Crystal Palace
Tên lửa Harpoon với tầm bắn lên đến 248km đã trở thành biểu tượng vượt thời gian trong lĩnh vực công nghệ quân sự hiện đại. Trải qua hơn 45 năm phát triển liên tục, Harpoon vẫn giữ vị trí hàng đầu trong chiến lược tác chiến hải quân với khả năng tấn công chính xác, hiệu quả trên biển và cả trên đất liền. Được trang bị hệ thống dẫn đường GPS tiên tiến cùng thiết kế khí động học cho phép bay sát mặt nước, tên lửa này không chỉ nâng cao tính sống sót trước các hệ thống phòng thủ mà còn làm chủ hoàn toàn vùng biển rộng lớn, phát huy sức mạnh tấn công đa dạng từ tàu chiến, tàu ngầm đến máy bay chiến đấu.
Tên lửa Harpoon (các phiên bản AGM-84, RGM-84 và UGM-84) là một trong những vũ khí chống hạm nổi bật nhất toàn cầu, được thiết kế nhằm đáp ứng yêu cầu tác chiến trong mọi điều kiện môi trường biển khắc nghiệt. Bắt nguồn từ nhà sản xuất có kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực quốc phòng, Harpoon đã trở thành lựa chọn tin cậy của Hải quân Hoa Kỳ cũng như hơn 30 đồng minh trên thế giới. Với ưu điểm về tầm bắn xa và độ chính xác cao, nó vẫn là một phần không thể thiếu trong các lực lượng hải quân hiện đại dù các dòng tên lửa mới đang dần xuất hiện.
Phóng tên lửa chống hạm Harpoon
Quá trình phát triển của tên lửa Harpoon bắt đầu từ thập niên 1970 nhằm thay thế các loại tên lửa chống hạm có tầm bắn hạn chế của Mỹ trước đó. Phiên bản đầu tiên được đưa vào phục vụ năm 1977 đánh dấu bước tiến quan trọng cho lực lượng hải quân khi trang bị một vũ khí có thể đối phó hiệu quả với tàu ngầm và tàu mặt nước của đối phương. Không dừng lại ở đó, Harpoon nhanh chóng được cải tiến để phù hợp với nhiều loại phương tiện phóng như máy bay P-3C Orion, F/A-18 Hornet và cả tàu ngầm dưới lớp vỏ bảo vệ đặc biệt. Tiếp nối những thành công ban đầu, các bản nâng cấp như Block 1B tập trung tăng khả năng tàng hình bằng cách loại bỏ chế độ bay ‘pop-up’ truyền thống, trong khi Block 1C tập trung nâng cao khả năng chống nhiễu điện tử và độ chuẩn xác mục tiêu.
Phiên bản Block II được bổ sung công nghệ dẫn đường GPS giúp tên lửa không chỉ đánh trúng mục tiêu trên biển mà còn có thể mở rộng phạm vi tác chiến sang cả mục tiêu trên bộ. Năm 2015 chứng kiến sự xuất hiện của Block II+ với tầm bắn gần gấp đôi so với phiên bản trước đó nhờ động cơ tiết kiệm nhiên liệu cùng đầu đạn nhẹ hơn nhưng vẫn duy trì sức mạnh phá hủy đáng kể. Gần đây nhất, phiên bản Block II+ ER đã chứng minh khả năng phóng hiệu quả từ máy bay tiêm kích F-16, mở ra tiềm năng ứng dụng rộng rãi hơn nữa trên nhiều loại phương tiện khác nhau.
Tên lửa Harpoon
Đặc trưng kỹ thuật của tên lửa Harpoon tập trung vào tốc độ cận âm Mach 0.85-0.9 cùng kích thước linh hoạt từ 3,8 đến 4,6 mét tùy từng phiên bản. Trọng lượng tổng thể đạt khoảng 691kg đối với biến thể phóng từ trên không với đường kính thân chỉ khoảng 0,34 mét. Hệ thống động cơ bao gồm turbojet Teledyne J402-CA-400 kết hợp booster tên lửa rắn giúp tăng tốc nhanh trong những giây đầu tiên sau khi phóng. Đây là yếu tố quyết định giúp tên lửa đạt được quỹ đạo bay thấp sát mặt nước chỉ từ 5 đến 10 mét nhằm giảm thiểu nguy cơ bị radar đối phương phát hiện.
Hệ thống dẫn đường INS phối hợp cùng radar chủ động cho phép tên lửa tự động khóa mục tiêu bước cuối với độ chính xác rất cao, sai số vòng tròn tối thiểu dưới 3 mét ở phiên bản hiện đại SLAM-ER. Công nghệ GPS và liên kết dữ liệu hai chiều giúp điều chỉnh mục tiêu ngay cả khi mục tiêu di chuyển hoặc bị phá hủy, hỗ trợ chức năng tái tấn công hiệu quả. Đầu nổ WDU-18/B chứa thuốc nổ mạnh với khối lượng lên tới 221kg đủ sức gây tổn thất nghiêm trọng cho các tàu khu trục hoặc tàu sân bay cỡ nhỏ. Phiên bản mới sử dụng đầu đạn nhẹ hơn đồng thời kéo dài đáng kể tầm bắn đạt đến mức 248km.
Phóng tên lửa chống hạm Harpoon
Về mặt chiến lược, tên lửa Harpoon đóng vai trò xương sống trong khả năng phòng thủ chống hạm của Mỹ với hàng trăm tàu chiến, tàu ngầm và phi đội máy bay trang bị dòng tên lửa này. Sự phổ biến của nó tại hơn ba chục quốc gia đồng minh như Australia, Nhật Bản, Hàn Quốc hay Israel cho thấy tính linh hoạt và hiệu quả chi phí vượt trội so với nhiều loại vũ khí tương tự hiện nay. Trong nhiều cuộc tập trận đa quốc gia quy mô lớn như RIMPAC hay các xung đột thực tế như vụ USS Stark năm 1987 hay chiến dịch chống lực lượng Houthi năm 2025, Harpoon đã chứng minh được sức mạnh áp đảo trên biển cũng như khả năng thích ứng đa nhiệm trên các mặt trận.
Mặc dù ngày càng xuất hiện nhiều tên lửa thế hệ mới có công nghệ tiên tiến hơn như LRASM hay NSM, nhưng với nền tảng thiết kế mô-đun dễ dàng nâng cấp cùng mức giá hợp lý và độ tin cậy cao đã giúp tên lửa Harpoon giữ vững vị trí quan trọng trong kho vũ khí hàng hải của Mỹ và đồng minh suốt nhiều thập kỷ qua. Tên lửa này không chỉ là một khí tài chiến đấu mà còn là biểu tượng của công nghệ quân sự Mỹ – kết tinh giữa sự linh hoạt, độ chính xác và sức mạnh chết người – tiếp tục duy trì vai trò chủ đạo bảo vệ lợi ích hàng hải trong bối cảnh địa chính trị toàn cầu ngày càng phức tạp.
