa cho phép nhà đầu tư nội địa tiếp cận RWA cũng đồng nghĩa với việc bỏ lỡ cơ hội nếu đây là loại hình đầu tư hấp dẫn tương lai. Chủ tịch VBA khuyến nghị cộng đồng doanh nghiệp nên đóng góp ý kiến chuyên môn dựa trên thực tế thay vì phản ứng cảm tính để chính sách hoàn thiện hơn sau giai đoạn thí điểm.
Coin98 Wallet chuyển sang phục vụ người dùng tại thị trường quốc tế thay vì Việt Nam
Ngay sau khi Nghị quyết 05 ra đời, một số công ty blockchain hoạt động tại Việt Nam như KyberSwap – nền tảng giao dịch phi tập trung, Ninety Eight với dịch vụ Coin98 Wallet và ví Ronin thuộc hệ sinh thái một kỳ lân công nghệ đã thông báo ngừng cung cấp dịch vụ cho khách hàng trong nước. Họ chuyển hướng tập trung phát triển tại thị trường quốc tế nhằm tuân thủ quy định mới.
Ông Phan Đức Trung nhận định các dự án rút lui chủ yếu thuộc mô hình DeFi, vốn nổi tiếng với nhiều rủi ro và yêu cầu nhận diện theo tiêu chuẩn FATF khá nghiêm ngặt. Báo cáo Crypto Crime Report 2023 của Chainalysis ghi nhận vào năm 2022 tổng thiệt hại do hack tài sản mã hóa lên đến khoảng 3,8 tỷ USD, trong đó DeFi chiếm phần lớn tới 82%, tương đương gần 3,1 tỷ USD.
Việc các đơn vị DeFi tạm dừng dịch vụ hay chặn truy cập người dùng cho thấy họ ý thức rõ mặt pháp lý và nhu cầu thiết lập cơ chế quản lý bảo vệ nhà đầu tư hiệu quả hơn. Tuy nhiên, Chủ tịch VBA cũng cho rằng các doanh nghiệp này còn non trẻ và phản ứng thiếu xây dựng khi chọn cách đối phó tiêu cực, không chủ động trao đổi với cơ quan quản lý để tìm giải pháp thích hợp.
Trước đó trong suốt quá trình tham gia xây dựng khung pháp lý kéo dài hai năm qua do Hiệp hội Blockchain và Tài sản số đồng hành cùng chính quyền, không có đơn vị nào trong nhóm này gửi góp ý chính thức dù được mời gọi tích cực. Điều này khác biệt rõ nét so với phong cách quốc tế ở Mỹ hay Liên minh Châu Âu, nơi các doanh nghiệp luôn chủ động chia sẻ kinh nghiệm quản trị và vận hành nhằm giúp hoàn thiện chuẩn mực pháp lý.
Ông Phan Đức Trung hy vọng cộng đồng doanh nghiệp blockchain Việt Nam sẽ thay đổi cách tiếp cận tích cực hơn khi đồng hành cùng Nhà nước phát triển chính sách phù hợp thay vì chỉ phản ứng bột phát sau khi quy định được ban hành. Sự phối hợp này sẽ góp phần xây dựng môi trường đầu tư minh bạch và an toàn hơn cho tương lai tài sản kỹ thuật số trong nước.
