Crystal Palace
Hệ thống tác chiến điện tử EW Multik do Nga phát triển đã tạo nên cuộc cách mạng trong việc vô hiệu hóa drone FPV của Ukraine. Ra mắt ngày 17/10/2025 bởi Viện Nghiên cứu VNI Gradient, thiết bị chỉ nặng 5kg này có khả năng phát hiện và làm gián đoạn hoạt động của drone từ khoảng cách 1km. Công nghệ dựa trên trí tuệ nhân tạo này thay đổi hoàn toàn cuộc chơi trên chiến trường khi những chiếc drone giá rẻ trị giá khoảng 500 USD trước đây gây thiệt hại nặng nề cho trực thăng Mi-8 Nga trị giá hàng triệu đô la. Với EW Multik, khả năng bảo vệ các phương tiện quân sự quan trọng như trực thăng, xe tăng và căn cứ đã được nâng lên tầm cao mới.
Việc giới thiệu EW Multik diễn ra sau một năm Nga chịu tổn thất lớn với 28 chiếc trực thăng bị drone FPV Ukraine bắn rơi, đỉnh điểm là vụ trực thăng Mi-8 gần Donetsk ngày 29/9. Thay vì sử dụng vũ khí truyền thống, EW Multik vận hành theo nguyên tắc tác chiến điện tử thông minh, sử dụng sóng vô tuyến để làm nhiễu hệ thống định vị và camera trên drone đối phương. Công nghệ này không chỉ giúp giảm thiểu thương vong cho phi công mà còn tiết kiệm đáng kể chi phí bởi hệ thống có thể vô hiệu hóa nhiều drone với giá thành thấp hơn nhiều so với tổn thất mà chúng gây ra.
Theo các chuyên gia quốc tế, EW Multik sở hữu ba bước xử lý dựa trên AI và radar thụ động. Hệ thống nhanh chóng quét tín hiệu trong phạm vi 1-2km, phân biệt chính xác drone với các vật thể khác như chim hay côn trùng trong vòng chưa đầy nửa giây. Tiếp theo, AI nhận dạng đặc trưng tần số của từng loại drone phổ biến tại Ukraine nhằm chuẩn bị phản ứng kịp thời. Cuối cùng, EW Multik phát sóng nhiễu mạnh ở tần số 5.8GHz trong một giây để làm mù camera và đánh lừa GPS của drone khiến thiết bị mất kiểm soát và rơi tự do.
Điểm vượt trội của EW Multik không chỉ nằm ở tính hiệu quả mà còn ở thiết kế nhỏ gọn, dễ dàng lắp đặt tương tự như cắm USB, cùng mức tiêu thụ điện năng thấp chỉ 50W giúp hoạt động liên tục lên tới 10 giờ sau mỗi lần sạc. Khả năng chống lại 85% các nỗ lực nhiễu ngược từ phía Ukraine cũng là một ưu thế lớn. So với các hệ thống tác chiến điện tử trước đây của Nga như Vitebsk, sản phẩm mới nhẹ hơn ba lần, chi phí thấp hơn bốn lần và hiệu quả tăng gấp đôi.
EW Multik không chỉ bảo vệ trực thăng mà còn có khả năng ứng dụng đa dạng trên nhiều phương tiện khác nhau. Thiết bị có thể dễ dàng lắp đặt dưới cánh các trực thăng Mi-8 hoặc Ka-52 để tạo ra vùng bảo vệ toàn diện 360 độ, giúp nâng cao an toàn cho phi công khi bay ở độ cao thấp. Trên xe tăng T-90 hay xe bọc thép BMP, hệ thống ngăn chặn thành công các cuộc tấn công bằng drone vận chuyển lựu đạn từ trên cao, bảo vệ lực lượng bộ binh một cách hiệu quả. Ngoài ra, EW Multik còn được triển khai tại các căn cứ và kho đạn để hình thành khu vực cấm bay drone bán kính tới 500 mét.
Hai trực thăng Mi-8 của Nga
Trực thăng quân sự Mi-8 của Nga
Video thử nghiệm thực tế được đăng tải bởi RIA Novosti cho thấy EW Multik có thể hạ gục đồng loạt đến năm drone FPV chỉ trong vòng chưa đầy 20 giây. Hiện tại, Nga đã triển khai khoảng 200 hệ thống đầu tiên cho Sư đoàn số 4 đóng quân tại Donetsk nhằm tăng cường phòng thủ hiệu quả trước các đợt tấn công bằng thiết bị bay không người lái giá rẻ nhưng nguy hiểm này.
Sự xuất hiện của EW Multik đang dần thay đổi cán cân sức mạnh trên chiến trường Ukraine khi Nga có thể giảm thiểu đáng kể tổn thất về trực thăng từ mức trung bình bảy chiếc mỗi tháng xuống còn chỉ hai chiếc theo dự báo của United24 Media. Chi phí đầu tư cho mỗi hệ thống vào khoảng 10.000 USD nhưng có thể vô hiệu hóa hàng chục drone FPV nhỏ với tổng giá trị thiệt hại tránh được lên tới hơn 12.000 USD mỗi lần phản ứng thành công.
Bên cạnh đó, một số nguồn tin từ phía Ukraine cũng thừa nhận sự vượt trội của EW Multik khiến những mẫu drone hiện tại trở nên lạc hậu và kém hiệu quả hơn rất nhiều so với trước đây. Dự kiến trong năm 2026, Nga sẽ sản xuất tới 10.000 đơn vị nhằm trang bị rộng rãi khắp các mặt trận cũng như xuất khẩu sang các nước đồng minh như Iran và Syria với doanh thu dự kiến lên đến 200 triệu USD.
Công nghệ tác chiến điện tử tích hợp trí tuệ nhân tạo này chứng minh khả năng “công nghệ thông minh đánh bại số lượng” khi giúp quân đội Nga vừa bảo vệ an toàn binh lính vừa định hình tương lai đối phó hiệu quả với các mối đe dọa từ drone giá rẻ nhưng nguy hiểm. Lô thiết bị đầu tiên đã bắt đầu được đưa vào sử dụng thực tế, đặt ra câu hỏi liệu phía Ukraine có đủ thời gian và nguồn lực để đáp trả kịp thời trước bước tiến vượt trội này hay không.
