Crystal Palace
Máy bay chiến đấu tàng hình J-20 Mighty Dragon của Trung Quốc đang trở thành tâm điểm chú ý trong cuộc đua công nghệ quân sự toàn cầu nhờ động cơ WS-15 tiên tiến và thiết kế có nhiều điểm tương đồng với các mẫu tiêm kích Nga. Được phát triển như là máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 đầu tiên do Bắc Kinh tự chủ, J-20 không chỉ thể hiện bước tiến lớn về khả năng tàng hình và cơ động mà còn phản ánh sự kết hợp giữa kinh nghiệm của Nga và cải tiến nội địa. Liệu đây có phải là một siêu vũ khí đủ sức đối đầu với F-22 của Mỹ hay chỉ đơn thuần là một bản sao công nghệ? Bài viết dưới đây sẽ phân tích sâu sắc những bí mật đằng sau chiến đấu cơ đầy tham vọng này dựa trên các nguồn tin hàng đầu quốc tế.
Sự ra đời của J-20 không thể tách rời mối liên hệ với di sản công nghệ từ Nga, đặc biệt là mẫu thử nghiệm MiG 1.44 – một tiêm kích thế hệ thứ 5 mà Liên Xô từng phát triển nhưng chưa thành công trong giai đoạn cuối thế kỷ XX. Khi J-20 lần đầu được giới thiệu tại triển lãm hàng không Zhuhai năm 2016, các chuyên gia Nga nhận thấy chiếc máy bay này có hình dáng rất giống với MiG 1.44, điển hình là cấu trúc cánh delta phối hợp cùng cánh đuôi ngang canard, cũng như thiết kế tổng thể tương đồng rõ nét. Một số chuyên gia như Dmitry Drozdenko và Viktor Litovkin từng đặt câu hỏi về mức độ sao chép công nghệ và bố trí nội thất giữa hai mẫu máy bay. Thêm vào đó, nguồn tin giấu tên từ ngành quốc phòng Nga tiết lộ rằng hãng Mikoyan đã hỗ trợ kỹ thuật cho dự án J-20 trong bối cảnh khó khăn tài chính khiến Nga phải chia sẻ công nghệ làm nền tảng cho thiết kế đuôi máy bay. Một nhà phân tích khác cũng xác nhận việc Trung Quốc đã mua linh kiện từ Mikoyan dù hãng này phủ nhận quan hệ chính thức. Tuy nhiên, phần lớn avionics bên trong J-20 được cho là sản phẩm nội địa hoặc học hỏi từ công nghệ phương Tây do thiếu thông tin chi tiết từ Nga. Việc “mượn” thiết kế này giúp Trung Quốc rút ngắn thời gian phát triển và tạo nền tảng cho một tiêm kích tàng hình hiện đại với khả năng kháng radar cao cùng khoang vũ khí tích hợp trong thân.
Tiêm kích J-20
Bước ngoặt quan trọng nhất của J-20 nằm ở sự phát triển động cơ nội địa WS-15, đánh dấu nỗ lực giảm sự phụ thuộc vào động cơ Nga. Ban đầu, J-20 được trang bị động cơ turbofan AL-31F nhập khẩu từ Nga – loại động cơ thế hệ thứ tư mà Trung Quốc đã mua gần 1.000 chiếc với khoản đầu tư lên tới nửa tỷ USD. Động cơ này không chỉ mang lại độ tin cậy cao mà còn đóng vai trò như ‘giáo trình’ quý giá để các kỹ sư Trung Quốc nghiên cứu nguyên lý hoạt động thông qua việc phân tích và sửa chữa. Các phiên bản cải tiến WS-10 ra đời dựa trên tài liệu kỹ thuật từ Nga tuy nhiên vẫn tồn tại hạn chế về tỷ suất lực đẩy trên trọng lượng và tuổi thọ động cơ. Đến năm 2023, WS-15 đã có bước tiến lớn khi được thử nghiệm trên J-20, thể hiện qua video bay hai động cơ WS-15 được công bố chính thức tháng 6 cùng năm. Động cơ này do Tập đoàn Xi’an phối hợp AeroEngine Corporation of China phát triển với tỷ lệ lực đẩy/trọng lượng vượt ngưỡng 10, tương đương động cơ F119 của F-22 Mỹ – giúp máy bay có khả năng siêu hành trình ổn định, tăng phạm vi hoạt động và tải trọng vũ khí. Mặc dù WS-15 chưa hoàn thiện công nghệ vectơ lực đẩy như các đối thủ phương Tây và chưa sẵn sàng sản xuất hàng loạt, nó vẫn nâng cấp đáng kể sức mạnh của J-20, biến tiêm kích trở thành mối đe dọa đáng kể đối với Hạm đội Thái Bình Dương Mỹ với khả năng tấn công tầm xa cùng hiệu quả tàng hình cải thiện.
Tiêm kích tàng hình J-20
Nga đóng vai trò then chốt không chỉ trong thiết kế mà còn trong việc truyền thụ công nghệ giúp J-20 trở thành một ‘powerhouse’ thực thụ. Việc cung cấp động cơ AL-31F mở đường cho Trung Quốc tiếp cận các giải pháp turbofan hiện đại, qua đó xây dựng năng lực kỹ thuật nội địa ngày càng hoàn thiện hơn. Tại triển lãm Aeroengines Moscow năm 2002, đại diện Trung Quốc từng thừa nhận vai trò trọng yếu của Nga trong việc giúp nước này bước vào kỷ nguyên hàng không quân sự tiên tiến. Nhờ vậy, J-20 ngày nay sở hữu lớp vỏ tàng hình tinh vi cộng thêm động cơ mạnh mẽ, radar AESA tối tân cùng hệ thống điện tử do chính Trung Quốc phát triển, tạo nên nền tảng đa nhiệm hiệu quả cho cả không chiến cũng như tác chiến mặt đất.
