Trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược toàn cầu ngày càng gay gắt, Nga đã trình làng tên lửa đạn đạo liên lục địa RS-28 Sarmat – một trong những vũ khí hạt nhân mạnh mẽ nhất thế giới hiện nay. Với trọng lượng vượt quá 200 tấn và khả năng mang theo từ 10 đến 15 đầu đạn hạt nhân hoặc phương tiện lướt siêu thanh Avangard đạt vận tốc khủng khiếp Mach 27, RS-28 Sarmat được xem như biểu tượng của sức mạnh quốc phòng tối cao. Tên lửa này sở hữu tầm bắn lên tới 18.000 km cùng công nghệ vượt trội giúp xuyên thủng mọi hệ thống phòng thủ tên lửa, làm dấy lên lo ngại về vai trò của nó như một ‘vũ khí ngày tận thế’ trong cân bằng chiến lược toàn cầu.
RS-28 Sarmat, được biết đến với mật danh NATO là SS-X-29 hoặc Satan II, là sản phẩm thay thế thế hệ mới cho loại tên lửa R-36M2 Voivoda nổi tiếng thời Liên Xô. Phát triển bởi Cục thiết kế Makeev, loại tên lửa này trải qua các cuộc thử nghiệm thành công vào năm 2022 và chính thức được đưa vào biên chế từ năm 2023. Có chiều dài lên tới 35,5 mét và đường kính thân tên lửa đạt 3 mét cùng trọng lượng tổng cộng hơn 208 tấn, RS-28 Sarmat đứng hàng đầu trong danh sách các ICBM mạnh mẽ nhất thế giới hiện nay. Thiết kế phóng từ silo cố định không chỉ tăng cường độ bền mà còn nâng cao khả năng sống sót của tên lửa trong tình huống xung đột hạt nhân nghiêm trọng.
Tổng thống Vladimir Putin từng tiết lộ Nga đang sản xuất hàng loạt tên lửa đạn đạo chiến lược RS-28 Sarmat
Sarmat có khả năng mang theo nhiều đầu đạn MIRV (Multiple Independently Targetable Reentry Vehicle) với số lượng từ 10 đến 15 quả hoặc từ 3 đến 6 phương tiện bay siêu thanh HGV Avangard. Đây là điểm khiến RS-28 trở thành mối đe dọa khó bị ngăn chặn nhất trên bản đồ chiến lược toàn cầu hiện nay. Các đầu đạn MIRV có thể tự động nhắm mục tiêu độc lập với sức công phá lớn, đủ sức phá hủy cả những khu vực rộng lớn hoặc các căn cứ quân sự trọng yếu. Trong khi đó, HGV Avangard là phương tiện siêu thanh có thể cơ động linh hoạt ở vận tốc khoảng Mach 27 (khoảng 33.000 km/h), khiến cho các hệ thống phòng thủ tiên tiến như Aegis hay THAAD gần như bất lực.
Phóng tên lửa RS-28 Sarmat
Khả năng mang tải trọng lên tới 10 tấn giúp RS-28 Sarmat linh hoạt trong việc triển khai nhiều loại đầu đạn khác nhau, bao gồm cả phi hạt nhân dùng cho các nhiệm vụ tấn công chính xác cao. Công nghệ dẫn đường kết hợp giữa hệ thống định vị quán tính INS và mạng vệ tinh GLONASS đảm bảo độ chính xác cực kỳ cao, sai số chỉ vài mét so với mục tiêu. Đặc biệt, tên lửa có thể tấn công mọi vị trí trên Trái Đất với tầm bắn tối đa lên tới 18.000 km, thậm chí có thể đi qua đường Nam Cực để né tránh radar phòng thủ đối phương – điều mà ít ICBM nào trên thế giới có khả năng thực hiện.
