Crystal Palace
Những tác phẩm của Kim Dung không chỉ là câu chuyện giải trí mà còn chứa đựng nhiều môn võ thuật có thật, được tác giả khéo léo lồng ghép vào cốt truyện. Những môn võ này phản ánh một phần nền văn hóa võ học truyền thống Trung Hoa và các dân tộc khác, góp phần làm phong phú thêm sức hấp dẫn của các nhân vật cùng cuộc hành trình kiếm hiệp. Bài viết này sẽ giúp độc giả hiểu rõ hơn về các môn võ thuật có thật trong truyện Kim Dung, từ đó đánh giá đúng giá trị lịch sử và thực chiến của chúng.
Thái Tổ trường quyền xuất hiện trong “Thiên Long Bát Bộ” qua hình ảnh Tiêu Phong – nhân vật nổi bật sử dụng bộ quyền pháp này để thể hiện tinh thần võ thuật chính tông Trung Hoa khi đối đầu với cao tăng Thiếu Lâm tại Tụ Hiền Trang. Mặc dù đơn giản và không thuộc hàng tuyệt kỹ thần công, Thái Tổ trường quyền vẫn đủ mạnh để giúp Tiêu Phong giành thế thượng phong trong trận đấu. Trên thực tế, Thái Tổ trường quyền là di sản võ học do Tống Thái Tổ Triệu Khuông Dẫn sáng tạo, gồm 32 thế quyền với những đòn đánh dài, mạnh mẽ và nhanh nhẹn. Dù không phổ biến trong quân đội, bài quyền này rất được đánh giá cao về khả năng áp dụng trong thực chiến đời thường, đồng thời được coi là nền tảng của nhiều quyền pháp nổi tiếng như Hồng Gia quyền.
Bài quyền Thái Tổ trường quyền vốn mang đậm dấu ấn lịch sử và được xem là một trong những nền tảng cơ bản nhất cho các môn võ cổ truyền Trung Hoa hiện đại. Theo nghiên cứu trong “Chinese Martial Arts” của Peter Lorge, bộ quyền này có mối quan hệ mật thiết với Hồng Gia quyền, một môn võ phổ biến về sau.
“Thiếu Lâm thất thấp nhị tuyệt kỹ” là khái niệm quen thuộc xuyên suốt các tiểu thuyết võ hiệp của Kim Dung. Dù phần lớn các tuyệt kỹ liên quan đến nội công được hư cấu để tăng tính hấp dẫn câu chuyện, thì nhiều môn võ ngạnh công như La Hán quyền, Kim Cang chưởng, Kim Cang chỉ, Long trảo thủ và Thiết bố sam đều dựa trên võ học Thiếu Lâm truyền thống có thực. Những môn này tập trung phát triển sức mạnh cơ bắp và khả năng chịu đựng cực kỳ bền bỉ của người luyện tập. Mặc dù không đến mức có thể “đập vàng phá đá” như truyền thuyết mô tả, các bài tập này vẫn giúp rèn luyện thân thể trở nên chắc chắn để dễ dàng phá vỡ vật liệu như gạch hoặc gỗ khi thi triển chiêu thức.
Các môn cầm nã của Thiếu Lâm được đánh giá cao
Đặc biệt, nhóm võ thuật liên quan đến cầm nã (những môn có chữ “trảo”) là những bài tập kỹ thuật kiểm soát đối thủ bằng cách khóa khớp, bẻ gãy hoặc siết huyệt nhằm khiến đối phương mất khả năng phản kháng. Đây là hệ thống võ thuật thực chiến hiệu quả nhất của Thiếu Lâm và hiện nay vẫn được ứng dụng rộng rãi trong huấn luyện lực lượng cảnh sát chuyên nghiệp.
