Crystal Palace
Hệ thống pháo phản lực cơ động cao HIMARS phiên bản 2025 đã tạo nên bước đột phá trong công nghệ tác chiến với tầm bắn lên đến 500 km và tốc độ phóng nhanh đáng kinh ngạc. Được trang bị khung gầm FMTV 6×6 siêu cơ động cùng hệ thống điều khiển hỏa lực AFATDS thế hệ mới, HIMARS cho phép triển khai đa phương thức linh hoạt trên nhiều địa hình, từ vận chuyển bằng máy bay C-130J đến di chuyển đường bộ. Chỉ trong vòng 24 giờ, một tổ hợp trọng lượng khoảng 17 tấn có thể được triển khai trên đảo Luzon, Philippines, tự động định vị GPS/INS và phóng liên tiếp tới 21 quả rocket GMLRS-ER với độ chính xác dưới 5 mét ở khoảng cách 150 km, tất cả chỉ với kíp vận hành gồm ba người.
Binh sĩ Mỹ thuộc Tiểu đoàn 5, Trung đoàn 3 Pháo binh Dã chiến thực hiện bài bắn hệ thống HIMARS từ bờ biển phía tây đảo Palawan vào tháng 4 năm 2025, thể hiện khả năng triển khai nhanh chóng và hiệu quả trên địa hình hiểm trở. Sự kiện này đánh dấu lần đầu tiên thế giới chứng kiến năng lực “triển khai đa phương thức” thực sự của phiên bản HIMARS mới: kết hợp giữa sức mạnh hỏa lực cùng sự linh hoạt vận động trong môi trường chiến lược đầy thách thức.
Binh sĩ Mỹ phóng HIMARS tại Palawan, Philippines
HIMARS không chỉ là biểu tượng sức mạnh quân sự mà còn củng cố mối quan hệ hợp tác chiến lược giữa Mỹ và Philippines thông qua các cuộc diễn tập Salaknib và Balikatan năm 2025. Trong những cuộc tập trận này, hệ thống đã minh chứng khả năng thích ứng cao với địa hình đồi núi, đường đi khó khăn và vùng rừng nhiệt đới của Philippines song song với việc vận chuyển đa dạng qua đường không, bộ và biển. Công nghệ pháo phản lực HIMARS do Lockheed Martin phát triển từ cuối thập niên 1990 vẫn giữ vị trí tiên phong nhờ kết hợp hài hòa giữa tính cơ động cao và hỏa lực chính xác vượt trội.
Quân nhân Mỹ đưa HIMARS qua địa hình hiểm trở tại Palawan
Khung gầm xe tải bánh lốp 6×6 M1140 thuộc dòng Family of Medium Tactical Vehicles (FMTV) giúp HIMARS nặng khoảng 17 tấn di chuyển linh hoạt trên mọi địa hình mà không cần hạ tầng chuyên biệt. Động cơ diesel Caterpillar C7 dung tích 7,2 lít sáu xy-lanh phối hợp hộp số bảy cấp mang lại tốc độ tối đa gần 94 km/h cùng phạm vi hoạt động liên tục tới gần 500 km với một bình nhiên liệu đầy. Điều này lý giải vì sao HIMARS rất phù hợp cho các chiến dịch “đánh và chạy”, nhanh chóng rút lui sau khi hoàn thành nhiệm vụ để tránh bị phản công.
