Crystal Palace
Giữa bối cảnh căng thẳng gia tăng trên khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ đã triển khai lần đầu tiên hệ thống tên lửa chống hạm NMESIS tại Nhật Bản vào tháng 7 năm 2025. Đây được xem là bước tiến quan trọng trong chiến lược răn đe quân sự của Mỹ nhằm đối phó với sự mở rộng sức mạnh hải quân Trung Quốc. Với khả năng cơ động linh hoạt và dễ dàng triển khai từ các đảo nhỏ cùng địa hình ven biển phức tạp, NMESIS góp phần nâng cao hiệu quả kiểm soát vùng biển, củng cố vai trò then chốt của Mỹ trong việc duy trì an ninh hàng hải tại Thái Bình Dương.
Hệ thống tên lửa chống hạm cơ động NMESIS huấn luyện tại Okinawa
Chương trình NMESIS bắt đầu được phát triển từ năm 2020 sau khi ý tưởng về một hệ thống tên lửa chống hạm di động dành riêng cho Thủy quân Lục chiến được đề xuất vào năm 2019. Được dẫn dắt bởi tập đoàn công nghiệp quốc phòng lớn và hợp tác cùng các đối tác quốc tế uy tín, hệ thống nhanh chóng hoàn thiện qua nhiều giai đoạn thử nghiệm khắt khe từ cuối năm 2020. Đến năm 2021, NMESIS đã chứng minh được khả năng tác chiến hiệu quả thông qua các bài bắn thử ngoài khơi bờ biển California. Việc chính thức tiếp nhận các đơn vị đầu tiên vào cuối năm 2024 tại căn cứ Camp Smith ở Hawaii đánh dấu mốc khởi đầu cho việc tích hợp NMESIS vào lực lượng chiến đấu thực tế.
Việc triển khai đầu tiên của NMESIS tại Nhật Bản diễn ra vào ngày 10 tháng 7 năm 2025, khi hai hệ thống được vận chuyển bằng tàu USNS Guam đến căn cứ huấn luyện gần trại Hansen, Okinawa. Tại đây, đơn vị thuộc Sư đoàn Lục quân số 3 đã tiến hành các bài tập mô phỏng bắn tên lửa và thực hành phối hợp chỉ huy nhằm nâng cao khả năng sống sót cũng như ứng biến linh hoạt trên thực địa. Hệ thống này sẽ tiếp tục tham gia cuộc diễn tập Resolute Dragon dự kiến tổ chức từ ngày 11 đến 25 tháng 9 năm 2025, kết hợp hoạt động cùng các hệ thống tên lửa đất đối đất hiện đại của Lực lượng Phòng vệ Mặt đất Nhật Bản và bệ phóng Typhon của Quân đội Mỹ nhằm tăng cường khả năng phòng thủ khu vực.
Trước đó, NMESIS đã được thử nghiệm thực tế trong các cuộc diễn tập quân sự chung ở Philippines như Balikatan và Kamandag, thể hiện rõ tính hiệu quả cũng như khả năng thích ứng tốt trong môi trường ven biển có tranh chấp chủ quyền. Những kết quả này củng cố thêm vị thế của NMESIS như một công cụ quan trọng trong chiến lược an ninh khu vực của Mỹ và đồng minh.
Hệ thống tên lửa NMESIS của Hoa Kỳ
Về cấu tạo và thiết kế công nghệ, hệ thống tên lửa NMESIS bao gồm những thành phần chính nổi bật nhằm đảm bảo tính cơ động, tự động hóa và hiệu quả chiến đấu cao. Bệ phóng ROGUE-Fires là nền tảng di động không người lái dựa trên khung gầm xe bọc thép JLTV do Oshkosh phát triển, có khả năng tự điều khiển di chuyển trên nhiều loại địa hình và chiếm lĩnh vị trí tác chiến mà không cần phi hành đoàn trực tiếp. Phần sau xe được trang bị bệ phóng mang hai tên lửa chống hạm trong các container có thể tháo rời để nhanh chóng tái nạp nhiên liệu hoặc vũ khí mới. Ngoài ra, thiết bị còn tích hợp các cảm biến camera, LiDAR và máy tính bảng giúp phân tích môi trường xung quanh để hỗ trợ quyết định tác chiến chính xác.
Tên lửa Naval Strike Missile (NSM) là trái tim của hệ thống NMESIS với thiết kế ưu việt từ nhà sản xuất hàng đầu châu Âu phối hợp với đối tác Mỹ. Mỗi bệ phóng mang hai viên tên lửa NSM sử dụng công nghệ dẫn đường đa phương thức bao gồm định vị quán tính kết hợp GPS và cảm biến hồng ngoại giai đoạn cuối để định hướng tự động chính xác mục tiêu mà không cần điều khiển liên tục từ phía người điều khiển. Cấu tạo “bắn rồi quên” giúp giảm thiểu rủi ro cho binh sĩ đồng thời tăng hiệu quả tấn công nhờ khả năng hoạt động độc lập ngay cả trong môi trường gây nhiễu điện tử.
