Bóng đá Việt Nam đang hướng tới mục tiêu tham dự World Cup, đồng thời đẩy mạnh việc khai thác nguồn lực từ các cầu thủ nhập tịch và tài năng Việt kiều. Đây được xem là chìa khóa quan trọng giúp nâng cao trình độ và sức cạnh tranh trên đấu trường quốc tế. Tuy nhiên, hành trình này vấp phải nhiều thách thức khi phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của Liên đoàn Bóng đá Thế giới (FIFA). Việc hòa nhập, cộng hưởng giữa đào tạo nội binh và tận dụng nhân tố ngoại sinh trở thành chiến lược thiết yếu để mở rộng cánh cửa đến với giải đấu lớn nhất hành tinh.
Gustavo Sant Ana Santos, trung vệ người Brazil đã gắn bó với V.League hơn năm năm, được đánh giá là ứng viên sáng giá cho việc nhập tịch và góp mặt trong đội tuyển quốc gia. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch của Việt Nam cũng đã có văn bản đề xuất các cơ quan liên quan hỗ trợ thủ tục quốc tịch dành cho anh bởi chuyên môn và kinh nghiệm thi đấu phù hợp. Nếu hoàn tất, Gustavo không chỉ giúp CLB chủ quản được tính là cầu thủ nội mà còn bổ sung sức mạnh đáng kể cho tuyển Việt Nam. Tuy nhiên, quy định của FIFA yêu cầu cầu thủ phải cư trú liên tục ít nhất 5 năm trước khi được phép thi đấu cho một đội tuyển quốc gia mới. Việc Gustavo trở lại Brazil thi đấu trong sáu tháng năm 2022 đã làm gián đoạn chuỗi thời gian cư trú, buộc anh phải chờ đến tháng 6/2027 mới đủ điều kiện khoác áo tuyển. Điều này thể hiện rõ ràng sự phức tạp trong việc hài hòa luật quốc tế với kế hoạch phát triển bóng đá nội địa.
Gustavo Santos được HLV Kim Sang-sik đề xuất nhập tịch cho ĐT Việt Nam.
Trường hợp khác là tiền vệ trẻ Trần Thành Trung (Chung Nguyen Do), một tài năng gốc Việt từng khoác áo U21 Bulgaria và vừa trở về hội quân cùng U23 Việt Nam. Quy định chuyển đổi liên đoàn của FIFA đặt ra một thách thức khi anh vẫn có thể quay lại đội tuyển Bulgaria nếu chưa ra sân chính thức cho Việt Nam. Vì thế, HLV Kim Sang-sik cần nhanh chóng tạo cơ hội thi đấu chính thức để “khóa” quyền lựa chọn cho cầu thủ trẻ này. Đây là bước đi quan trọng nhằm giữ chân những tài năng hai dòng máu góp phần tăng cường sức mạnh đội tuyển.
Trần Thành Trung đã được hội quân cùng U23 Việt Nam gần đây.
Từ trường hợp của Ibrahim Maza, tiền vệ 19 tuổi gốc Việt hiện khoác áo Algeria tại vòng loại World Cup, cũng như có giá trị chuyển nhượng lên đến 12 triệu euro, bài học về sự cạnh tranh khốc liệt trong việc giữ chân tài năng trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết. Sự chậm trễ trong quyết định có thể khiến bóng đá Việt Nam mất đi những viên ngọc quý hiếm ngay trên sân nhà.
Để tiến sát hơn tới giấc mơ World Cup, Liên đoàn Bóng đá Việt Nam cần xây dựng chiến lược dài hạn với sự chủ động tiếp cận sớm các cầu thủ tiềm năng, am hiểu sâu sắc các quy định quốc tế và đưa ra quyết định nhanh chóng nhằm giữ chân nhân tài. Sự kết hợp hài hòa giữa nguồn lực nội binh và nguồn lực từ cộng đồng Việt kiều chính là chìa khóa để đội tuyển bóng đá quốc gia có thể phát huy tối đa sức mạnh, tạo nên bứt phá trên đấu trường thế giới.