Crystal Palace
Sau Jack Grealish, Premier League tiếp tục cuộc chạy đua vũ trang cho mùa giải mới với gương mặt mới mà cũ, Romelu Lukaku tái gia nhập mái nhà xưa Chelsea sau hai năm du học tại đất Ý.
Khác với Lukaku trước đây từng gây thất vọng trong màu áo Manchester United, thời gian trui rèn dưới bàn tay đào tạo của Antonio Conte đã biến tiền đạo người Bỉ trở thành phiên bản hoàn thiện và sắc sảo hơn của chính mình, đồng thời nâng tầm bản thân vào nhóm những chân sút hàng đầu thế giới. Liệu sự trở lại nước Anh lần này của Lukaku có thành công?
Nhu cầu của Chelsea
Dù đã đoạt chức vô địch UEFA Champions League, Thomas Tuchel rõ ràng không ngủ quên trên chiến thắng. Ông có lẽ thừa hiểu áp lực của “cỗ máy xay HLV” tại Stamford Bridge là khủng khiếp tới nhường nào, với áp lực thành tích liên tục. Roberto Di Matteo chỉ trụ lại Chelsea chưa đầy 5 tháng sau danh hiệu lịch sử năm 2012. Tuchel chắc chắn muốn tránh vết xe đổ của người tiền nhiệm và đã nhận diện được điểm yếu lớn nhất trong đội hình Chelsea, vị trí tiền đạo.
Liệu Werner và Abraham sẽ được trao nhiều cơ hội ở mùa tới?
Trên thực tế, tiền đạo luôn là vấn đề đau đầu của Chelsea những mùa giải gần đây, bất chấp chi phiếu khủng đã liên tục được kí duyệt. Kết thúc mùa giải 2020-21, sau sự ra đi của Olivier Giroud, trong tay Tuchel hiện chỉ còn lại ba cái tên gồm Timo Werner, Kai Havertz và Tammy Abraham. Trong đó, Werner và Havertz phù hợp hơn trong những vai trò đá rộng và lùi sâu, còn Abraham vẫn chưa thể chứng minh bản thân có thể tiến lên đẳng cấp hàng đầu bất chấp cơ hội được trao.
Erling Haaland từng liên tục được liên hệ tới Tây London từ đầu mùa hè, nhưng rốt cuộc Romelu Lukaku mới là cái tên hạ cánh xuống Stamford Bridge. Hiện thực này càng làm nổi bật nhu cầu bức thiết của Chelsea trong việc chiêu mộ tiền đạo, nhưng liệu Lukaku có đáng bị coi là nhân vật thay thế?
Năng lực của Lukaku
Nhiệm kì ngắn ngủi hai năm tại Old Trafford không khỏi khiến công chúng nghi ngờ về khả năng thực sự của Lukaku và câu hỏi liệu tiền đạo người Bỉ có xứng đáng với mức giá kỉ lục Chelsea bỏ ra hay không. Tuy nhiên, nhìn vào màn trình diễn của Lukaku suốt hai năm qua tại Inter và đội tuyển, chúng ta hoàn toàn có thể kì vọng vào một phiên bản rất khác của Romelu.
Thứ nhất, hiệu suất dứt điểm và chuyển hóa cơ hội. Thống kê cho thấy, Chelsea tại Premier League 2020-21 thực hiện tới 939 hành động tấn công dẫn tới dứt điểm, trung bình 25 tình huống mỗi trận, cao thứ hai toàn giải chỉ sau nhà vô địch Manchester City. Dẫu vậy, hiệu quả chuyển hóa thấp khiến Chelsea chỉ tích lũy 58 bàn thắng, xếp thứ 8 về số bàn ghi được. Nguyên nhân của vấn đề này đến trực tiếp từ sự yếu kém của những chân sút trong tay Tuchel. Tỉ lệ chuyển hóa cơ hội của Havertz chỉ ở mức 12%, trong khi Werner thậm chí còn tệ hơn với 8%.
