Tại phiên thảo luận về hợp tác quốc tế nhằm phát triển nguồn nhân lực, hạ tầng và chính sách đột phá cho các ngành công nghệ chiến lược, ông Nguyễn Thanh Tùng, Phó Chủ tịch Đại học CMC UNI, đề xuất Việt Nam có thể học hỏi mô hình thu hút nhân tài của Trung Quốc. Theo ông, một trong những chính sách then chốt của Trung Quốc là tạo ra cơ chế “trải thảm đỏ” để mời gọi những chuyên gia Hoa kiều tài năng từ nước ngoài trở về làm việc với nhiều ưu đãi hấp dẫn. Mục tiêu của chính sách này không chỉ là thu hút mà còn hỗ trợ họ xây dựng đội ngũ riêng, nhằm tránh tình trạng người giỏi phải làm việc dưới quyền những người kém hơn về năng lực.
Ông Tùng chia sẻ câu chuyện thực tế về một người bạn khi trở về Trung Quốc từ Thụy Điển đã được nhận mức lương cao gấp ba lần so với giáo sư địa phương và được cung cấp một căn hộ riêng biệt. Đây là minh chứng rõ nét cho việc Trung Quốc cam kết đầu tư mạnh mẽ vào nguồn nhân lực chất lượng cao như một chiến lược phát triển bền vững cho nền khoa học công nghệ. Điều này đặt ra bài học cho Việt Nam rằng việc “trải thảm đỏ” mời gọi Việt kiều có thể là bước đi nhanh chóng và hiệu quả để nâng cao năng lực cạnh tranh trong khu vực.
Thảo luận thúc đẩy hợp tác quốc tế tại NIC Hòa Lạc
Hiện nay, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn khi số lượng người Việt giỏi ở nước ngoài rất đông đảo. Vấn đề chính nằm ở việc xây dựng chính sách, môi trường làm việc và cơ hội phát triển phù hợp để lôi kéo nguồn nhân lực này trở về đóng góp. Nhận định này được củng cố bởi báo cáo của Ngân hàng Thế giới (WB), trong đó bà Mariam J. Sherman – Giám đốc quốc gia WB tại Việt Nam – cho biết gần 65% nhân tài công nghệ hàng đầu của Việt Nam đang làm việc ở nước ngoài. Bà nhấn mạnh rằng việc tạo điều kiện thuận lợi cho họ quay về sẽ giúp đất nước vượt qua những khoảng cách về tri thức và mạng lưới quan hệ vốn cần nhiều năm mới xây dựng được.
Ngược lại với quan điểm chờ đợi sự đãi ngộ từ phía nhà nước hay doanh nghiệp, ông Trần Văn Xuân – Chủ tịch kiêm đồng sáng lập một startup công nghệ – nhấn mạnh vai trò chủ động của cá nhân trong việc tìm kiếm cơ hội phát triển nghề nghiệp tại quê nhà. Ông dẫn chứng từ doanh nghiệp mình đang hoạt động trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo và sức khỏe tinh thần khi tập hợp đội ngũ gồm nhiều tiến sĩ giàu kinh nghiệm từng làm việc ở nước ngoài. Những chuyên gia này không chỉ hỗ trợ nhân sự trong nước mà còn góp phần tạo nên môi trường làm việc sáng tạo thông qua các dự án thực tiễn.
Việt Nam đã xác định 11 nhóm công nghệ trọng điểm và sản phẩm công nghệ chiến lược nhằm hướng đến sự đột phá trong tương lai. Đầu tư phát triển con người được xem là nền tảng quan trọng nhất để thúc đẩy khoa học công nghệ cũng như đổi mới sáng tạo. Việc đảm bảo nguồn nhân lực chất lượng cao đa dạng từ kỹ thuật viên đến các nhà khoa học hàng đầu sẽ mang lại niềm tin cho doanh nghiệp rằng họ luôn có thể tiếp cận đội ngũ phù hợp, đáp ứng nhu cầu phát triển ngày càng cao của thị trường.