Trọng tài, công nghệ và thuyết âm mưu

Ít ai biết rằng, Antonio Mateu Lahoz, trọng tài số 1 Tây Ban Nha và châu Âu hiện tại, người được chỉ định cầm còi chung kết Champions League đã bị cho về nhà sau vòng bảng Euro 2020 bởi quyết định cho Pháp hưởng penalty trong tình huống Kylian Mbappe ngã trước Bồ Đào Nha.

Mbappe chịu tác động từ Nelson Semedo không? Có, nhưng đó là tình huống Kylian đã khá chủ động cài lỗi và thuận đà ngã. Xét về lí, Lahoz làm không sai. Luật bóng đá những năm gần đây liên tục được sửa đổi hướng tới mục tiêu bảo vệ cầu thủ tấn công. Chỉ cần tác động xảy ra trong vòng cấm, dù là tối thiểu, vẫn cần thổi pen. Tuy nhiên, trưởng ban trọng tài UEFA Roberto Rosetti lại không nghĩ như thế. Rosetti định hướng trước giải, nguyên văn: “Tôi muốn trọng tài chỉ thổi phạt những quả penalty rõ ràng.”

Trọng tài trận Anh vs Đan Mạch là người quen cũ của Tam Sư

Trọng tài Italia vs Tây Ban Nha chưa từng thổi penalty tại EURO 2020 Vừa mới đây, UEFA đã công bố danh tính vị vua áo đen sẽ cầm còi trận bán kết đầu tiên EURO 2020, hai đội bóng sẽ phải tranh giành chiếc vé vào chơi ở trận chung kết đó là Italia vs Tây Ban Nha. Đó là ông Felix Brych, vị trọng tài người Đức.

Tình huống gần tương tự lại vừa xảy ra tại bán kết, trong một trận đấu có tính chất còn quan trong hơn. Raheem Sterling đột phá vào vòng cấm và đem về cho Anh một quả pen ở thời khắc quyết định trong hiệp phụ. Máy quay ở nhiều góc độ khác nhau đã ít nhất chứng minh rằng trọng tài Danny Makkelie có lí khi cho rằng Sterling chịu tác động từ hậu vệ Đan Mạch. Nhưng nếu căn cứ theo quan điểm của Rosetti, liệu đây có phải một quả penalty xứng đáng?

Trọng tài Antonio Mateu Lahoz không được triệu tập cho các trận đấu còn lại tại Euro 2020

VAR – Trọng tài Video được sinh ra với kì vọng sẽ trở thành cánh tay phải đắc lực của trọng tài chính trên sân, khi sở hữu vị trí an nhiên trong phòng kín, không sức ép từ cầu thủ và khán đài, bao quanh bởi hàng tá màn hình và góc quay với độ nét cực chuẩn. Lahoz và Makkelie có điểm chung, đó là không chỉ làm đúng theo lí luận của luật, cả hai đều tin tưởng hoàn toàn vào tư vấn của những người đồng nghiệp mà không kiểm tra lại băng hình.

Trọng tài chính có quyền quyết định cuối cùng, nhưng họ lại tự từ bỏ quyền lực thẩm tra của bản thân. Sự tự tin thái quá này trong quan điểm của nhiều người, khiến VAR từ công cụ khẳng định liêm chính, bỗng nhiên trở thành nguồn cơn của nghi hoặc và thuyết âm mưu. UEFA thiên vị cho Anh vào chung kết, nước chủ nhà của ba trận đấu cuối cùng, để trả ơn những gì họ thực hiện nhằm hủy bỏ Super League. Nhưng chẳng phải, Rosetti là người Ý hay sao?

Các cầu thủ Đan Mạch phản đối dữ dội và VAR vào cuộc nhưng quyết định của trọng tài Danny Makkelie không thay đổi.

Tạm gạt qua một bên những chỉ trích và tin giả, không thể phủ nhận rằng ý kiến truyền thông và sức ép đặt lên vai các trọng tài ngày một lớn, phần nào đến từ quan điểm của các bình luận viên, không ít người trong số đó là huấn luyện viên, cựu cầu thủ, những nhân vật có tầm ảnh hưởng lớn tới góc nhìn đại chúng. Một ví dụ điển hình là Arsene Wenger, với những phê bình nghiêm khắc về công tác trọng tài từ đầu Euro tới nay. Nhưng xét lại, bản thân chính Wenger với tư cách là đại diện FIFA có chỗ đứng quan trọng trong Ủy ban sửa đổi Luật Bóng đá, lại chính là cơ quan phê duyệt nền tảng cho những quyết định gây tranh cãi của trọng tài như hiện nay.

Những người làm luật muốn trọng tài, những người ứng dụng luật, phải chính xác trong quyết định đưa ra. Nhưng nhìn ngược lại, liệu họ đã tạo điều kiện tốt nhất để trọng tài thực sự yên tâm làm việc? Khi bóng đá ngày càng nhanh, mạnh và khỏe hơn, trọng tài không chỉ phải tự nâng cao thể lực bản thân, mà còn buộc phải bắt nhịp gấp gáp với những sửa đổi liên tiếp của Luật. Chỉ trong vòng 3 năm, 3 lần định nghĩa về bóng chạm tay, phạm lỗi hay việt vị bị điều chỉnh. Bị cầu thủ gây sức ép, công chúng chỉ trích, trong khi bản thân khó xử vì tứ bề thọ địch, đó có lẽ là lí do vì sao các trọng tài hàng đầu như Lahoz phải tạo ra vỏ bọc cho bản thân, một phong thái tự tin thái quá để sẵn sàng phủ định những sai sót tiềm tàng hay chăng?

Yếu tố con người vẫn không thể tách rời khỏi các quyết định của bóng đá

Bóng đá dù hướng tới việc hiện đại và quy chuẩn hóa trong công tác điều hành với sự tham gia của nhiều loại công nghệ hỗ trợ, sự sai sót và thiếu đồng bộ vẫn là một phần khó tránh khỏi. Đơn giản, đằng sau những công nghệ ấy vẫn là yếu tố con người. Bóng đá là môn thể thao của sự hoa mĩ và cảm xúc liên tục, bản thân cầu thủ đỉnh cao cũng mắc phải sai lầm không thể giải thích nổi khi sự tập trung không được duy trì xuyên suốt. Chúng ta cần thông cảm với vị thế các trọng tài, những người vốn luôn phải giữ cho mình tiêu chuẩn công minh, đồng thời phải thể hiện mạnh mẽ bá quyền trong mọi tình huống.

Hoàng Bách

Thể thao 247 & BLV Anh Quân cùng hợp tác để mang đến mùa hè Euro sôi động cho khán giả.