Bóng đá Việt Nam hiện vẫn chỉ giữ được vị thế ở khu vực Đông Nam Á, khó có thể vươn lên đẳng cấp châu lục trong giai đoạn hiện tại. Các chuyên gia nhận định rằng nền tảng cơ sở vật chất yếu kém, hệ thống thi đấu chưa đồng bộ và công tác đào tạo trẻ còn nhiều hạn chế là những rào cản lớn. Mục tiêu lọt vào top 10 châu Á vẫn rất xa vời nếu không có sự thay đổi căn bản về chiến lược phát triển. Những trận đấu gần đây của tuyển Việt Nam cũng phản ánh rõ thực trạng này khi đội bóng gặp nhiều khó khăn trước các đối thủ yếu hơn trên bảng xếp hạng FIFA.
Tuyển Việt Nam chơi thiếu thuyết phục ở 2 trận đấu với Nepal
Tuyển Việt Nam dù vượt trội về kiểm soát bóng trước Nepal – đối thủ thấp hơn đến 62 bậc trên bảng xếp hạng FIFA – nhưng vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc ghi bàn. Sau hai lượt trận, đội tuyển chỉ ghi được 4 bàn thắng, trong đó tiền đạo Tiến Linh là người duy nhất ghi bàn bằng một pha phối hợp bài bản. Ba bàn còn lại đều bắt nguồn từ các tình huống hỗn loạn hoặc do các hậu vệ và cầu thủ Nepal đá phản lưới nhà. Điều này cho thấy hàng công của tuyển Việt Nam quá phụ thuộc vào Tiến Linh mà thiếu đi phương án dự phòng hiệu quả khi chân sút chủ lực không thể ghi điểm.
Ngoài Tiến Linh, những chân sút kỳ cựu như Phạm Tuấn Hải hay Hai Long đều chưa tìm được bàn thắng trong các trận vừa qua. Tân binh Phạm Gia Hưng cũng chưa để lại dấu ấn rõ nét khi vào sân thay người, tương tự như các cầu thủ trẻ U23 như Đình Bắc và Thanh Nhàn không thể góp mặt trên bảng tỷ số. Không chỉ hàng công, tuyến giữa đội tuyển cũng bộc lộ nhiều điểm yếu. Sự sa sút về thể lực của Hoàng Đức, người phải rời sân sớm trong hiệp hai trận đấu tại Thống Nhất, cùng phong độ chưa ổn định của Lê Phạm Thành Long khiến lối chơi trở nên bế tắc và thiếu sáng tạo trong việc tiếp cận khung thành đối phương.
Thể lực là vấn đề lớn của tuyển Việt Nam khi nhiều cầu thủ không duy trì được phong độ tốt dù V-League mới chỉ trải qua sáu vòng đấu mùa giải 2025-2026. Do thời gian tập trung ngắn ngủi theo lịch FIFA Days, đội tuyển không có đủ điều kiện để chuẩn bị kỹ càng cho các trận đấu quan trọng, làm lộ rõ hạn chế về sức bền trong hiệp hai trước Nepal. Ngoài ra, điều kiện thi đấu tại sân Thống Nhất cũng gây khó khăn với mặt sân trơn trượt do mưa lớn làm ngập nước.
Chuyên gia Đoàn Minh Xương cho rằng chiến thuật phòng ngự phản công mà HLV Kim Sang Sik áp dụng phù hợp với thực trạng hiện nay của bóng đá Việt Nam. Khi gặp những đội bóng cũng ưu tiên phòng ngự như Nepal, tuyển Việt Nam trở nên khó khăn bởi thiếu đa dạng trong cách tiếp cận khung thành đối phương. Lối chơi chủ yếu dựa vào những pha tạt cánh đánh đầu và tận dụng tình huống cố định cho thấy sự hạn chế trong tư duy chiến thuật và nhân sự tấn công.
Theo ông Xương, bản chất của nền bóng đá đang vận hành theo kiểu phụ thuộc vào tiền đạo ngoại binh tại các câu lạc bộ, còn cầu thủ nội thì quen với lối chơi đơn giản đó. Vì vậy khi không có lực lượng ngoại giúp mở đường, các đội tuyển quốc gia thường rơi vào trạng thái bế tắc trên sân cỏ. Đây là thực tế mà cả ban huấn luyện lẫn Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) cần nhìn nhận để có những điều chỉnh phù hợp cho tương lai.
Chuyên gia này nhấn mạnh rằng đã đến lúc bóng đá Việt Nam phải có bước ngoặt để phát triển thực sự. Dù giành nhiều thành tích ở cấp độ Đông Nam Á với nhiều danh hiệu vô địch U23 và đội tuyển quốc gia nhưng khi bước ra sân chơi châu Á, đẳng cấp khác biệt vẫn còn quá lớn và chưa thể tiếp cận được. Để tiến xa hơn, cần xây dựng hệ thống đào tạo trẻ toàn diện với quy trình chuẩn mực mới thay vì chỉ tập trung đào tạo cầu thủ đủ sức thi đấu ở V-League hay khu vực Đông Nam Á như trước.
Việc tăng cường thi đấu quốc tế cho các cầu thủ trẻ từ cấp câu lạc bộ là một yêu cầu thiết yếu nhằm nâng cao trình độ và mở rộng kinh nghiệm thi đấu đa dạng. Hiện nay rất ít học viện hoặc trung tâm đào tạo bóng đá tại Việt Nam đủ năng lực tổ chức cho các lứa tuổi U thường xuyên tham dự các giải quốc tế hàng năm. Điều này gây hạn chế rất lớn cho sự phát triển cá nhân và nâng cao chất lượng chung của nền bóng đá.
Ông Xương cũng lưu ý về quy luật tự nhiên của thể thao: sau những thành công sẽ là giai đoạn đi xuống nếu không có sự bổ sung lực lượng mới kịp thời. Thế hệ vàng từng mang về thành tích á quân U23 châu Á năm 2018 hiện đã lớn tuổi và phong độ bắt đầu đi xuống. Do đó HLV Kim Sang Sik cùng VFF cần tính toán kế hoạch bổ sung nhân sự mới nhằm tạo luồng sinh khí tích cực cho đội tuyển quốc gia, giúp bóng đá Việt Nam không chỉ dừng lại ở tầm Đông Nam Á mà hướng tới những mục tiêu cao hơn trên đấu trường châu lục.