Nguồn gốc của các câu lạc bộ (CLB) trong giải Ngoại hạng Anh không chỉ là những sự kiện thể thao đơn thuần mà còn gắn liền với lịch sử và văn hóa địa phương đặc sắc. Từ những khởi đầu giản dị tại nhà thờ, xưởng vũ khí đến những câu chuyện thú vị như chú chó St. Bernard góp phần tạo nên vận mệnh cho đội bóng, mỗi CLB mang trong mình một câu chuyện riêng đầy hấp dẫn và giàu truyền thống.
Arsenal có xuất phát điểm gây tranh cãi khi được thành lập dưới tên Dial Square bởi các công nhân làm việc tại nhà máy vũ khí Royal Arsenal ở Woolwich, phía đông nam London. Tuy nhiên, bước ngoặt lớn xảy ra năm 1913 khi chính trị gia Henry Norris chuyển CLB lên Highbury ở phía Bắc London. Nhờ ảnh hưởng chính trị mạnh mẽ, Norris giúp Arsenal được đặc cách thăng thẳng lên giải hạng Nhất năm 1919 dù chỉ đứng thứ năm ở hạng Hai, đồng thời đẩy đối thủ Tottenham Hotspur xuống hạng.
Arsenal bắt đầu mùa giải 1919 ở giải hạng Nhất
Aston Villa ra đời từ năm 1874 bởi nhóm thành viên của lớp học kinh thánh tại nhà nguyện Villa Cross Wesleyan. Sau khi chơi cricket vào mùa hè, họ tìm kiếm một môn thể thao mùa đông phù hợp và quyết định chọn bóng đá thay vì bóng bầu dục dưới ánh sáng đèn đường tại Heathfield Road. Chủ tịch William McGregor sau này đã góp phần quan trọng trong việc thành lập Football League vào năm 1888 khi gửi thư mời tới các CLB khác nhằm tổ chức một giải đấu có cấu trúc chặt chẽ.
AFC Bournemouth bắt nguồn từ một nhóm thanh niên thuộc Viện Tuổi trẻ Boscombe St John thành lập vào năm 1899 như một đội bóng trẻ. Biệt danh “The Cherries” có thể liên quan đến màu áo đỏ hoặc vườn anh đào gần sân vận động ban đầu. Đến những năm 1970, CLB đổi tên thành AFC Bournemouth để mang dáng dấp châu Âu hơn và thay đổi trang phục sang sọc đỏ đen lấy cảm hứng từ AC Milan nhằm nâng cao hình ảnh chuyên nghiệp.
Brentford được thành lập năm 1889 sau khi hội đồng địa phương quyết định xây dựng một CLB thể thao cho khu vực giải trí mới. Trong cuộc họp ở quán rượu Oxford and Cambridge, bóng đá được ưu tiên chọn thay cho bóng bầu dục với tỷ lệ phiếu 8-5. Tuy nhiên, do thủ tục hành chính kéo dài, các sáng lập viên tự ý thành lập CLB mà chưa từng chơi tại khu vực ban đầu dự kiến.
Mỗi CLB là một khởi nguồn của cả một nền văn hóa gắn liền với văn hóa địa phương và những câu chuyện hấp dẫn
Brighton & Hove Albion hình thành từ cuộc họp tại quán rượu Seven Stars năm 1901 sau khi hai đội bóng trước đó tại Brighton thất bại. Ban đầu tên gọi là Brighton & Hove United nhưng phải sửa lại thành Albion do CLB Hove FC lo ngại cái tên ‘United’ gây hiểu nhầm về việc sáp nhập ảnh hưởng đến doanh thu. Câu lạc bộ này đã trở thành biểu tượng nổi bật cho vùng duyên hải Đông Nam nước Anh.
Các CĐV của Brighton
Burnley sở hữu câu chuyện đặc biệt khi bắt đầu từ một đội bóng rugby mang tên Burnley Rovers Rugby vào năm 1882 trước khi chuyển sang chơi bóng đá và đổi tên thành Burnley FC. Họ cũng là một trong những thành viên sáng lập đầu tiên của Football League và sân đấu Turf Moor đã gắn bó cùng đội từ rất lâu.
Chelsea có câu chuyện ngược đời khi sân vận động Stamford Bridge được xây dựng trước đội bóng. Hai anh em nhà Mears mua lại sân điền kinh với ý định cho CLB Fulham thuê nhưng Fulham từ chối. Thay vì tìm khách thuê khác, họ quyết định lập nên Chelsea FC vào ngày 10 tháng 3 năm 1905 tại quán rượu Rising Sun đối diện sân nhà.
Chelsea trong một trận đấu vào mùa giải 1909-1910
Crystal Palace có xuất xứ phức tạp với phiên bản lâu nay ghi nhận là thành lập năm 1905, tuy nhiên gần đây CLB tuyên bố có bằng chứng liên kết với đội bóng nghiệp dư cùng tên ra đời từ năm 1861 – điều này có thể khiến họ trở thành câu lạc bộ chuyên nghiệp lâu đời nhất thế giới, vượt qua Notts County.
Everton được thành lập năm 1878 bởi các thanh niên đến từ Nhà thờ Giám lý St Domingo. Họ từng thi đấu tại sân Stanley Park nhưng sau bất đồng về tiền thuê sân với chủ Anfield John Houlding, Everton chuyển đến Goodison Park vào năm 1892, mở đường cho sự ra đời của Liverpool FC về sau.