Khả năng hoạt động trong các nhiệm vụ Expeditionary Advanced Base Operations (EABO) giúp hệ thống có thể xây dựng các nút bắn phân tán cùng cơ chế chỉ huy linh hoạt phân quyền để phối hợp đồng bộ với lực lượng đồng minh trên mặt đất cũng như trên biển nhằm tối ưu hóa nguồn lực và nhanh chóng phản ứng trước mọi tình huống.
Hệ thống NMESIS sở hữu ưu điểm vượt trội về độ cơ động và khả năng ẩn mình nhờ thiết kế thấp dấu vết nhiệt và radar. Với kích thước vừa vặn phù hợp để vận chuyển bằng máy bay vận tải C-130 Hercules hoặc tàu đổ bộ, hệ thống dễ dàng đóng quân ở những khu vực địa hình đảo phức tạp hay ven biển khó tiếp cận. Ngoài ra, chế độ “ngủ đông” giúp giảm thiểu dấu hiệu phát hiện từ trinh sát đối phương tăng cường khả năng tồn tại khi tác chiến dài ngày.
Mặc dù tốc độ dưới âm của NSM giới hạn phạm vi tiếp cận so với các thế hệ tên lửa siêu thanh tương lai, nhưng mức chi phí hợp lý kết hợp với tính linh hoạt trong triển khai khiến NMESIS trở thành lựa chọn tối ưu để đối phó với mục tiêu như tàu nhỏ hoặc tàu đổ bộ trong tình huống tranh chấp ven biển gay gắt.
NMESIS không chỉ đơn thuần là một hệ thống vũ khí mà còn là biểu tượng cho bước chuyển đổi chiến thuật của Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ sang nền tảng nhẹ hơn, phân tán và tự động hóa nhằm thích nghi với yêu cầu tác chiến hiện đại tại khu vực Thái Bình Dương rộng lớn đầy thách thức.
Từ góc độ chiến lược, việc triển khai tên lửa NMESIS đã làm gia tăng đáng kể sức mạnh kiểm soát biển của Mỹ đặc biệt là ở những eo biển quan trọng như eo biển Đài Loan hay Biển Đông – nơi Trung Quốc đặt nhiều lợi ích quân sự chủ lực. Căn cứ tại Okinawa vốn chỉ cách lãnh thổ Trung Quốc vài trăm km giờ đây trở thành tiền đồn quan trọng giúp tăng cường sự hiện diện Quân đội Mỹ cùng hơn 50.000 binh sĩ đóng quân thường trực ở Nhật Bản.
Hệ thống này không chỉ giúp phản ứng nhanh chóng bảo vệ tuyến hàng hải quốc tế mà còn hỗ trợ trực tiếp đồng minh Nhật Bản và Philippines duy trì ổn định an ninh khu vực. Với sự hiện diện gần kề nhất từ trước đến nay của loại tên lửa tiên tiến này bên ngoài lãnh thổ Trung Quốc, Bắc Kinh buộc phải đối mặt với thách thức lớn trong việc bảo vệ hạm đội phía nam Đài Loan cũng như ngăn chặn nguy cơ bị bất ngờ bởi các cuộc tấn công từ đất liền.
Sự kết hợp giữa khả năng di chuyển bí mật và tấn công nhanh chóng khiến cho các chiến dịch đổ bộ hoặc hoạt động trên biển của Trung Quốc trở nên khó khăn hơn khi họ phải phân bổ thêm nguồn lực săn tìm và vô hiệu hóa những bệ phóng di động này. Đây chính là một tầng lớp răn đe mới mà Mỹ đã khéo léo xây dựng nhằm duy trì thế cân bằng quyền lực toàn khu vực Thái Bình Dương trước sự gia tăng ảnh hưởng quân sự ngày càng mạnh mẽ của Trung Quốc.
Kế hoạch mở rộng sản xuất lên tới hàng trăm bệ phóng trong vòng vài năm tới sẽ củng cố thêm vai trò trung tâm của NMESIS trong chiến lược quốc phòng khu vực. Tên lửa NMESIS Mỹ đe dọa hải quân Trung Quốc tại Thái Bình Dương đang trở thành nhân tố then chốt góp phần hình thành thế trận an ninh vững chắc cho các đồng minh và bảo vệ lợi ích chiến lược lâu dài của Hoa Kỳ ở khu vực trọng yếu này.
