Crystal Palace
Trong bối cảnh xung đột giữa Ukraine và Nga ngày càng leo thang, Kyiv đã giới thiệu phiên bản cải tiến của tên lửa Neptune mang biệt danh ‘Chubby Neptune’ nhờ thiết kế thân tên lửa có hai bình nhiên liệu phụ lồi ra hai bên. Sản phẩm mới không chỉ gia tăng tầm bắn lên khoảng 500km mà còn được tích hợp công nghệ trí tuệ nhân tạo tiên tiến cùng hệ thống dẫn đường hiện đại. Đây được coi là một bước tiến chiến lược giúp Ukraine có khả năng uy hiếp sâu vào lãnh thổ đối phương, tạo nên áp lực đáng kể cho quân đội Nga.
Trình diễn phiên bản tên lửa Neptune mới tại Kyiv tháng 10/2025
Trình diễn phiên bản tên lửa Neptune mới chưa từng được biết đến trước đây, dành riêng cho phái đoàn Lithuania tại Kyiv trong tháng 10 năm 2025. Động thái này thể hiện sự hợp tác quân sự sâu rộng giữa Ukraine và các quốc gia đồng minh nhằm nâng cao năng lực phòng thủ và tấn công của Kyiv trên nhiều mặt trận.
Tên lửa Neptune, hay R-360 Neptune, ban đầu được phát triển bởi Cục Thiết kế Luch tại Kyiv dựa trên nền tảng Kh-35 của Liên Xô cũ. Ra mắt lần đầu vào năm 2020, loại tên lửa hành trình chống hạm này chủ yếu được phóng từ xe tải ven biển, hướng tới mục tiêu là tàu chiến của Nga trên Biển Đen với tốc độ cận âm. Tuy nhiên, kể từ năm 2022, Ukraine đã liên tục nâng cấp và mở rộng khả năng sử dụng của Neptune thành một vũ khí đa năng có thể tấn công cả mục tiêu trên bộ như kho dầu, nhà máy cũng như hệ thống phòng không. Hải quân Ukraine xác nhận đã khai hỏa hơn 50 quả tên lửa Neptune, nổi bật nhất là vụ đánh chìm tàu chiến Moskva – một bước ngoặt chiến lược quan trọng.
Minh họa bốn phiên bản tên lửa R-360 Neptune của Ukraine
Phiên bản mới mang tên ‘Chubby Neptune’ được giới thiệu vào ngày 7 tháng 10 năm 2025 với sự tham dự của phái đoàn Lithuania và đại diện NATO. Đây là một phần trong chương trình hợp tác ‘Build with Ukraine’ nhằm thúc đẩy sản xuất nội địa cùng các đối tác châu Âu, làm tăng sức mạnh công nghiệp quốc phòng của Ukraine.
Đặc điểm nổi bật của phiên bản ‘Chubby Neptune’ là hai bình nhiên liệu phụ hình khối nhô ra ở phần thân ngay trước cánh đuôi, giúp mở rộng dung tích nhiên liệu mà không cần kéo dài thân tên lửa. Thiết kế này vừa đảm bảo duy trì khả năng phóng từ xe tải cũ vừa nâng cao hiệu suất hoạt động. Tên lửa này dài khoảng 4,5 mét với đường kính thân chuẩn gần 38cm chưa tính đến các bình nhiên liệu phụ và trọng lượng phóng vào khoảng 900 đến 950kg. So với các phiên bản gốc từng có tầm bắn khoảng 280km và phiên bản Long Neptune lên đến 1.000km, ‘Chubby Neptune’ chiếm vị trí trung gian với tầm bắn gần 500km – một giải pháp chiến thuật phù hợp để đánh trúng mục tiêu tầm trung mà không phải sử dụng những hệ thống quá đắt đỏ.
Hai phiên bản đã biết và một mẫu tên lửa Neptune chưa từng công bố
Đầu đạn nổ mạnh của ‘Chubby Neptune’ có khối lượng có thể lên tới 200kg, đủ sức phá hủy các mục tiêu kiên cố như nhà máy lọc dầu hoặc các căn cứ quân sự quan trọng của Nga. Động cơ turbofan nhỏ gọn được tối ưu hóa để tận dụng nhiên liệu bổ sung hiệu quả, duy trì tốc độ cận âm đồng thời kết hợp hệ thống dẫn đường GPS/INS và cảm biến hồng ngoại ở giai đoạn cuối giúp tăng độ chính xác và khả năng chống nhiễu điện tử đáng kể.
Sự module hóa thiết kế giúp ‘Chubby Neptune’ dễ dàng chuyển đổi từ các loại tên lửa hiện có, giảm chi phí sản xuất đồng thời tăng tốc độ cung ứng cho quân đội Ukraine. Việc duy trì khả năng phóng từ xe tải truyền thống càng giúp đơn giản hóa hệ thống hậu cần trong chiến tranh. Chiến lược nâng cấp thông minh này được đánh giá là bước đi hiệu quả khi kết hợp công nghệ AI để làm chủ cuộc chơi trong môi trường tác chiến điện tử phức tạp và tăng cường khả năng né tránh radar đối phương.
Tàu xuồng không người lái Magura-7 với vũ khí R-73 được giới thiệu cho lãnh đạo NATO
Ngoài ra, ‘Chubby Neptune’ còn có thể phối hợp hoạt động với các phương tiện không người lái như drone Peklo hoặc tàu xuồng Magura V7 để tạo thành hệ sinh thái tấn công đa dạng và linh hoạt. Điều này giúp Ukraine mở rộng phạm vi tác chiến cả trên biển lẫn ngoài khơi, gia tăng khả năng đe dọa liên tục đến hạm đội và hậu phương Nga.
Dù vậy, Ukraine vẫn đối mặt với thách thức lớn trong việc sản xuất hàng loạt và tăng cường khả năng chống nhiễu điện tử trước sự phản ứng quyết liệt từ phía Nga. Nếu nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính từ NATO cùng các đồng minh, ‘Chubby Neptune’ hoàn toàn có tiềm năng trở thành một giải pháp thay thế kinh tế nhưng hiệu quả cho những loại tên lửa phương Tây đắt tiền như Storm Shadow. Qua đó củng cố đáng kể vị thế công nghệ quốc phòng hiện đại của Kyiv trên trường quốc tế.