Ở pha cuối cùng của hành trình tái nhập khí quyển khi mang đầu đạn MIRV, RS-28 đạt tốc độ gần Mach 21, còn khi phóng kèm Avangard thì con số này nâng lên tới Mach 27. Bên cạnh tốc độ đáng kinh ngạc, tổ hợp đối phó điện tử và các mồi bẫy tinh vi tích hợp trên tên lửa góp phần làm giảm khả năng bị đánh chặn dù trước các hệ thống phòng thủ tinh vi nhất hiện nay. Hệ thống silo phóng cũng được Nga nâng cấp nhằm tăng khả năng sống sót khi chịu tác động trực tiếp từ các cuộc tấn công hạt nhân hoặc vũ khí chính xác cao.
Tên lửa RS-28 Sarmat
Không chỉ đơn thuần là một vũ khí, RS-28 Sarmat còn đóng vai trò then chốt trong chiến lược răn đe của Nga để duy trì sự cân bằng quyền lực trước Mỹ và NATO. Tổng thống Vladimir Putin từng nhấn mạnh đây là loại vũ khí “vô song”, giúp Moscow giữ vững lợi thế chiến lược bất chấp sự phát triển của các lá chắn phòng thủ tên lửa toàn cầu. Khả năng tấn công đa hướng bao gồm đường bay qua Nam Cực tạo ra thách thức lớn cho các quốc gia đối thủ khi phải đối mặt với nguy cơ bị tấn công bất ngờ từ nhiều hướng khác nhau.
Tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) RS-28 Sarmat
Dù sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội nhưng RS-28 Sarmat vẫn phải đối mặt với không ít thách thức trong tương lai. Việc nghiên cứu và sản xuất loại tên lửa này tiêu tốn nguồn lực tài chính rất lớn trong bối cảnh Nga đang chịu áp lực từ các biện pháp trừng phạt kinh tế quốc tế. Ngoài ra, việc dựa hoàn toàn vào hệ thống silo cố định khiến tên lửa dễ bị phát hiện và nhắm mục tiêu bởi vệ tinh do thám hoặc các loại vũ khí chính xác cao của đối phương so với những ICBM di động linh hoạt hơn. Mặt khác, Mỹ và các cường quốc quân sự khác đang phát triển các hệ thống phòng thủ thế hệ mới cũng như ICBM tiên tiến như Sentinel, đặt ra áp lực cạnh tranh về mặt công nghệ cho Nga.
Tính đến năm 2025, Nga đã bắt đầu bố trí nhiều tổ hợp RS-28 Sarmat tại các căn cứ silo cố định nằm ở Uzhur và Dombarovsky nhằm củng cố hơn nữa khả năng răn đe hạt nhân chiến lược của mình. Việc hiện đại hóa lực lượng hạt nhân với trung tâm là RS-28 thể hiện rõ chủ trương ưu tiên duy trì vị thế dẫn đầu về sức mạnh quân sự của Moscow trên trường quốc tế. Trong tình hình căng thẳng địa chính trị gia tăng hiện nay, việc sở hữu RS-28 không chỉ mang ý nghĩa về mặt quân sự mà còn đóng vai trò biểu tượng cho tham vọng bảo vệ lợi ích quốc gia bằng mọi giá.
Được xem là đỉnh cao công nghệ tên lửa của Nga hiện nay, RS-28 hội tụ sức mạnh hủy diệt khủng khiếp cùng tốc độ siêu thanh và khả năng xuyên phá hệ thống phòng thủ gần như tuyệt đối. Với tải trọng chiến đấu lên tới 10 tấn cùng tầm bắn rộng khắp địa cầu và sự hỗ trợ của phương tiện bay siêu thanh HGV Avangard, RS-28 không chỉ khẳng định vị thế Nga trong cuộc chạy đua vũ trang mà còn tạo ra dấu hỏi lớn về hiệu quả của các hệ thống phòng thủ toàn cầu trong tương lai gần. Tuy nhiên sức mạnh thật sự của nó còn nằm ở thông điệp chiến lược sâu sắc: Nga sẵn sàng bảo vệ lợi ích quốc gia bằng mọi giá dù trong hoàn cảnh nào.