Thắng đại kình địch Đức 2-0, rõ ràng ĐT Anh đã có một trận cầu chơi tốt nhất kể từ khi họ vào giải tới nay. Duy trì được phong độ này, chuyện đi đến ngôi vô địch với họ không phải quá khó.
Trở về với hàng thủ 3 trung vệ, đó là Tam sư đã trở về với bản thể đương đại của họ. Southgate đã theo đuổi hệ thống này từ khi ông lên nắm quyền HLV trưởng nhưng không hiểu sao thời gian gần đây ông lại bắt đầu có xu hướng từ bỏ? Dường như có hoài nghi nào đó về chính mình chăng? Hay ông muốn một thử nghiệm mới? Đó là những câu hỏi khó lý giải. Nhưng khi gặp Đức, một đối thủ mà người Anh không được phép hoài nghi, thử nghiệm và thậm chí cả là hoài niệm, Southgate đã trở lại với bản thể, và thắng.
Thật ra, sơ đồ nào cũng có cái hay của nó và không một HLV nào dám nói cái gì ưu việt hơn cái gì một cách toàn diện. Chỉ có sự thay đổi của công năng cầu thủ hiện đại mới khiến các sơ đồ trở nên biến ảo hơn trong thực chiến. Sử dụng con người đa dạng công năng hiện nay ra sao trong một sơ đồ cho phù hợp, nó lại là câu chuyện của HLV, với cụ thể từng đối thủ chứ không thể công thức hoá 100%.
Vị trí trung bình và xu hướng chuyền bóng của các cầu thủ Anh
Anh chơi với bộ 3 trung vệ John Stones – Maguire – Walker và họ lấy được 3 cái lợi từ nó. Thứ nhất, bản thân cặp Stones – Walker đã rất quen thực chiến với nhau trong hệ thống 3 trung vệ này ở CLB tại Premier League suốt một thời gian dài nên vấn đề về hiểu là không tồn tại. Thứ hai, hệ thống ấy cũng đã khiến Anh chơi rất tự tin trong thời gian dài Southgate cầm quân và trở lại với nó, sự nhuần nhuyễn trong vận hành sẽ ở mức độ cao. Và thứ ba, với hàng công được Southgate dựa rất nhiều vào tính cơ động di chuyển của Sterling bất chấp mọi nghi ngờ, chỉ trích, sơ đồ với 3 trung vệ sẽ phục vụ Sterling tốt nhất.
Đó là về cơ sở lý thuyết tổng thể. Còn về thực tế trên sân, sơ đồ mà Southgate dùng trước Đức phát huy tác dụng rất tốt khi nó khắc chế được sức mạnh của người Đức. Chơi trên sân khách, Đức chủ trương không chơi quá cao. Họ tập trung quân số chủ yếu ở phần sân nhà, trong khoảng không gian 20m tính từ vạch giữa sân trở lại. Đức tuân thủ rất ngặt 3-4-2-1 với Muller – Havertz – Werner ở phía trên và muốn lợi dụng không gian nửa sân của Anh làm trận địa để hai cầu thủ trẻ Havertz – Werner tận dụng được tốc độ nước rút quãng ngắn trong phản công.
Ở không gian ấy của Đức, Anh sử dụng đông nhân sự để tranh chấp và khiến hai tiền vệ trung tâm của Đức là Kroos và Goretzka không có nhiều không gian phối hợp và phát triển bóng. Cả hàng công của Anh cũng lui về khoảng không gian này vì họ cũng có một lợi thế tương tự Đức: tốc độ nước rút quãng ngắn của Sterling, Saka và Harry Kane.
Maguire, Stones thường dâng lên hỗ trợ hỗ trợ Declan Rice
Trong khi đó, ở phía sau, Maguire, Stones thường dâng lên hỗ trợ rất gần Declan Rice trong các trường hợp Anh cần thêm quân số. Và Kyle Walker đã có trận hay nhất của mình khi đóng vai kẻ tử thủ sau lưng đầy hữu hiệu. Ngoài ra, việc không ít lần Maguire mạnh dạn cầm và lên bóng từ tuyến dưới cũng đã tạo nên sự bất ngờ khi Anh có lực lượng tấn/phản công áp đảo hơn.