Fulham bắt nguồn từ cộng đồng tín đồ Nhà thờ St Andrew’s vào năm 1879 với mục đích chơi bóng đá và cricket. Sân đầu tiên mang tên “The Mud Pond” gợi nhớ những khó khăn ban đầu. Đến năm 1889, tên gọi được rút gọn thành Fulham FC và chuyển về Craven Cottage bên bờ sông Thames nơi vẫn sử dụng làm sân nhà đến ngày nay.
Các CĐV Fulham trên sân nhà cũ
Leeds United ra đời từ đống tro tàn Leeds City bị giải thể năm 1919 do bê bối tài chính liên quan khoản thanh toán sai quy định cho cầu thủ. Một nhóm các giám đốc cùng cầu thủ cũ nhanh chóng lập nên Leeds United mới và tiếp quản sân Elland Road để tiếp tục truyền thống bóng đá tại đây.
Liverpool xuất hiện nhờ mâu thuẫn nội bộ tại Everton liên quan đến tiền thuê sân Anfield của chủ sở hữu John Houlding. Khi Everton phản đối việc tăng tiền thuê và chuyển tới Goodison Park, Houlding xây dựng đội bóng mới mang tên Liverpool FC để sử dụng sân Anfield trống trải ngay bên cạnh.
Manchester City bắt nguồn từ hoạt động xã hội do nhà thờ St Mark’s ở West Gorton thiết lập năm 1880 nhằm ngăn chặn bất ổn xã hội trong khu vực nghèo khó. Qua nhiều lần đổi tên và tái cơ cấu, họ chính thức trở thành Manchester City vào năm 1894 để ghi dấu niềm tự hào về sự phát triển của thành phố Manchester.
Manchester City trên sân nhà cũ Maine Road
Manchester United có nguồn gốc thú vị liên quan đến chú chó St. Bernard tên Major của đội trưởng Harry Stafford thuộc Newton Heath – tiền thân của Man United. Khi chú chó bị lạc và tìm thấy bởi ông chủ quán rượu giàu có John Henry Davies, Stafford đã thuyết phục ông Davies đầu tư vào đội bóng gặp khó khăn tài chính dẫn đến sự ra đời của Manchester United vào năm 1902.
Newcastle United lấy biệt danh “United” do sự hợp nhất thực tế giữa hai đội Newcastle East End và Newcastle West End cuối thế kỷ XIX. Khi West End phá sản và giải thể, East End nhanh chóng tiếp quản sân St James’ Park cùng vài cầu thủ rồi đổi tên để thể hiện sự đoàn kết toàn bộ bóng đá thành phố.
Các thành viên của CLB Newcastle thế kỷ 19
Nottingham Forest nổi bật nhờ màu áo đỏ Garibaldi đặc trưng, được đặt theo tên Giuseppe Garibaldi – anh hùng dân tộc Ý mà người Anh ngưỡng mộ như biểu tượng dũng cảm và tự do. Khi thành lập năm 1865, các sáng lập viên lựa chọn sắc đỏ này không chỉ để tôn vinh Garibaldi mà còn truyền cảm hứng tinh thần chiến đấu mãnh liệt cho đội bóng suốt nhiều thập kỷ sau đó.
Sunderland được khởi xướng bởi giáo viên người Scotland James Allan vào năm 1879 với tên gọi ban đầu khá dài “CLB bóng đá của Hiệp hội giáo viên Sunderland và Quận”. Phần lớn cầu thủ thời gian đó đều là giáo viên trước khi đội đổi tên ngắn gọn hơn để thu hút thêm người tham gia cũng như nâng cao tính cạnh tranh thương hiệu.
Sân nhà cũ Sunderland Roker Park năm 1966
Tottenham Hotspur sở hữu cái tên độc đáo lấy cảm hứng từ nhân vật Harry Hotspur trong vở kịch cùng tên của Shakespeare. Ban đầu là đội cricket rồi mở rộng sang bóng đá năm 1882 với cái tên Hotspur FC, họ sau đó thêm ‘Tottenham’ để tránh nhầm lẫn thư từ với đội khác cùng tên đồng thời tạo dựng thương hiệu rõ nét hơn trong môi trường thể thao ngày càng phát triển.
West Ham United sinh ra từ xưởng đóng tàu Thames Ironworks hồi cuối thế kỷ XIX dưới sự bảo trợ của giám đốc Arnold Hills dành cho công nhân công ty mình làm việc. Đến khoảng năm 1900 khi cần huy động vốn hoạt động độc lập hơn, CLB đổi tên thành West Ham United cùng màu áo đặc trưng xanh da trời phối rượu vang truyền thống mà theo truyền thuyết họ đoạt được thông qua việc thắng cược trang phục Aston Villa.
Wolverhampton Wanderers hay Wolves hình thành nhờ hợp nhất giữa hai nhóm: học sinh trường St Luke’s tạo nên đội bóng ban đầu cùng sự góp mặt của nhóm chơi cricket mang tên Wanderers yêu cầu giữ lại thương hiệu này khi sát nhập. Tiếp đó họ thêm danh xưng thị trấn Wolverhampton để xác định cá tính riêng biệt đồng thời góp mặt trong số các đội sáng lập Football League huyền thoại.