Amazon Web Services (AWS) vừa công bố kết quả nghiên cứu về tiềm năng ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) tại Việt Nam, được thực hiện cùng đối tác chuyên môn Strand Partners. Qua khảo sát 1.000 lãnh đạo doanh nghiệp và 1.000 cá nhân, báo cáo cho thấy sự phát triển nhanh chóng của AI trong các doanh nghiệp tại Việt Nam, mặc dù phần lớn vẫn còn ở giai đoạn ban đầu của việc ứng dụng công nghệ này.
Năm 2024 chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ khi có thêm khoảng 47.000 doanh nghiệp bắt đầu triển khai AI, đưa tổng số đơn vị sử dụng công nghệ này lên gần 170.000, tương đương 18% tổng doanh nghiệp trên cả nước, tăng đáng kể so với con số 13% vào năm trước. Tốc độ áp dụng AI tương đương với việc mỗi giờ có hơn 5 doanh nghiệp mới khai thác trí tuệ nhân tạo. Trong số đó, hơn 60% doanh nghiệp ghi nhận mức tăng trưởng doanh thu trung bình khoảng 16%, đồng thời hơn một nửa tiết kiệm chi phí lên đến khoảng 20%. Tuy nhiên, phần lớn các doanh nghiệp chỉ dùng AI để nâng cao hiệu quả vận hành và tối ưu hóa quy trình làm việc mà chưa đi sâu vào các ứng dụng phức tạp hơn.
Theo báo cáo, gần ba phần tư doanh nghiệp đang dừng lại ở giai đoạn khám phá ban đầu như cải thiện năng suất và giảm thiểu thủ tục, chỉ có 17% đạt cấp độ trung gian khi tích hợp AI vào các sản phẩm hoặc dịch vụ kinh doanh, và chỉ vỏn vẹn 9% thực hiện chuyển đổi toàn diện, nơi AI trở thành trọng tâm trong mô hình hoạt động của họ. Thực trạng này cho thấy tiềm năng mở rộng ứng dụng AI trong các doanh nghiệp Việt là rất lớn nếu khai thác tốt các bước tiến tiếp theo.
Ông Eric Yeo, Tổng Giám đốc AWS Việt Nam, chia sẻ về việc ứng dụng AI trong các doanh nghiệp Việt Nam
Khảo sát cũng chỉ ra sự khác biệt rõ nét giữa các startup và các tập đoàn lớn trong việc áp dụng AI. Đối với các startup, có tới 55% đã tích cực triển khai AI và trong đó 35% phát triển sản phẩm mới dựa trên trí tuệ nhân tạo. Đa số các startup (91%) kỳ vọng AI sẽ mang lại sự thay đổi căn bản cho hoạt động kinh doanh trong thời gian tới. Ngược lại, các doanh nghiệp lớn vẫn chủ yếu nằm ở giai đoạn sơ khởi với tỷ lệ ứng dụng AI là 41%, nhưng chỉ khoảng một phần mười cho ra mắt sản phẩm mới dựa trên AI và chưa đến 15% xây dựng chiến lược phát triển công nghệ này một cách toàn diện. Điều này góp phần hình thành mô hình “kinh tế hai tầng” về AI tại Việt Nam, khi mà sự linh hoạt và đổi mới của startup vượt trội so với những doanh nghiệp truyền thống lâu năm.
Một trong những trở ngại lớn nhất cản trở quá trình triển khai sâu rộng AI chính là thiếu hụt nguồn nhân lực có kỹ năng chuyên môn phù hợp. Hơn một nửa số doanh nghiệp tham gia khảo sát (55%) cho biết đây là rào cản chính khiến họ còn hạn chế trong phát triển công nghệ tiên tiến này. Chỉ có chưa đầy một phần tư tin tưởng hoàn toàn vào năng lực đội ngũ hiện tại nên nhiều đơn vị sẵn sàng điều chỉnh mức lương tăng lên tới 40% nhằm thu hút nhân sự chất lượng cao về làm việc. Ngoài ra, chi phí dành cho việc tuân thủ các quy định pháp lý liên quan đến AI chiếm khoảng 18% ngân sách công nghệ của doanh nghiệp và được dự báo sẽ tiếp tục tăng mạnh trong ba năm tiếp theo.
Báo cáo đề xuất ba ưu tiên chiến lược để tận dụng hiệu quả tiềm năng của AI tại Việt Nam gồm: đầu tư mạnh mẽ vào chương trình đào tạo kỹ năng số chuyên ngành nhằm xây dựng lực lượng lao động có trình độ; thiết lập khung pháp lý minh bạch và ổn định thúc đẩy đổi mới sáng tạo; đồng thời tăng cường vai trò dẫn dắt từ phía Chính phủ thông qua việc thúc đẩy chuyển đổi số trong khu vực công đặc biệt là y tế và giáo dục cũng như hỗ trợ chính sách mua sắm công nhằm kích thích sáng tạo dựa trên nền tảng AI.
Ông Eric Yeo – Tổng Giám đốc AWS tại Việt Nam nhấn mạnh rằng để giữ vững lợi thế cạnh tranh trên trường quốc tế, cần phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền nhà nước và bên kinh doanh nhằm tháo gỡ những khó khăn cụ thể gặp phải trên hành trình ứng dụng trí tuệ nhân tạo. AWS cam kết đã xây dựng hạ tầng điện toán đám mây tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh cũng như đào tạo hơn 100.000 người Việt trong lĩnh vực cloud computing và AI kể từ năm 2017.
Sáng kiến “AI Ready” của hãng cung cấp chuỗi khóa học miễn phí bằng tiếng Việt giúp nâng cao khả năng tiếp cận công nghệ mới cho lực lượng lao động trong nước, chuẩn bị sẵn sàng cho nền kinh tế dựa trên trí tuệ nhân tạo ngày càng phát triển. Đồng thời tại sự kiện Cloud Day Vietnam 2025 diễn ra vào ngày 18/9, đại diện Cục Viễn thông thuộc Bộ Khoa học & Công nghệ cho biết Việt Nam đang tích cực hoàn thiện Chiến lược phát triển AI quốc gia cùng Luật về trí tuệ nhân tạo hướng đến xây dựng một hệ sinh thái pháp lý toàn diện nhằm biến AI trở thành hạ tầng thông minh phục vụ người dân và phát triển bền vững nền kinh tế quốc gia.
Cùng với việc ban hành chiến lược và luật mới, chương trình hành động cụ thể sẽ được triển khai để đưa trí tuệ nhân tạo lan tỏa tới mọi ngành nghề và địa phương, giúp từng người dân dễ dàng tiếp cận cũng như tự mình sáng tạo trên nền tảng này. Quan điểm phát triển bền vững được nhấn mạnh dựa trên nguyên tắc hợp tác thay vì cạnh tranh độc lập nhằm khai thác tối đa lợi ích chung từ công nghệ mới. Trước bối cảnh đó, lãnh đạo Bộ Khoa học & Công nghệ kêu gọi các nhà đầu tư quốc tế như Amazon cùng các công ty cung cấp dịch vụ điện toán đám mây mở rộng đầu tư xây dựng trung tâm dữ liệu quy mô lớn để hỗ trợ phát triển hạ tầng số tại Việt Nam.