Nhưng cơ bản nhất phải là câu chuyện ở biên phải của tuyển Anh. Là một trung vệ lệch phải nhưng Walker vẫn có nhiều thời gian bám sát hành lang như một hậu vệ biên. Tưởng như đó là thói quen của một hậu vệ biên còn sót lại trong bản năng nhưng không phải thế. Sự có mặt của Walker ở đó để hỗ trợ cho Trippier để tạo nên một cái khoá hữu hiệu: khoá bài đánh quen thuộc của ĐT Đức.
Bản đồ chạm bóng của Gosens (chiều từ phải sang trái)
Đức rất hay có bài đánh trung vệ (cụ thể là Rudiger) xẻ xuyên tuyến với điểm đến của quả bóng là vào khe giữa hậu vệ đối thủ để Gosens hoặc Werner băng xuống đón bóng và cắt vào nội biên tạo đột biến. Nhưng khi Anh bố trí luôn luôn 2 cầu thủ là Walker, Trippier đón lõng ở đó, Gosens đúng nghĩa “không có cửa” để vào trong khi Werner đã bị Stones bắt chết đúng nghĩa. Bởi vậy, có nhiều cú xẻ của Rudiger dù rất đẹp nhưng cuối cùng đã trở thành “thư không địa chỉ” là vì thế.
Nói về Werner và Stones, đây cũng là một điểm sáng hay của Tam sư. Vùng giao tuyến sau lưng tuyến tiền vệ và trước mặt tuyến hậu vệ luôn là khu vực các tiền đạo hoạt động để nhằm phân tâm sự chú ý của đối thủ. Nhưng Stones đã luôn theo rất sát Werner, như một nhiệm vụ không buông bỏ. Điều đó khiến hệ thống phòng ngự của Anh không xô lệch và Muller cùng Havertz cũng chật vật vô cùng khi tìm đường tiếp cận khung thành.
Muller vẫn chưa thể hoá giải lời nguyền không ghi bàn tại sân chơi EURO
Nói chung, Anh đã chơi một trận tốt nhất, như thể lột xác, kể từ đầu giải đến giờ. Nhưng không hẳn, họ chưa bộc lộ ra các điểm yếu. Có những điểm yếu mà họ cần khắc phục. Ví dụ như Trippier khá vất vả trong các pha chống cố định chẳng hạn. Hoặc cụ thể hơn là sai số trong các đường chuyền cần sự an toàn cao mà điển hình là cú chuyền về của Sterling để Muller có cơ hội suýt gỡ hoà 1-1. May mắn là Muller sút chệch khung thành chứ nếu không, ngay sáng hôm sau, có thể cộng đồng mạng đã cho Sterling lên giàn hoả thiêu.
Nếu cứ duy trì phong độ này, Anh hoàn toàn có thể mơ về chức vô địch. Nhưng chúng ta nên nhớ hai điểm. Thứ nhất, như đã nói ở trên, mỗi hệ thống vận hành trước mỗi đối thủ sẽ khác nhau, có sai số khác nhau và có những sai số không thể nào sửa chữa được. Không phải đối thủ nào cũng chơi như một Đức dưới sức đêm qua. Và thứ hai, EURO này cho thấy bóng đá hiện nay rất đáng sợ và bất khả tiên đoán. Có thể đội này chơi hôm nay rất hay nhưng chỉ vài hôm sau thôi, chính họ bỗng dưng trở thành một thằng hề mà không ai lý giải nổi.
Còn làm thế nào để đội bóng không trở thành một thằng hề, đó là nhiệm vụ của HLV.
Hà Quang Minh
Thethaoso247 & BLV Anh Quân cùng hợp tác để mang đến mùa hè Euro sôi động cho khán giả.