HIMARS tái bố trí nhanh giữa các đảo phân tán khu vực Indo-Pacific
Đặc điểm nổi bật của HIMARS nằm ở khả năng phóng đồng thời sáu quả rocket cỡ nòng 227mm từ pod chứa đa dụng. Hệ thống này có thể sử dụng nhiều loại đạn khác nhau nhằm đáp ứng đa dạng yêu cầu tác chiến. Rocket GMLRS dẫn đường bằng GPS có tầm bắn từ 15 km đến tối đa 84 km, trong khi biến thể mở rộng ER GMLRS có thể đạt tới khoảng cách lên tới 150 km với sai số chỉ dưới 10 mét. Ngoài ra, đối với mục tiêu chiến lược xa hơn hoặc quan trọng hơn, HIMARS có thể phóng tên lửa ATACMS lớn hơn đường kính 610mm với tầm bắn lên đến 300 km hoặc PrSM thế hệ mới vượt ngưỡng 500 km. Các tên lửa này cũng sở hữu khả năng đánh trúng mục tiêu di động trên biển như tàu chiến.
Trung tâm của sức mạnh HIMARS là công nghệ tích hợp đa miền cho phép nó trở thành nút kết nối quan trọng trong mạng lưới chỉ huy chung. Hệ thống sử dụng phần mềm điều khiển hỏa lực AFATDS để tiếp nhận dữ liệu từ radar mặt đất, máy bay không người lái hoặc vệ tinh, tự động tính toán quỹ đạo bắn và điều chỉnh theo điều kiện thời tiết hay đặc điểm địa hình thực tế. Sự thích ứng này cực kỳ quan trọng trong môi trường đảo quốc như Philippines khi phải đối mặt với núi non hiểm trở, đường sá khó khăn và rừng rậm dày đặc.
Qua cuộc tập trận Salaknib diễn ra từ ngày 24 đến ngày 31 tháng 5 năm 2025, các đơn vị Mỹ thuộc Lữ đoàn Pháo binh Đa miền đã vận chuyển HIMARS bằng máy bay C-130J Hercules từ Subic Bay sang vùng Luzon Strait – lần đầu tiên triển khai động tại khu vực chiến lược này. Sau đó, hệ thống được chuyển giao sang tàu hải quân Philippines để đưa đến bờ biển rồi tiếp tục hành trình hàng trăm cây số qua đường bộ gồ ghề đến vị trí bắn. Những bài tập này không chỉ thử thách khả năng sinh tồn của HIMARS giữa địa hình khắt khe mà còn giúp tăng cường phối hợp chặt chẽ với quân đội Philippines trong chia sẻ dữ liệu mục tiêu cũng như hậu cần chung. Đây là sự khẳng định sức mạnh củng cố Hiệp ước Phòng thủ Chung năm 1951 giữa hai quốc gia.
Năm 2025 được xem là bước ngoặt quan trọng trong quá trình triển khai HIMARS tại Philippines khi hệ thống được sử dụng luân phiên từ năm 2022 nhằm tăng cường phòng thủ lãnh thổ nước này. Với nguồn ngân sách Mỹ dành hơn 1,2 tỷ USD cho sản xuất và nâng cấp trong tài khóa vừa qua, bao gồm việc gia tăng sản lượng rocket GMLRS lên mức khoảng 14.000 quả mỗi năm, HIMARS đang được tối ưu hóa để thích nghi tốt hơn với các kịch bản chiến tranh quy mô lớn ở khu vực Indo-Pacific. Chiến thuật phân tán lực lượng cùng yếu tố bất ngờ được xem là ưu điểm nổi bật của hệ thống.
Mặc dù Philippines chưa chính thức ký hợp đồng mua sắm trực tiếp nhưng thông qua chương trình Bán vũ khí Quân sự Nước ngoài (Foreign Military Sales), nước này đã bày tỏ sự quan tâm lớn đối với HIMARS như một công cụ then chốt nhằm đối phó các nguy cơ an ninh ven biển đang gia tăng. Với sự phát triển liên tục của các biến thể tên lửa chống tàu mới cùng tích hợp trí tuệ nhân tạo hỗ trợ dự đoán mục tiêu chính xác hơn, tương lai của HIMARS hứa hẹn sẽ tiếp tục làm thay đổi toàn diện cách thức tác chiến hiện đại – biến tính cơ động tốc độ thành lợi thế sống còn không thể thay thế.
