Crystal Palace
Một điểm nổi bật trong lần triệu tập đội tuyển Anh gần đây của HLV Thomas Tuchel là việc không có cầu thủ nào từ Liverpool được gọi lên tuyển. Đây là lần đầu tiên sau bốn năm, Anfield không có đại diện trong đội tuyển quốc gia. Điều đáng chú ý hơn cả, tại thành phố cảng nổi tiếng này, sự kiện đó lại không gây ra nhiều phản ứng tiêu cực hay phàn nàn từ người hâm mộ. Thực tế này phản ánh một mối quan hệ phức tạp và đôi khi căng thẳng giữa Liverpool và phần còn lại của nước Anh, được thể hiện qua câu khẩu hiệu “Scouse Not English” (Người Scouse, không phải người Anh). Tinh thần ấy không chỉ dừng lại ở phạm trù bóng đá mà còn là biểu tượng của bản sắc văn hóa, lịch sử và chính trị sâu sắc.
Nguồn gốc của sự khác biệt bắt nguồn từ lịch sử lâu dài và vị trí địa lý đặc biệt của Liverpool. Là một thành phố cảng gần Ireland, Liverpool từng là điểm đến chính cho những người nhập cư, nhất là cộng đồng người Ireland chạy trốn nạn đói khoai tây thế kỷ 19. Sự đa dạng dân cư này đã tạo ra một nền văn hóa riêng biệt với phong cách và nhận thức khác biệt so với khuôn mẫu “chất Anh” truyền thống. Tuy nhiên, mối ngăn cách thực sự giữa Liverpool và phần còn lại của nước Anh trở nên rõ ràng hơn vào những năm 1980 – thời điểm thành phố phải đối mặt với cuộc suy thoái kinh tế nghiêm trọng dưới thời Thủ tướng Margaret Thatcher. Công nghiệp truyền thống sụp đổ dẫn đến thất nghiệp tăng cao, cùng với cảm giác bị chính quyền trung ương bỏ rơi đã hình thành nên tâm lý “chống lại cả thế giới” đặc trưng ở người dân nơi đây.
Liverpool phải chịu 2 thảm họa lớn trong những năm 1980s
Ngoài khó khăn kinh tế, người dân Liverpool còn chịu tổn thương sâu sắc từ hai thảm kịch bóng đá Heysel năm 1985 và Hillsborough năm 1989. Đặc biệt, vụ Hillsborough khi 97 cổ động viên của Liverpool thiệt mạng đã để lại dấu ấn bi thương không thể xóa nhòa. Những chiến dịch xuyên tạc, che đậy sự thật kéo dài hàng thập kỷ từ phía cảnh sát và chính quyền càng làm sâu sắc thêm vết thương lòng của cộng đồng Scouse, củng cố niềm tin rằng họ bị đối xử bất công và cô lập bởi nhà nước.
Thảm họa Hillsborough vẫn còn ám ảnh các CĐV The Kop
Bước sang thập niên 1990 và đầu những năm 2000, cảm giác xa cách và chống đối có phần dịu đi khi bóng đá trở thành cầu nối cộng đồng hơn. Nhiều người hâm mộ ở Liverpool vẫn hòa mình cổ vũ tuyển Anh trong các giải đấu lớn như World Cup 1990. Song trong khoảng một thập kỷ trở lại đây, ngọn lửa “Scouse Not English” lại bùng cháy dữ dội. Sự trở lại của chính sách cắt giảm ngân sách từ đảng Bảo thủ khiến ký ức về những năm tháng khốn khó được đánh thức mạnh mẽ. Liverpool – vốn là thành trì của đảng Lao động – cảm thấy ngày càng xa cách với trung tâm quyền lực quốc gia.
Cuộc công bố Báo cáo độc lập về thảm họa Hillsborough năm 2012 vạch trần toàn bộ sự thật về chiến dịch che đậy tai tiếng của giới chức đã khiến dư luận địa phương bùng nổ. Đây được xem như giọt nước tràn ly khẳng định rằng người dân Liverpool đã chịu tổn thương sâu sắc do sự bất công kéo dài trong nhiều thập kỷ. Trước đó, nhiều CĐV đã dùng việc la ó quốc ca Anh trên khán đài tại các trận chung kết như một biểu hiện phản kháng công khai nhằm thể hiện sự bất đồng chính kiến và tự khẳng định bản sắc Scouse riêng biệt.
Người hâm mộ Liverpool la ó khi quốc ca của Anh vang lên
Cảm giác bị ly biệt khỏi phần còn lại của đất nước cũng ăn sâu vào trải nghiệm cá nhân của nhiều người dân Liverpool. Một nhà báo từng chia sẻ rằng mỗi lần rời khỏi thành phố đều cảm nhận rõ nét sự kỳ thị đến từ bên ngoài khiến anh cảm thấy mình bị cô lập và mất kết nối với nước Anh rộng lớn hơn. Chính vì thế, không ít CĐV ở đây đôi khi cảm thấy hài lòng khi đội tuyển Anh thất bại – bởi nó khiến những đối thủ mang định kiến chống lại Liverpool cảm thấy khó chịu.
“Tôi không thích ra quán xem đội tuyển Anh thi đấu bởi tôi không hứng thú với họ,” nhà báo này thẳng thắn nói. “Và khi đội tuyển thất bại, tôi cũng thấy vui vì điều đó khiến nhiều người ghét Liverpool cảm thấy bực mình.”
Mặc dù vậy, cần lưu ý rằng không phải tất cả người dân Liverpool đều có quan điểm bài xích đội tuyển Anh hay xem mình hoàn toàn tách rời khỏi quốc gia. Vẫn còn rất nhiều CĐV cuồng nhiệt đặt niềm tin vào tuyển Tam Sư và tự hào với quốc tịch Anh. Song sự tồn tại của một bộ phận đông đảo mang tư tưởng “Scouse Not English” hiện diện rõ nét như một phần bản sắc không thể bỏ qua.
Sự đối địch đã ăn vào máu nhiều thế hệ CĐV Liverpool
Với những người theo chủ nghĩa này, việc không cổ vũ cho đội tuyển Anh không đơn thuần là ghét bóng đá hoặc ghét đất nước mà là một tuyên ngôn chính trị sâu sắc. Nó là sự khẳng định tự tôn về một thành phố từng trải qua quá nhiều đau thương và bất công, luôn phải tự lực cánh sinh để tồn tại riêng biệt bên cạnh một quốc gia mà họ cảm nhận đã quay lưng với mình. Dòng chảy lịch sử, văn hóa và chính trị đã hóa thành sức mạnh hình thành nên biểu tượng “Scouse Not English”, tiếp tục ghi dấu trong tâm trí nhiều thế hệ CĐV Liverpool ngày nay.
