Tên lửa Kinzhal, với khả năng bay nhanh gấp 12 lần tốc độ âm thanh và tầm bắn lên tới 2.000km, đã gây chú ý mạnh mẽ khi được Nga triển khai trong cuộc tập trận Zapad 2025. Được xem như một vũ khí làm thay đổi hoàn toàn cuộc chơi trên chiến trường hiện đại, Kinzhal sở hữu đầu đạn nặng 480kg, có khả năng xuyên thủng mọi hệ thống phòng thủ tiên tiến của NATO. Những màn trình diễn tấn công giả định nhằm vào các mục tiêu đối phương tại vùng Biển Barents đã thể hiện sức mạnh công nghệ và chiến lược rõ nét của vũ khí này.
Cuộc tập trận Zapad 2025 là một hoạt động quân sự quy mô lớn giữa Nga và Belarus, tổ chức trong khoảng thời gian từ ngày 12 đến 16 tháng 9 năm nay với sự tham gia của gần 30.000 binh sĩ. Các thao trường được bố trí rải rác trên lãnh thổ hai quốc gia cũng như khu vực biển Baltic và Barents. Bối cảnh căng thẳng địa chính trị quanh xung đột Nga-Ukraine đã khiến cuộc tập trận này càng trở nên quan trọng với mục tiêu thử nghiệm hiệu quả phối hợp quân sự liên minh cùng việc đánh giá các hệ thống vũ khí tối tân.
Tên lửa Kinzhal cùng máy bay MiG-31K
Một điểm nhấn nổi bật trong tập trận là việc Nga sử dụng tên lửa siêu thanh Kinzhal phóng từ máy bay MiG-31K để thực hiện các đòn tấn công giả định nhắm vào các vị trí giả định thuộc về NATO. Hoạt động diễn ra trên vùng biển trung lập thuộc Biển Barents, trong chuyến bay kéo dài bốn giờ, dựa trên kinh nghiệm tác chiến được tích lũy từ chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine. Đây là lần đầu tiên vũ khí này được công khai triển khai trong một cuộc diễn tập lớn mang tính chiến lược nhằm răn đe phương Tây.
MiG-31K mang tên lửa siêu thanh Kinzhal
Tên lửa Kinzhal (Kh-47M2), có nghĩa là “dao găm”, là tổ hợp tên lửa siêu thanh phóng từ trên không do Nga phát triển và đưa vào biên chế từ năm 2017. Sử dụng nền tảng tên lửa đạn đạo Iskander, Kinzhal được thiết kế với mục đích vượt qua các hệ thống phòng thủ tên lửa hiện đại nhất của NATO như Patriot hay Aegis. Mặc dù không công bố thêm chi tiết kỹ thuật mới vì lý do bảo mật, nhưng những đặc điểm then chốt đã được xác thực qua nhiều lần sử dụng trong thực tế chiến trường Ukraine.
Hình ảnh tên lửa Kinzhal trong quá trình triển khai
Về mặt kỹ thuật, tên lửa Kinzhal đạt tốc độ siêu thanh lên đến Mach 12 (khoảng 14.800 km/h) và di chuyển theo quỹ đạo parabol cao giúp tiếp cận mục tiêu nhanh chóng trong khi khó bị đánh chặn bởi radar hoặc hệ thống phòng không đối phương. Tên lửa có thể bay xa tối đa 2.000 km khi được phóng từ độ cao khoảng 20 km trên chiếc máy bay MiG-31K, tạo ra khả năng bao phủ toàn bộ khu vực Bắc Âu từ Baltic tới Biển Barents, thể hiện tính linh hoạt trong môi trường hàng không phức tạp với hành trình bay kéo dài tới bốn giờ.
