Crystal Palace
Sư tử không giỏi chạy bền, chúng thường tiến đến gần con mồi khoảng 10m trước khi tung ra những đòn tấn công quyết liệt và chốt hạ. Tam Sư của Gareth Southgate cũng như vậy.
Một trong những bức ảnh chế phổ biến về trận đấu giữa Anh và Đức ở vòng 16 đội Euro 2020 là cảnh David Beckham cùng Ed Sheeran trên khán đài Wembely. Độ đẹp trai của cựu sao Man Utd cùng chất nghệ sĩ của danh ca người Anh trở thành một điểm nhấn trong 45 phút đầu tiên của trận đấu. Và với nhiều người xem qua màn ảnh truyền hình, đó cũng là điểm nhấn đáng chú ý duy nhất. Còn lại, thế trận trông có vẻ… buồn ngủ.
Điều đó không hẳn sai với những ai mong chờ một trận đấu mở và dồn dập của hai đội, đặc biệt là những CĐV của Tam Sư – những người chờ đợi một cuộc đáp trả hùng hồn trước sự dày vò của lịch sử. Nhưng con đường dẫn tới chiến thắng không chỉ có một và không phải lúc nào cũng là một cao tốc.
Thực tế, trước cả khi gặp người Đức, tuyển Anh của Southgate đã lựa chọn một hướng đi thận trọng, chậm rãi và đề cao sự chắc chắn. Tam Sư mang đến Euro 2020 một lứa thế hệ tài năng với chiều sâu đầy hứa hẹn trên hàng tấn công. Một tuyển Anh đầy bùng nổ với sức trẻ và sự khỏe khắn có thể là hình dung của bất kỳ ai.
Nhưng sau vòng bảng, trong số 24 đội tuyển tranh tài, Anh – với 22 pha dứt điểm tổng cộng – chỉ nhỉnh hơn đúng Hungary và Phần Lan (19 dứt điểm). Sau 3 trận, họ ghi được đúng 2 bàn. Duy nhất những trận đấu của tuyển Anh ở vòng bảng là có số pha dứt điểm (tính luôn cả của các đối thủ) là không vượt mốc 50.
Đổi lại, Tam Sư vẫn đứng nhất bảng đấu và đến nay chưa thủng lưới bàn nào.
Bản đồ sáng-tối dựa trên tần suất chạm bóng ở 3 khu vực theo chiều dọc sân (1/3 sân đầu, 1/3 sân giữa và 1/3 sân cuối) này là một lát cắt về cách tiếp cận trận đấu của các đội tuyển ở kỳ Euro 2020 sau giai đoạn vòng bảng. Màu xanh tím thể hiện ít chạm nhất, màu vàng thể hiện nhiều chạm nhất. Phổ màu từ tối đến sáng với ý nghĩa tăng dần về số chạm bóng. Những Tây Ban Nha, Đan Mạch, Đức và Italia mang thiên hướng tiếp cận trận đấu giống nhau: họ muốn là những người áp đảo cuộc chơi, dồn ép đối thủ. Trong khi, Pháp, Bỉ và Anh có thể xếp chung một nhóm. Không đội tuyển nào có phổ màu đều và gần như đơn sắc nhất như Tam Sư.
Điều này có nghĩa, thầy trò Southgate hướng đến các trận đấu với sự thận trọng và chắc chắn, thay vì dồn dập nhưng cũng dễ tổn thương. Họ không thích lên gân, mà là một bản nhạc du dương, trầm lắng. Ai muốn chỉ trích thì cứ việc, tuyển Anh vẫn đang chậm rãi tiến từng bước và họ đang thành công với con đường ấy.
Trước người Đức cũng vậy. Ngay từ việc chọn hệ thống chiến thuật, Southgate cũng đã hướng đến sự an toàn. Ông hiểu sức mạnh của tuyển Đức nằm ở hai cầu thủ chạy cánh (wingback) là Robin Gosens cùng Joshua Kimmich. Sức mạnh ấy như thế nào thì người Bồ hiểu thấu. Và để vô hiệu hóa điểm mạnh của đối thủ, hay nói cách khác là khắc chế, tuyển Anh “soi gương” chính hệ thống của tuyển Đức, đó là 3-4-3, hay chính xác là 3 trung vệ khi kiểm soát bóng và trở thành 5 hậu vệ khi không kiểm soát bóng.
Những dụng ý có thể khác lúc phát triển trận đấu, nhưng một khi đã dùng 3-4-3 để đấu 3-4-3 thì cuộc chơi ở hai cánh là những màn đấu một-một, tức là triệt tiêu sức mạnh của nhau.
Southgate đã thành công với ý tưởng đó. Cả Gosens và Kimmich không còn những đường chạy điền kinh trước mặt để nhấn ga lao xuống tìm đến vòng cấm Tam Sư như trước Bồ Đào Nha. Những đường phối bóng từ cánh này sang cánh kia của Đức cũng xuất hiện ít ỏi. Bởi đơn giản là Gosens và Kimmich đều phải “thả neo” chủ yếu trên phần sân nhà. Trong khi, trước Bồ Đào Nha, họ căng buồm ra khơi.
Trước Bồ Đào Nha, tần suất chạm bóng của Gosens và Kimmich chủ yếu là trên phần sân đối thủ. Còn trước Anh, những vị trí ấy tập trung nhiều là trên phần sân nhà. Những Trippier và Shaw, hợp cùng Saka hay Sterling ở mỗi cánh đã làm tốt trong việc ngăn chặn hướng tấn công qua các wingback của Đức.
