Crystal Palace
Vào thời điểm căng thẳng nhất trên một trong những sân khấu lớn nhất của môn thể thao vua, khi mà ngay cả những cầu thủ hàng đầu thế giới cũng có thể bị đánh gục bởi áp lực khủng khiếp, Jorginho đã cho tất cả thấy như thế nào là định nghĩa của hai từ bản lĩnh.
Lấy đà, ngưng lại một nhịp và nhảy chân sáo, và thế là thủ môn Unai Simon của Tây Ban Nha bị đánh gục. Cú đá hết sức bình tĩnh và tự tin hướng về phía góc phải của khung thành đó đã đưa đội tuyển Ý tiến tới trận đấu cuối cùng Euro 2020, bởi đó là quả sút luân lưu quyết định trong trận Bán kết với đội tuyển Tây Ban Nha.
Trận Bán kết Euro có thể là một sân khấu mới đối với Jorginho, nhưng chấm phạt đền thì không. Trong suốt sự nghiệp thi đấu chuyên nghiệp của mình, thành tích sút phạt đền của Jorginho là rất ấn tượng. Tiền vệ người Italia sút 39 và chỉ đá hỏng 5 lần, trong đó có 3 quả trong số đó đến trong năm 2020. Sáu lần anh sút penalty trong loạt luân lưu và chỉ một lần duy nhất thất bại – đó là cú sút bị thủ thành Ederson cản phá ở trận chung kết Carabao Cup 2019.
Một cú đá penalty luôn là một cơ hội có tỷ lệ thành công rất cao, số liệu cho thấy có đến 75% số cú sút phạt đền từ trước tới nay được chuyển hoá thành bàn thắng trên toàn thế giới. Nếu bạn là một thủ môn, việc phải đối mặt với một quả phạt đền thực sự là một trò chơi may rủi. Sẽ không ai trách móc một thủ môn khi anh ta để lọt lưới trong các tình huống như vậy, bởi mỗi pha cứu thua đều là điều vượt trên mức kì vọng.
Khi đối mặt với Jorginho thì điều này lại càng đúng hơn, bởi tiền vệ này có cách chạy đà hết sức đặc biệt – cách mà anh nhảy lên, khựng lại rồi dứt điểm khiến cho thủ môn rất khó để có thể căn thời gian và phản xạ kịp thời. Cách đá đó của Jorginho có thể hạ gục bất kỳ thủ môn nào, bất kể anh ta có giỏi đến đâu. Bởi Jorginho luôn chờ đợi thủ môn di chuyển trước khi quyết định mình sẽ đá về bên nào, và anh biết cách che giấu ý định của mình cho đến giây phút cuối cùng. Bước nhảy ở giây cuối cùng là thời điểm mà bạn phải di chuyển, nếu bạn muốn có được lợi thế cho mình. Nhưng nếu bạn di chuyển quá sớm, Jorginho sẽ đá quả bóng về hướng ngược lại, giống như những gì chúng ta đã thấy trong trận đấu giữa Ý và Tây Ban Nha.
Thủ thành Simon có cách làm xao nhãng các chân sút của đối thủ khá hiệu quả bằng cách di chuyển qua lại trong khung gỗ trước khi cú sút được thực hiện. Anh đã làm như vậy trước cả hai đối thủ là Ý và Thụy Sĩ, nhưng dường như điều đó chẳng ảnh hưởng gì đến Jorginho. Có thể thấy ngay sau khi nhảy lên và trước khi anh sút bóng, Jorginho đã ngẩng đầu lên để quan sát thủ môn người Tây Ban Nha, trước khi bình tĩnh sút bóng vào góc đối diện của khung thành.
Cho đến thời điểm này, chưa có thủ môn nào nào từng chiến thắng trước Jorginho bằng cách di chuyển sớm cả. Tiền vệ người Ý biết rõ mình cần phải làm gì. Và ngay cả trong những khoảnh khắc mà thủ môn đã giữ được sự bình tĩnh và kiên nhẫn đứng yên, Jorginho vẫn có thể đưa bóng tới mọi vị trí của khung thành với độ chính xác vừa đủ để gây khó khăn cho đối thủ.