Tên lửa Kinzhal phóng từ nền tảng MiG-31K
Đầu đạn của tên lửa có trọng lượng lên đến 480 kg, có thể chứa đầu đạn hạt nhân hoặc thông thường tùy nhiệm vụ, tạo nên sức mạnh răn đe đáng kể khi mô phỏng các kịch bản tấn công nhằm vào các vị trí quan trọng của NATO. Hệ thống dẫn đường kết hợp quán tính và vệ tinh GLONASS giúp đảm bảo độ chính xác tuyệt đối ngay cả dưới điều kiện thời tiết xấu hoặc môi trường nhiễu sóng cao. Lớp vỏ composite chịu nhiệt cao cùng khả năng cơ động siêu âm góp phần khiến cho tên lửa gần như bất khả xâm phạm trước các hệ thống phòng thủ hiện đại.
Chi tiết kỹ thuật vỏ ngoài tên lửa Kinzhal
Máy bay mang phóng chính của tên lửa này là biến thể nâng cấp tiêm kích đánh chặn MiG-31K với tốc độ tối đa đạt Mach 2.8 và phạm vi hoạt động khoảng 3.000 km. Hai chiếc MiG-31K tham gia tập trận Zapad 2025 khởi hành từ căn cứ không quân ở bán đảo Kola và hoàn thành nhiệm vụ giả định kéo dài bốn giờ trên vùng biển Barents. Bộ Quốc phòng Nga khẳng định mọi hoạt động đều tuân thủ nghiêm ngặt luật pháp quốc tế về không phận đồng thời áp dụng kinh nghiệm tác chiến thực tế thu thập được từ chiến dịch đặc biệt tại Ukraine.
MiG-31K trong trạng thái sẵn sàng chiến đấu
So với các loại tên lửa siêu thanh khác của Nga như Avangard vốn được phóng từ mặt đất hay tàu ngầm, điểm riêng biệt của Kinzhal nằm ở tính cơ động vượt trội nhờ phóng từ trên không, giúp dễ dàng tích hợp vào đa dạng nhiệm vụ không quân. Từ căn cứ ở Olenegorsk, Monchegorsk hay Severomorsk, tên lửa có thể tiếp cận nhanh chóng các mục tiêu sân bay trọng yếu ở Bắc Âu như Evenes và Bodø tại Na Uy, Kallax ở Thụy Điển hay Rovaniemi ở Phần Lan chỉ sau vài phút kể từ lúc xuất phát.
Phạm vi tác chiến của tên lửa Kinzhal tại Bắc Âu
Trong cuộc tập trận Zapad 2025, dù tên lửa siêu thanh Kinzhal không được sử dụng để khai hỏa thật mà chỉ tiến hành mô phỏng các đòn đánh giả định, vai trò trọng tâm vẫn là kiểm tra khả năng triển khai nhanh chóng kết hợp cùng các đơn vị khác trong kịch bản đối đầu NATO tại Biển Barents – khu vực có vị trí chiến lược quan trọng giáp ranh biên giới Na Uy và Phần Lan. Thông điệp mà Nga muốn gửi gắm qua hoạt động này không chỉ thể hiện sức mạnh công nghệ mà còn là lời cảnh báo về năng lực vô hiệu hóa hệ thống phòng thủ tiên tiến của đối thủ.
Hiệu quả luyện tập với tên lửa siêu thanh trong Zapad 2025
Chiến thuật vận dụng tên lửa siêu thanh Kinzhal trong tập trận Zapad củng cố rõ nét vị thế của Nga như một cường quốc dẫn đầu về công nghệ siêu thanh quân sự, buộc khối NATO phải tái cân nhắc và đầu tư sâu hơn vào các giải pháp phòng thủ mới nhằm đối phó hiệu quả với mối đe dọa này. Việc từng sử dụng thành công loại vũ khí này thực tế trên chiến trường Ukraine càng chứng minh độ tin cậy và trưởng thành công nghệ của nó.
Tuy nhiên, sức mạnh của tên lửa siêu thanh cũng kéo theo những lo ngại an ninh gia tăng từ phía các nước vùng Baltic và Ba Lan khi họ phải áp đặt một số hạn chế về giao thông hàng không để ứng phó với nguy cơ tiềm tàng mà vũ khí này gây ra trong khu vực đông dân cư sát cạnh biên giới NATO.