Thái Cực quyền nổi bật với triết lý “lấy nhu thắng cương, lấy tĩnh chế động”, gắn liền với Võ Đang phái và nhân vật Trương Tam Phong trong tiểu thuyết “Ỷ Thiên Đồ Long Ký”. Môn võ này kết hợp giữa Thái Cực kiếm và Thái Cực quyền nhằm khai thác sự linh hoạt và phối hợp hài hòa giữa thân thể và ý chí người luyện. Tuy vậy, trên thực tế Thái Cực quyền chủ yếu nổi tiếng về tác dụng dưỡng sinh hơn là khả năng chiến đấu trực tiếp.
Liu Xiaohui (phải) nằm trong số ít VĐV võ đài từng học Thái Cực quyền
Mặc dù nhiều tài liệu dân gian cho rằng Trương Tam Phong là người sáng tạo ra Thái Cực quyền nhưng hiện giới chuyên gia xác định nhà Thanh với võ sư Vương Tông Nhạc mới là tác giả thực sự của bộ môn này. UNESCO đã ghi nhận Thái Cực quyền như một di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại nhờ lợi ích sức khỏe vượt trội. Gần đây, nữ vận động viên muay Thái Liu Xiaohui gây chú ý khi chia sẻ cô từng theo học Thái Cực quyền làm nền tảng phát triển thể lực và kỹ thuật thi đấu.
Bokh hay còn gọi là vật Mông Cổ được miêu tả chi tiết thông qua nhân vật Quách Tĩnh trong “Anh Hùng Xạ Điêu”. Mặc dù không phải một loại “thần công”, Bokh lại sở hữu tính thực chiến rất cao nhờ sự linh hoạt và kỹ thuật vật ngã tinh vi.
Bokh vẫn còn phổ biến đến ngày nay
Một ví dụ điển hình cho thấy hiệu quả của Bokh chính là pha thi triển chiêu vật Mông Cổ giúp Quách Tĩnh hạ gục Âu Dương Khắc tại đảo Đào Hoa. Bokh hiện vẫn tồn tại như một môn thể thao truyền thống quan trọng ở Mông Cổ, thường tổ chức thi đấu tại lễ hội Naadam – biểu tượng văn hóa dân tộc đặc sắc. Kỹ thuật Bokh gần gũi với nhiều hệ thống đấu vật hiện đại trên thế giới như MMA hay sumo Nhật Bản.
Dịch Cân Kinh được xem như một ‘thần công’ kinh điển xuất hiện ở nhiều tiểu thuyết Kim Dung như “Thiên Long Bát Bộ” hay “Tiếu Ngạo Giang Hồ”, sở hữu khả năng tăng cường nội lực và cải thiện lưu thông kinh mạch giúp người luyện đạt trạng thái ‘thoát thai hoán cốt’.
Quách Tĩnh học rất nhiều loại võ công, nhưng cơ bản nhất lại là vật Mông Cổ
Ngay cả khi được tưởng tượng tăng cường sức mạnh kỳ diệu, cơ bản Dịch Cân Kinh vẫn là hệ thống bài tập khí công kết hợp kéo giãn gân cốt cùng hít thở để điều hòa kinh mạch theo nguyên lý dưỡng sinh Đông phương. Văn bản cổ nhất ghi lại hệ thống này thuộc thời Minh – Thanh qua sách “Nội Công Yếu Chỉ” của Trình Đoan Tường cho thấy nó không trực tiếp bắt nguồn từ Thiếu Lâm Tự như lời đồn đại mà Kim Dung xây dựng trong truyện.
Tổng kết lại, những môn võ thuật có thật trong truyện Kim Dung không chỉ mang giá trị lịch sử mà còn minh chứng cho sự đa dạng và chiều sâu của nền võ học truyền thống Á Đông. Qua lăng kính tiểu thuyết kiếm hiệp đầy màu sắc tuy hư cấu nhưng cũng phản ánh chân thực mặt bằng chung của các trường phái võ thuật cổ xưa, góp phần duy trì sự sống động và hấp dẫn lâu dài của dòng kiếm hiệp Trung Quốc.