Khi phải đối mặt với một chân sút phạt đền đẳng cấp như Jorginho, yếu tố tiên quyết chính là sự kiên nhẫn. Bạn sẽ phải tự nhủ rằng cần phải chờ đợi, chờ đợi và tiếp tục chờ đợi, sau đó căn thời điểm hoàn hảo để bắt đầu di chuyển. Bạn phải thực hiện bước di chuyển của mình ngay trước cú sút để có được động năng cần thiết cho một cú bay người, đồng thời nắm bắt được bước nhảy của anh ta, một điều không hề dễ dàng. Thông thường, bạn sẽ chờ đợi chân trụ của người dứt điểm chạm đất trước khi bắt đầu di chuyển, nhưng đó cũng là một trong những việc khó nhất. Bước nhảy của Jorginho không cho phép thủ môn di chuyển quá sớm vì anh ta có thể đưa bóng đi theo hướng khác một cách dễ dàng.
Trong trận đấu giữa Chelsea và Everton hồi tháng Ba, thủ môn Jordan Pickford đã làm rất tốt trong việc giữ được sự cân bằng và kiên nhẫn trong cách di chuyển của mình, nhưng điều đó không hề làm Jorginho bận tâm và anh tự tin sút bóng chính xác về phía góc trái khung thành. Phản ứng của Pickford sau đó – khuỵu gối và đập liên tục xuống đất bằng cả hai tay – có lẽ là cảm giác chung của phần lớn các thủ môn khi đối mặt với Jorginho.
Trong một trận đấu khác tại Premier League giữa Arsenal và Chelsea vào tháng Một năm 2020, thủ môn Bernd Leno của Arsenal đã tiến rất gần đến việc cản phá cú sút của Jorginho, nhưng như vậy vẫn là chưa đủ.
Leno đã chờ, chờ và chờ đợi Jorginho di chuyển, và mặc dù đã thực hiện rất tốt việc đọc tình huống cũng như đổ người, anh vẫn không thể với được đến quả bóng găm sát vào góc phải khung thành.
Trong số 33 quả phạt đền mà Jorginho thực hiện kể từ năm 2017, có 14 cú sút về phía bên trái của khung thành và 19 quả được đưa về phía bên phải. Cách mà anh cân bằng hướng dứt điểm của mình là rất đáng nể. Hơn thế nữa, việc nhảy, tiếp đất và vặn hông ở giây cuối cùng để đưa bóng đi một cách vừa chính xác mà vừa uy lực là điều rất khó. Sự phân bố đồng đều trong cách sút của Jorginho khiến cho anh rất khó bị bắt bài.
Lần duy nhất mà tiền vệ của Chelsea quay trở lại với cách sút penalty truyền thống là trước Tottenham trong một trận đấu ở Premier League vào tháng Hai vừa qua, khi anh có cú sút chính xác về phía bên phải của Hugo Lloris để ghi bàn. Đó là quả phạt đền đầu tiên mà anh thực hiện cho Chelsea sau khi bị Frank Lampard tước bỏ vai trò cầu thủ sút phạt đền chính của đội vào thời điểm cuối năm 2020 vì chuỗi bỏ lỡ ba quả penalty trong vòng bốn tháng rất khó hiểu trước đó.
Đã có năm lần trong sự nghiệp Jorginho thất bại ở khoảng cách 11m. Trong số năm lần bỏ lỡ đó, có một cú sút trúng cột dọc (trong trận đấu với Krasnodar ở Champions League vào tháng Mười năm ngoái) và bốn lần bị cản phá. Tất cả bốn quả phạt đền bị cản phá đều là những cú sút về phía bên phải khung thành. Trong mỗi tình huống đó, thủ môn đều đứng ở vị trí trung tâm, chờ đợi lâu nhất có thể, trước khi bay người chính xác để cứu thua.
