Crystal Palace
Trước những lo ngại về sự xuất hiện của trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) – loại AI có khả năng thông minh ngang hoặc vượt con người, nhiều tỷ phú công nghệ đang đầu tư vào các dự án xây dựng boongke kiên cố và khu trú ẩn an toàn. Hành động này không chỉ đánh dấu sự chuẩn bị cho kịch bản thảm họa mà còn phản ánh xu hướng bảo vệ tài sản và địa vị của giới siêu giàu trong bối cảnh tương lai bất định. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định rằng mối nguy hiểm từ AGI vẫn còn rất xa vời và những dự đoán tận thế phần lớn là chiêu trò truyền thông hơn là thực tế gần kề.
Những câu chuyện về các khu phức hợp chống khủng hoảng được xây dựng tại những vùng đất biệt lập như Hawaii hay New Zealand đang thu hút sự chú ý rộng rãi. Trong đó, Mark Zuckerberg được cho là đang phát triển một trung tâm đa chức năng bao gồm hầm trú ẩn kiên cố ở Hawaii, mặc dù ông phủ nhận mục đích xây dựng nhằm đối phó với ngày tận thế. Tương tự, Reid Hoffman, đồng sáng lập mạng xã hội việc làm, sở hữu nhiều bất động sản được xem như ‘bảo hiểm sinh tồn’ tại New Zealand – điểm đến được coi là an toàn nhất thế giới cho giới thượng lưu trong các tình huống khẩn cấp.
Người ta đặt ra câu hỏi liệu những đầu tư này nhằm ứng phó với nguy cơ do trí tuệ nhân tạo vượt tầm kiểm soát, biến đổi khí hậu nghiêm trọng hay nguy cơ chiến tranh hạt nhân; hay đơn giản chỉ là biểu hiện của sự thận trọng và mong muốn khẳng định vị thế trong xã hội đầy biến động ngày nay.
Thiết kế bên trong một hầm trú ẩn
Không chỉ giới đầu tư, ngay cả những người phát triển công nghệ AI cũng thể hiện sự e ngại trước khả năng mất kiểm soát của sản phẩm mình tạo ra. Đồng sáng lập một tổ chức nghiên cứu nổi tiếng từng thừa nhận chắc chắn sẽ chuẩn bị nơi trú ẩn an toàn trước khi cho ra đời trí tuệ nhân tạo tổng quát. Quan điểm này gây nên những luồng tranh luận sôi nổi xung quanh mức độ thực tế của nỗi sợ hãi về AI vượt trội.
Theo các nhà nghiên cứu uy tín, công nghệ AI hiện tại vẫn chưa đạt đến trình độ có thể tự ý thức hoặc cảm xúc như con người. Các hệ thống ngày nay chủ yếu vận hành dựa trên phân tích dữ liệu lớn và mô phỏng quy trình suy nghĩ, chưa phải là trí thông minh tổng quát. Một giáo sư tại Đại học Southampton nhấn mạnh rằng nhiều tuyên bố về sự xuất hiện gần kề của AGI đa phần mang tính chất quảng bá nhằm thu hút đầu tư hơn là phản ánh thực trạng khoa học.
Nỗi sợ liên quan đến AI không chỉ là vấn đề kỹ thuật mà còn biến thành biểu tượng địa vị trong mắt giới thượng lưu. Việc xây dựng boongke và khu trú ẩn không chỉ giúp đảm bảo sinh tồn nếu xảy ra khủng hoảng mà còn đóng vai trò như vật chứng thể hiện quyền lực và sự khác biệt trong xã hội ngày càng bất ổn. Tuy vậy, nhiều ý kiến khoa học vẫn cảnh báo rằng thay vì tập trung vào viễn cảnh AGI xa vời, con người cần quan tâm đến các vấn đề cấp bách hơn như thiên vị thuật toán, tin giả tràn lan, nguy cơ thất nghiệp do tự động hóa và sự tập trung quyền lực ở các tập đoàn lớn.
Một nhà nghiên cứu AI nổi tiếng đã so sánh trí tuệ nhân tạo tổng quát giống như một phương tiện đa năng có thể bay, đi bộ và bơi cùng lúc – điều mà hiện tại vẫn chỉ tồn tại trong tưởng tượng. Do đó, niềm tin vào sự xuất hiện nhanh chóng của AGI được cho là phi thực tế và cần được tiếp cận bằng cái nhìn khách quan hơn.
Tổng kết lại, việc giới siêu giàu công nghệ đua nhau xây boongke phản ánh sự pha trộn giữa những mối lo ngại thật sự về tương lai cùng với nhu cầu khẳng định vị thế xã hội. Tuy nhiên, nỗi lo sợ tận thế AI vẫn chủ yếu là câu chuyện truyền thông và chiến lược marketing hơn là nguy cơ cấp bách đòi hỏi phải chạy đua vào boongke ngay lập tức.
