Crystal Palace
Năm 2024, thiệt hại do các vụ lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam được ước tính lên tới gần 19 nghìn tỷ đồng, trong đó hình thức đầu tư giả mạo chiếm tới hơn 70%. Một trong những vụ việc nổi bật và để lại nhiều bài học cảnh tỉnh là dự án tiền mã hóa AntEx, do một doanh nhân danh tiếng đứng đầu, đã khiến hàng ngàn nhà đầu tư mất trắng tài sản chỉ trong một thời gian ngắn. Bài viết sẽ phân tích 5 dấu hiệu quan trọng mà mọi nhà đầu tư cần lưu ý để không bị cuốn vào những dự án lừa đảo tương tự.
Dự án AntEx từng được giới thiệu rầm rộ trên thị trường cuối năm 2021 với cam kết lợi nhuận hấp dẫn và sự tham gia của nhiều cá nhân có tiếng trong lĩnh vực công nghệ. Tuy nhiên, chỉ sau năm tháng, giá trị của token ANTEX sụt giảm đến 99%, khiến phần lớn nhà đầu tư chịu tổn thất nặng nề. Đến năm 2023, khi dự án đổi tên thành Rabbit (RAB), người giữ token cũ phải chuyển đổi theo tỷ lệ rất bất lợi, nhưng kết quả vẫn không khả quan hơn. Sự kiện này đã thu hút sự chú ý của cơ quan chức năng và cộng đồng đầu tư về những dấu hiệu cảnh báo sớm của một mô hình lừa đảo tinh vi.
Ngày 6/10 vừa qua, lực lượng công an tại Hà Nội đã tiến hành khám xét văn phòng chính của công ty liên quan đến dự án trên, thu giữ nhiều chứng từ quan trọng phục vụ điều tra. Theo kết quả bước đầu, nhóm sáng lập dự án chỉ góp vốn một phần nhỏ nhưng đã phát hành số lượng token vượt xa so với giá trị thực tế sản phẩm chưa hoàn thiện. Hơn 33 tỷ token được bán ra thị trường chỉ trong vài tháng với tổng số tiền thu về lên đến hơn 100 tỷ đồng từ khoảng 30.000 nhà đầu tư. Sau đó, các cá nhân liên quan đã chuyển khoản từ ví dự án sang các ví cá nhân và sử dụng tiền không đúng mục đích.
Ngoài ra, người đứng đầu dự án còn dùng uy tín cá nhân để quảng bá rộng rãi trên mạng xã hội thông tin về quỹ đầu tư triệu đô nhằm tăng thêm niềm tin cho nhà đầu tư. Cam kết về số vốn lớn trong vòng nhiều năm được đưa ra như minh chứng cho tiềm năng phát triển vượt trội của đồng tiền mã hóa này. Song đây lại là thủ thuật kích thích lòng tham và niềm tin sai lệch của cộng đồng.
Cơ quan công an đã khởi tố Nguyễn Hòa Bình cùng đồng phạm
Theo chuyên gia trong lĩnh vực ứng dụng fintech, ông Trần Huyền Dinh, những vụ lừa đảo đầu tư thường tận dụng cả tâm lý cũng như công nghệ để tạo ra các mô hình huy động vốn quy mô lớn nhưng thiếu minh bạch. Thực tế, đa phần các dự án ấy vận hành theo kiểu dùng tiền người mới trả cho người cũ và khi hết nguồn tài chính thì sẽ xảy ra hiện tượng rút toàn bộ vốn nhanh chóng (gọi là rug pull).
Ông Trần Huyền Dinh, Chủ nhiệm dự án ChainTracer
Sau nhiều lần nghiên cứu và phân tích hàng trăm tình huống thực tế, chuyên gia đưa ra năm dấu hiệu nhận biết các dự án lừa đảo mà nhà đầu tư cần đặc biệt lưu ý. Đầu tiên là cảnh giác với những lời hứa hẹn lợi nhuận không tưởng từ 10-15% mỗi năm hoặc cao hơn nữa bởi đây gần như là điều không thể tồn tại lâu dài trong bất kỳ mô hình kinh doanh hay đầu tư hợp pháp nào.
Thứ hai, nếu một dự án ít được đề cập hoặc có thông tin rất hạn chế trên các phương tiện truyền thông đại chúng và mạng xã hội thì đó cũng là dấu hiệu đáng ngờ. Những hình thức đầu tư mới lạ hoặc phức tạp khó hiểu cũng nên được xem xét nghiêm túc trước khi quyết định bỏ vốn.
Tiếp theo, sự xuất hiện và quảng bá bởi các cá nhân hoặc nhóm có lịch sử liên quan đến đa cấp hoặc các hoạt động phi pháp khác sẽ làm giảm tính đáng tin cậy của dự án. Cuối cùng là việc đánh giá kỹ lưỡng các yếu tố bảo mật thông tin và quy trình vận hành thông qua các công cụ chuyên sâu như T.E.S.T.S để phát hiện nguy cơ trước khi tham gia.
Nhìn chung, tâm lý tìm kiếm lợi nhuận nhanh chóng với mong muốn an toàn tuyệt đối đã vô tình tạo điều kiện thuận lợi cho các chiêu trò lừa đảo ngày càng tinh vi. Do đó việc nâng cao nhận thức và trang bị kiến thức pháp luật cùng kỹ năng phân tích dự án là vô cùng cấp thiết đối với mọi nhà đầu tư hiện nay.
Ông Trần Huyền Dinh, Chủ nhiệm dự án ChainTracer
Bên cạnh đó, những chính sách mới ban hành liên quan đến tài sản số và thị trường mã hóa như Luật Công nghiệp Công nghệ số hay nghị quyết thí điểm quản lý tài sản mã hóa tại nước ta đóng vai trò quan trọng giúp bảo vệ quyền lợi người tham gia và ngăn chặn dòng tiền bị chảy ra ngoài nền kinh tế trong nước thông qua các hoạt động gian lận. Nhà đầu tư hoàn toàn có thể an tâm hơn khi lựa chọn kênh thông tin chính thống và tuân thủ quy định pháp luật.