Lukaku thì sao? Thi đấu tại Serie A, trong môi trường đề cao sự chắc chắn của hàng phòng ngự với sự xuất hiện của những hậu vệ hàng đầu, tiền đạo người Bỉ chuyển hóa 25% số cơ hội được trao, nôm na cứ 4 tình huống trước khung thành, Lukaku sẽ ghi 1 bàn. Rộng hơn, tính từ mùa giải 2016-17 tới nay, đã 5 mùa liên tiếp trôi qua, hiệu suất dứt điểm của Lukaku chưa bao giờ tụt dưới 20%, ngay cả ở mùa giải 2018-19 trong màu áo United với số bàn thắng tại đấu trường nội địa vỏn vẹn là 12. Tại cấp độ quốc tế, hiệu suất của Lukaku còn khủng khiếp hơn, tại VCK World Cup 2018 và Euro 2020 là 31%. Cơ hội dứt điểm dù ít hay nhiều, bản năng sát thủ của Lukaku vẫn sẽ trừng phạt đối phương, nhất là khi Chelsea cần đề cao tính ổn định và liên tục hơn trên hết nếu muốn xưng vương tại Premier League.
Số bàn thắng ghi được và tỉ lệ chuyển hóa cơ hội của Romelu Lukaku trong 5 mùa giải quốc nội gần nhất
Chưa hết, một trong những ưu điểm vượt trội của Lukaku được Conte gọt giũa cải thiện trong thời gian thi đấu tại Inter, như thừa nhận của chính tiền đạo người Bỉ, đó là khả năng làm tường. Khác với định kiến chung về hình mẫu tiền đạo làm tường, Lukaku phiên bản mới không cài đè chỉ để hút người hoặc phối hợp với đồng đội. Vốn sở hữu khả năng thiên phú về sức mạnh và tốc độ, Lukaku phát huy tối đa ưu thế khi cài đè để xoay ngoặt và bứt tốc tấn công vào khoảng trống sau lưng hậu vệ theo kèm. Lợi thế đó cộng hưởng với khả năng dứt điểm sát thủ đã đề cập biến Lukaku trở thành một loại vũ khí hủy diệt.
Không chỉ ghi bàn, năng lực kiến tạo của Lukaku cũng được nâng tầm. Thống kê mùa giải 2020-21 cho thấy, với chỉ số Kiến tạo bàn thắng kì vọng mỗi 90 phút là 0.22, Lukaku nằm trong top 10% số cầu thủ xuất sắc nhất của 5 giải đấu top đầu châu Âu. Cứ trung bình 90 phút trên sân, Lukaku tham gia vào 3.53 tình huống tấn công dẫn tới hành động dứt điểm của đồng đội. Sự ăn ý của tiền đạo người Bỉ với người đồng đội Lautaro Martinez là nguyên nhân trực tiếp dẫn tới danh hiệu Serie A mùa qua cho Inter Milan.
Lukaku phiên bản 2021 xứng đáng là nỗi khiếp sợ của mọi đối thủ
Vừa chơi độc lập tốt, nhưng cũng vừa phối hợp giỏi, Lukaku phiên bản 2021 xứng đáng là nỗi khiếp sợ của mọi đối thủ. Trên hết, những phẩm chất đó phù hợp với lối chơi mà Thomas Tuchel đang tạo dựng cho Chelsea. Sơ đồ 3-4-2-1 và biến thể 3-5-2 được Thomas Tuchel lựa chọn áp dụng xuyên suốt từ khi đặt chân tới Chelsea thiếu vắng một tiền đạo thực thụ. Hữu ý thay, cả hai phương án chiến thuật này đều cực kì quen thuộc với Lukaku, khi cầu thủ 28 tuổi lần lượt lĩnh xướng hàng công tại cấp độ CLB trong màu áo Inter Milan và ĐTQG với Bỉ. Đá cắm trong sơ đồ 3-4-2-1, hoặc tái hiện vai trò đối xứng trong cặp tiền đạo với Timo Werner, Lukaku đều có thể hoàn thành nhiệm vụ.
Cần gì để thích nghi?