Hai trong số những tình huống đó diễn ra ở Premier League vào thời điểm cuối năm 2020. Đầu tiên là từ Alisson ở phút 75 trong trận đấu trên sân nhà của Chelsea với Liverpool vào tháng 9 năm 2020. Pha cứu thua đã giúp bảo toàn lợi thế dẫn trước 2-0 của Liverpool và đó cũng là tỉ số cuối cùng của trận đấu
Hãy nhìn cách Alisson giữ một tư thế cân bằng và chủ động – hơi nghiêng người về phía trước và và đặt tay ở hai bên – mắt nhìn vào trái bóng. Ngay trước khi Jorginho tác động vào bóng thì Alisson mới thực hiện động tác đầu tiên và bay người về bên trái để thực hiện một pha cứu thua.
Trước đó, Leno đã được đề cập trong bài như một ví dụ cho công thức mà các thủ môn nên học tập khi đối đầu với Jorginho, và trong trận đấu giữa Arsenal với Chelsea vào tháng 12 năm 2020, công thức đó rốt cục đã giúp anh giành chiến thắng.
Ở những phút bù giờ, trong bối cảnh Arsenal đang dẫn trước 3-1, Leno đã có một pha cản phá xuất sắc để bảo toàn chiến thắng cho đội chủ nhà. Mặc dù Jorginho đã tung ra một cú sút với lực khá tốt hướng về phía góc dưới khung thành, nhưng Leno đã đẩy bóng thành công và cũng rất nhanh sau đó ôm gọn trái bóng trong tay.
Penalty rất khác biệt với những khía cạnh khác của bóng đá, và vì vậy cũng dễ dàng để nghiên cứu về nó hơn. Các thước phim có thể ghi lại xu hướng của những người thường xuyên đá phạt đền và được các thủ môn sử dụng rất nhiều.
Bằng cách nghiên cứu các cú đá trong quá khứ, thủ môn có thể biết được thói quen sút bóng của một cầu thủ cụ thể để đưa ra quyết định cho bản thân. Đúng, bạn sẽ để tâm hơn đến hướng sút mà anh ta thường nhắm tới, nhưng bạn cũng có thể quan sát cách mà anh ta lấy đà và căn thời gian sút như thế nào. Hông của anh ta mở ra hay khép lại? Chân trụ của anh ta hướng về phía nào? Và cách anh ta sút bóng ra sao (bằng lòng bàn chân hay mu bàn chân)?
Leno có lợi thế khi đã từng đối mặt với một trong những cú sút phạt đền của Jorginho trước đây. Kinh nghiệm đó đã cho thủ thành người Đức một gợi ý để có thể giải bài toán này. Pickford sẽ ở vào một vị thế tương tự nếu anh phải đối mặt với Jorginho trong loạt sút luân lưu trong trận chung kết Euro 2020. Nhưng mặc dù đã từng có kinh nghiệm đối đầu, thì Leno vẫn cần phải làm mọi thứ thật chuẩn chỉ mới có thể thành công, đó mới là một trong những điều khó khăn nhất đối với các thủ môn khi đối mặt với một cú sút phạt đền – kể cả khi bạn cảm thấy mình có thể bắt bài đối thủ. Sự kiên nhẫn và khả năng căn thời gian của thủ môn sẽ là chìa khoá.
Thủ môn Simon của Tây Ban Nha chắc chắn cũng đã có những nghiên cứu của riêng mình trước trận bán kết với Ý. Rõ ràng là ngay cả khi bạn biết đối thủ sẽ sút như thế nào, thì vẫn là rất khó để cưỡng lại phản ứng tự nhiên của cơ thể trong những thời điểm cực kì áp lực như vậy. Hãy tin tưởng vào bản thân và thực hành thật nhiều trong các buổi tập. Sẽ không dễ khi phải đối mặt với một chân sút cự phách như Jorginho từ khoảng cách 11m khi mà danh hiệu lớn nhất đã ở rất gần.
Đức Phong
