Ý tưởng về một thiết bị có thể dịch tức thì mọi ngôn ngữ vốn từng chỉ tồn tại trong phim khoa học viễn tưởng nay đang dần trở thành hiện thực nhờ sự bứt phá của trí tuệ nhân tạo. Các ông lớn công nghệ như Apple, Google và Meta đang tích cực chạy đua để hoàn thiện máy phiên dịch vạn năng, sản phẩm hứa hẹn sẽ xóa bỏ rào cản ngôn ngữ toàn cầu. Tính năng dịch trực tiếp thời gian thực được tích hợp trên tai nghe không dây và kính thông minh là bước tiến mới nhất, mở ra kỷ nguyên giao tiếp liền mạch giữa các nền văn hóa.
Tại buổi ra mắt iPhone 17, Apple đã giới thiệu một tính năng nổi bật mang tên Live Translation trên tai nghe AirPods Pro 3. Người dùng có thể trải nghiệm dịch thuật ngay lập tức khi nghe các câu thoại từ bốn ngôn ngữ phổ biến gồm Pháp, Đức, Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha chuyển sang tiếng Anh. Khi cả hai người cùng sử dụng tai nghe, hệ thống cho phép hội thoại song song được dịch đồng thời theo cả hai chiều. Yêu cầu kỹ thuật để vận hành tính năng này là kết nối với thiết bị iPhone mới đủ mạnh để xử lý bộ công cụ AI của hãng. Theo chuyên gia phân tích Gil Luria từ DA Davidson, đây là một bước tiến quan trọng giúp tăng sức hút và khả năng nâng cấp cho dòng sản phẩm AirPods của Apple.
Tính năng Live Translation trên AirPods Pro 3
Không đứng ngoài cuộc chơi, Google cũng đã trang bị công nghệ Voice Translate lên thiết bị Pixel 10, cho phép người dùng dịch giọng nói tức thời ngay trong cuộc gọi điện thoại mà vẫn giữ nguyên sắc thái giọng nói đặc trưng của người nói. Ví dụ trong một buổi biểu diễn thử nghiệm, lời phát biểu của danh hài nổi tiếng Jimmy Fallon được chuyển thành tiếng Tây Ban Nha mà vẫn giữ được phong cách hài hước riêng biệt. Đây là điểm nhấn trong chiến lược AI của Google nhằm nâng cao trải nghiệm giao tiếp đa ngôn ngữ cho người dùng.
Song song đó, Meta cũng không bỏ lỡ cơ hội khi trình làng dòng kính thông minh Ray-Ban Meta với khả năng nghe và dịch trực tiếp qua loa tích hợp. Ngoài ra, bản dịch còn được hiển thị dưới dạng văn bản trên màn hình smartphone kết nối với kính. Trong tuần này, tập đoàn sở hữu mạng xã hội hàng đầu dự kiến ra mắt phiên bản kính thế hệ mới tích hợp màn hình nhỏ gọn ngay trong tròng kính và bổ sung thêm nhiều tính năng dịch thuật nâng cao nhằm hỗ trợ giao tiếp hiệu quả hơn.
Bên cạnh ba “ông lớn” công nghệ, một số doanh nghiệp chuyên ngành nhỏ hơn cũng khẳng định ưu thế nhờ tập trung vào độ chính xác cao trong phiên dịch. Vasco Electronics đến từ châu Âu đã mời các chuyên gia ngôn ngữ học để tinh chỉnh sản phẩm và ra mắt tai nghe dịch E1 được đánh giá có khả năng bắt chước giọng nói người dùng tương tự công nghệ Google. Chủ tịch Vasco tại Mỹ và Canada cho biết việc kết hợp giữa AI và con người giúp đảm bảo độ chính xác vượt trội trên nhiều thứ tiếng khác nhau, đồng thời tận dụng lợi thế thị trường châu Âu vốn chưa được các ông lớn khai thác rộng rãi.
Vấn đề phạm vi hỗ trợ ngôn ngữ cũng tạo nên sự khác biệt đáng chú ý. Trong khi Apple mới chỉ triển khai tính năng cho khoảng năm ngôn ngữ cơ bản thì Pocketalk đến từ Nhật Bản tuyên bố thiết bị của họ có thể xử lý lên đến 95 ngôn ngữ khác nhau. Giám đốc Pocketalk tại Mỹ nhấn mạnh rằng công nghệ này không chỉ hữu ích cho khách du lịch mà còn rất cần thiết trong môi trường giáo dục, y tế hoặc những nơi làm việc đa văn hóa – những lĩnh vực đòi hỏi sự hiểu biết chính xác để tránh hiểu lầm nguy hiểm.
Sức mạnh thị trường của Apple là yếu tố không thể xem nhẹ khi theo số liệu từ Canalys, hãng đã bán ra hơn 18 triệu chiếc tai nghe không dây chỉ riêng quý đầu năm nay. Điều này tạo điều kiện thuận lợi để công nghệ dịch thuật bằng AI nhanh chóng lan tỏa đến hàng chục triệu người dùng toàn cầu, góp phần thu hẹp khoảng cách giao tiếp đa ngôn ngữ.
Sự bùng nổ của máy phiên dịch AI cũng đem lại nhiều tác động xã hội quan trọng. Nghiên cứu gần đây từ Microsoft Research cảnh báo rằng AI có thể thay thế tới 98% công việc phiên dịch viên truyền thống trong tương lai gần. Tuy nhiên, chuyên gia nhận định nghề phiên dịch vẫn tồn tại ở những lĩnh vực yêu cầu độ chính xác tuyệt đối, bảo mật thông tin hoặc sắc thái văn hóa tinh tế mà máy móc khó mô phỏng hoàn hảo.
Cuộc cạnh tranh giữa Apple, Google và Meta cùng các doanh nghiệp chuyên môn đang khiến máy phiên dịch vạn năng ngày càng trở nên khả thi và thiết yếu hơn trong đời sống hiện đại. Công nghệ này không chỉ giúp xóa bỏ rào cản ngôn ngữ mà còn đặt ra bài toán mới cho ngành dịch thuật truyền thống về mặt đổi mới và thích ứng với xu hướng kỹ thuật số.