Điểm mạnh đã rõ, vậy những điểm yếu nào Lukaku cần cải thiện để tránh có lần gây thất vọng thứ 2 tại Premier League? Yếu điểm thứ nhất, khá rõ ràng, đến từ bước chạm một chưa thực sự ổn định. Nếu như các tình huống sau khống chế bước một và dứt điểm đã được hoàn thiện tới mức đỉnh cao, chạm một vẫn là nhược điểm khiến Lukaku thường bị chế nhạo. Dưới sự áp sát được dự báo là nhanh và mạnh hơn từ các hậu vệ Premier League, Lukaku cần rất chú ý vấn đề này.
Yếu điểm thứ hai, đó là khả năng tranh chấp bóng bổng, một sự thật khá buồn cười khác khi đặt lợi thế thể hình của Lukaku vào xem xét. Tại Serie A 2020-21, Lukaku chỉ giành chiến thắng trong 37.4% tình huống tranh chấp trên không. Cùng lúc đó tại Premier League, giải đấu giàu sức mạnh hơn, N’Golo Kante với chiều cao 1m68 sở hữu thông số nhỉnh hơn, 38%.
Lukaku cần cải thiện để tránh có lần gây thất vọng thứ 2 tại Premier League
Ngoài ra, yếu điểm thứ ba mà Lukaku cần sớm hòa nhập với yêu cầu lối chơi chung tại Chelsea, đó là khả năng phòng ngự và gây áp lực từ xa. Ba thống kê gồm số tình huống gây áp lực, tắc bóng và cắt đường chuyền của Lukaku trong màu áo Inter Milan đều ở mức thất vọng. Một so sánh đơn giản với Timo Werner cho thấy phần nào sự “lười biếng” của Lukaku trong công tác phòng ngự. Trong khi tổng số tình huống tắc bóng và cắt đường chuyền cả mùa giải của Werner là 34, Lukaku chỉ thực hiện được 14. 380 tình huống gây áp lực, Werner thành công 111, tỉ lệ 29.2%. Ngược lại, Lukaku thấp hơn cả về chất và lượng, thực hiện thành công 80/291 với tỉ lệ 27.5%.
Đối với một đội bóng lên ngôi tại UEFA Champions League dựa trên nền tảng hoạt động không bóng chăm chỉ của hàng công, rõ ràng Lukaku cần tích cực hơn trong khâu phòng ngự. Tất nhiên, phân tích tư duy chơi bóng của Lukaku có thể hiểu nguyên nhân cho vấn đề này, đến từ bản năng tiền đạo luôn suy nghĩ trước một bước để tự đặt mình vào khoảng trống thuận lợi nhằm phản công từ khi bóng vẫn còn trong chân đối phương. Đó chắc chắn là con dao hai lưỡi, có thể khiến đội nhà gặp khó khăn như những gì Bỉ phải đương đầu trước Ý, nhưng cũng là phương án đột biến giúp đội nhà lội ngược dòng, như Bỉ chứng minh khi bị Đan Mạch dẫn trước. Cả hai kết quả tương phản tại Euro 2020, đều đến từ thói quen của Romelu Lukaku.
Tổng kết
Bất chấp những nhược điểm đã phân tích, nhân vô thập toàn và Romelu Lukaku vẫn xứng đáng là một trong những tiền đạo hàng đầu thế giới ở thời điểm hiện tại. Ưu thế thể chất và thuận chân trái của Lukaku bổ sung thêm một lựa chọn chiều sâu cho Tuchel khi lựa chọn con người và tiếp cận chiến thuật. Werner chân trái, Lukaku chân phải. Một người có xu hướng cắt từ trái vào trong bằng chân phải, người kia cắt từ phải bằng chân trái. Romelu tạo khoảng trống tốt, trong khi sở trường của Timo là chạy chỗ khai thác khoảng trống.
Một mối tương tác hòa hợp trên hàng công có thể được định hình rõ rệt tại Chelsea mùa tới. The Blues sau hơn nửa mùa giải làm quen với triết lí của Thomas Tuchel và sự bổ sung nhân sự chất lượng, chắc chắn sẽ là đối thủ đáng gờm tại mùa giải 2020-21.
Hoàng Bách
