Crystal Palace
Tại Hội thảo Trí tuệ nhân tạo Việt Nam AI4VN 2025 diễn ra ngày 26/9, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương đã công bố dự kiến trình Quốc hội Luật Trí tuệ nhân tạo vào cuối năm 2025. Đây được xem là một bước tiến quan trọng nhằm xây dựng hành lang pháp lý cụ thể cho lĩnh vực AI tại Việt Nam, đồng thời thúc đẩy sự phát triển công nghệ này một cách an toàn và minh bạch. Luật mới không chỉ tập trung quản lý mà còn nhằm mục tiêu tạo động lực cho ngành AI trong nước phát triển bền vững.
Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương phát biểu khai mạc Hội thảo Trí tuệ nhân tạo Việt Nam AI4VN 2025
Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương nhấn mạnh năm nguyên tắc cốt lõi được áp dụng trong quá trình xây dựng luật gồm: lấy con người làm trung tâm, đảm bảo an toàn và minh bạch, duy trì tự chủ quốc gia kết hợp hội nhập quốc tế, phát triển bao trùm và bền vững, cùng quản trị cân bằng hài hòa. Đặc biệt, dự luật quy định bắt buộc phải thông báo rõ ràng cho người dùng trước khi họ tương tác với các hệ thống trí tuệ nhân tạo. Quy định này nhằm giải quyết thách thức hiện nay khi rất khó phân biệt được nội dung do AI tạo ra hay do con người sản xuất.
Ngoài ra, luật còn đề xuất thành lập cơ sở dữ liệu quốc gia về AI để tăng cường việc quản lý, giám sát cũng như minh bạch hóa các hệ thống AI có mức độ rủi ro cao. Cơ sở hạ tầng AI quốc gia sẽ được phát triển theo hai hướng chính: hỗ trợ nghiên cứu và đổi mới sáng tạo, đồng thời phục vụ nhu cầu quản lý nhà nước hiệu quả hơn.
Về khía cạnh đạo đức trong ứng dụng trí tuệ nhân tạo, Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sử dụng AI như một công cụ hỗ trợ con người thay vì thay thế hoàn toàn. Điều này đặc biệt cần thiết trong các lĩnh vực nhạy cảm như giáo dục, y tế, tài chính và quản lý công. Luật cũng chú trọng bảo vệ dữ liệu cá nhân, nhất là dữ liệu sức khỏe, và đảm bảo công bằng trong tiếp cận dịch vụ y tế khi ứng dụng các giải pháp AI.
Vấn đề đạo đức AI đang là chủ đề nóng không chỉ tại Việt Nam mà trên toàn cầu. Gần đây, hơn 200 nhà lãnh đạo và chuyên gia ngành công nghệ đã cùng ký tên vào sáng kiến kêu gọi thiết lập “lằn ranh đỏ” nhằm giới hạn những hành vi mà AI không được phép vượt qua. Mục tiêu là đạt được sự đồng thuận quốc tế về các giới hạn này trước cuối năm 2026 để đảm bảo an toàn và trách nhiệm xã hội.
Trong một hội thảo chiến lược AI hồi đầu tháng 9, PGS.TS Nguyễn Quân – nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ – cũng cảnh báo về những nguy cơ tiềm ẩn khi sử dụng trí tuệ nhân tạo và nhấn mạnh cần ưu tiên đặt vấn đề đạo đức lên hàng đầu trong quá trình xây dựng chính sách và luật pháp liên quan đến AI tại Việt Nam.
Trước đó tại Diễn đàn AI trong kỷ nguyên số, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định rằng phát triển AI phải đảm bảo tốc độ nhanh nhưng đồng thời phải an toàn và mang tính nhân văn sâu sắc. Ông nhấn mạnh AI cần phục vụ con người chứ không thay thế con người trong mọi hoạt động.
Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương kết luận rằng hành trình phát triển trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam cần sự phối hợp chặt chẽ giữa đổi mới sáng tạo và trách nhiệm xã hội, đồng thời huy động sự tham gia của Nhà nước, tổ chức doanh nghiệp và cá nhân. Bộ Khoa học và Công nghệ cam kết tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý để thúc đẩy ứng dụng thực tiễn cũng như xây dựng một hệ sinh thái AI mở và minh bạch tại Việt Nam trong thời gian tới.