Ngay cả khi có cơ hội tiếp cận vòng cấm Tam Sư và Kimmich cuối cùng cũng tạt được bóng cho Gosens, cầu thủ chạy cánh của Atalanta vẫn bị kẹp chặt như miếng thịt bò trong chiếc bánh hamburger.
Đương nhiên, khi leo biên không thành công, người Đức tìm hướng đi ở trung lộ. Và thật sự, họ đã có một vài tình huống xuống bóng nguy hiểm, với những đường chuyền xuyên tuyến, như khi Goretzka chọc bóng cho Timo Werner băng xuống và suýt có một pha đối mặt với Jordan Pickford ở đầu trận, hay khi Kai Havertz chọc khe để Timo Werner thật sự đối đầu với thủ môn người Anh và pha dứt điểm bị cản phá.
Không thể nói lựa chọn đấu pháp của Southgate là hoàn bị, bởi đối thủ vẫn có cơ hội, nhưng khi mành lưới vẫn được giữ sạch, Southgate có thể tin rằng đối thủ đã phải dùng đến những miếng đánh không phải là mạnh nhất và hiệu quả nhất của họ. Trong chiến thuật và dụng binh, ấy đã là thành công.
Sự chậm rãi và cẩn trọng của tuyển Anh còn được nhìn thấy từ cách họ tổ chức pressing, hay gây áp lực lên đối thủ. Tam Sư không pressing tầm cao quyết liệt, họ cầm chừng và giữ khối đội hình bất cứ khi nào có thể. Tuyến đầu với Harry Kane, Sterling và Saka chỉ thật sự dồn lên gây áp lực với tuyến dưới của Đức ở một vài tình huống, chẳng hạn khi đối thủ còn xoay sở tìm đường lên bóng từ vị trí của Manuel Neuer.
Một khi bóng đã tìm tới các trung vệ như Mats Hummels hay các tiền vệ lùi xuống làm bóng là Toni Kroos, tuyển Anh liền thu quân về khoảng giữa sân. Bấy giờ, Kane sẽ làm nhiệm vụ che hướng chuyền bóng về phía trước của đối thủ, Sterling và Saka thì tìm cách bắt bài những đường chuyền chéo sang biên, thay vì tất cả cùng tổ chức vây ráp khiến đối thủ mất bóng hoặc chuyền hỏng trong lúng túng.
Phía sau lưng bộ 3 trên hàng tấn công này, cặp tiền vệ trung tâm là Declan Rice cùng Kalvin Phillips luôn sẵn sàng để chực chờ ập vào gây áp lực từ phía sau với người nhận bóng là Goretzka, Muller hoặc Havertz.
Còn ở mặt trận tấn công, Tam Sư chủ yếu lên bóng một cách tuần tự, nếu không nói là chậm chạp từ tuyến dưới, bằng những đường đan bóng ngắn. Họa may là những cú phất dài từ Jordan Pickford trong hoàn cảnh bị đối thủ pressing tầm cao, cũng có khi những tình huống cầm bóng xộc về phía trước của Harry Maguire.
Cứ mỗi giây trong các trận, trung bình tuyển Anh tịnh tiến bóng về phía trước 0,98 mét. Tức là tính tất cả mọi hành động khiến quả bóng lăn, gồm cả chuyền bóng và đi bóng lên trước hoặc ngược về sau hoặc sang ngang,… thì ra được con số trung bình ấy. 0,98 mét là một con số thấp xét ở khả năng tịnh tiến bóng. Thậm chí, trước CH Séc ở vòng bảng, Tam Sư chỉ tịnh tiến bóng trung bình mỗi giây có 0,7 mét. Nghĩa là, tuyển Anh không có “hứng thú” lên bóng nhanh và trực diện. Họ thích sự chậm rãi và từ tốn.
Chậm rãi như khi sư tử đi săn, đến lúc thích hợp hoặc con mồi lộ ra sơ hở, những cú bắt nước rút và vồ dập được tung ra. Trước người Đức, đấy là pha đoán bắt đường chuyền dành cho Muller của Sterling, để mở ra cơ hội ngon ăn nhất vào cuối hiệp 1 của Harry Kane.
Hay từ một tình huống chủ động lên bóng nhanh của Kyle Walker khi anh phát hiện khoảng trống ở hành lang trong cánh phải với Sterling đang chờ sẵn. Sự bùng nổ sau đó của Sterling trong pha đi bóng đánh thẳng vào trung lộ giúp Tam Sư có được bàn thắng mở tỷ số, cũng với cú kết thúc từ chính tiền đạo Man City.
Và cũng từ một pha để mất bóng của đối thủ ở giữa sân mà Luke Shaw đi bóng tiến về 1/3 sân cuối để chồng cánh trong với Jack Grealish và cuối cùng Kane ghi bàn thắng đầu tiên tại giải.
Tam Sư có thể đang khiến nhiều người phải ngủ gật, nhưng nếu chẳng may ngủ quên, bạn sẽ bỏ lỡ những nốt thăng bất chợt trong bản nhạc trầm của họ. Đó mới là lúc tuyển Anh cất tiếng gầm, thay vì kêu meo meo trong phần lớn thời gian trận đấu.
Thethaoso247 & BLV Anh Quân cùng hợp tác để mang đến mùa hè Euro sôi động cho khán giả.
