Crystal Palace
Trận đấu kịch tính giữa Nhật Bản và Senegal tại World Cup 2018 đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử bóng đá thế giới. Hai đội bóng xuất sắc này kết thúc vòng bảng với thành tích hoàn toàn ngang nhau: điểm số, hiệu số bàn thắng, số bàn thắng ghi được, và cả kết quả đối đầu. Điều gì sẽ quyết định đội nào giành quyền đi tiếp? Câu trả lời nằm ở một yếu tố không ngờ tới: luật fair-play. Luật lệ này, tưởng chừng như chỉ là một quy định phụ, đã trở thành ngã rẽ định mệnh, khiến Senegal phải chia tay World Cup 2018 chỉ vì nhiều thẻ phạt hơn đối thủ. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết luật fair-play, cách tính điểm, và làm rõ tầm quan trọng của yếu tố kỷ luật trong bóng đá chuyên nghiệp.
Ảnh chụp đội tuyển Senegal
Khái niệm fair-play trong bóng đá thường được hiểu theo hai nghĩa. Thứ nhất là tinh thần thể thao cao thượng, khuyến khích lối chơi đẹp, tôn trọng đối thủ và trọng tài. Đây là triết lý mà Liên đoàn Bóng đá Thế giới (FIFA) luôn đề cao. Tuy nhiên, khái niệm thứ hai, được đề cập trong bài viết này, là luật fair-play, một tiêu chí xếp hạng phụ được áp dụng trong các giải đấu lớn. Luật fair-play đóng vai trò quyết định khi các chỉ số chính như điểm số, hiệu số bàn thắng… giữa các đội là hoàn toàn giống nhau. Luật này không nằm trong 17 điều luật cơ bản của IFAB (International Football Association Board), mà là một quy định bổ sung trong điều lệ của từng giải đấu cụ thể, như World Cup hay các giải vô địch châu lục. Mục đích của luật fair-play là tạo ra sự công bằng, tránh tình trạng phải dùng đến bốc thăm để xác định đội thắng.
Hệ thống điểm trừ trong luật fair-play
Luật fair-play hoạt động dựa trên hệ thống điểm trừ. Mỗi đội bắt đầu với 0 điểm và bị trừ điểm tùy thuộc vào loại thẻ phạt mà cầu thủ nhận được. Đội nào có số điểm cao hơn (tức là bị trừ ít điểm hơn) sẽ được xếp hạng cao hơn. Theo quy định của FIFA trong các giải đấu gần đây, cách tính điểm như sau: Thẻ vàng đầu tiên: -1 điểm; Thẻ đỏ gián tiếp (do hai thẻ vàng): -3 điểm; Thẻ đỏ trực tiếp: -4 điểm; Một thẻ vàng, sau đó là một thẻ đỏ trực tiếp: -5 điểm. Điều quan trọng cần lưu ý là một cầu thủ chỉ bị trừ điểm một lần cho mỗi thẻ phạt trong một trận đấu. Ví dụ, nếu một cầu thủ nhận thẻ vàng thứ hai dẫn đến thẻ đỏ gián tiếp, đội bóng chỉ bị trừ 3 điểm cho thẻ đỏ, chứ không phải tổng cộng 4 điểm (1 điểm cho thẻ vàng đầu tiên + 3 điểm cho thẻ đỏ).
Trận đấu Nhật Bản – Senegal tại World Cup 2018 là minh chứng rõ ràng nhất cho tầm quan trọng của luật fair-play. Cả hai đội có cùng 4 điểm, hiệu số bàn thắng bại 0, cùng ghi được 4 bàn thắng, và hòa nhau 2-2 trong trận đối đầu trực tiếp. Tất cả các chỉ số chính đều bằng nhau, buộc ban tổ chức phải áp dụng luật fair-play để phân định thắng thua. Kết quả: Nhật Bản nhận 4 thẻ vàng (-4 điểm), trong khi Senegal nhận 6 thẻ vàng (-6 điểm). Nhật Bản, với số điểm cao hơn, đã giành chiến thắng nghẹt thở và tiến vào vòng 16 đội. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử World Cup, một đội bóng bị loại vì luật fair-play, đánh dấu một cột mốc đáng nhớ trong lịch sử bóng đá.
Nhật Bản thắng Senegal nhờ ít thẻ phạt hơn
Một số câu hỏi thường gặp về luật fair-play: Luật fair-play không được áp dụng ở tất cả các giải đấu. Việc sử dụng luật này phụ thuộc vào điều lệ của từng giải đấu cụ thể. Các hành vi chơi đẹp như đá bóng ra ngoài không được cộng điểm fair-play. Hệ thống điểm chỉ dựa trên số lượng thẻ phạt. Có khả năng hai đội có cùng điểm fair-play. Trong trường hợp đó, bốc thăm ngẫu nhiên sẽ được sử dụng để phân định thứ hạng. Luật fair-play, tuy đôi khi gây ra những kết quả khó lường, nhưng là một phần quan trọng của bóng đá hiện đại. Nó không chỉ là một quy tắc trên giấy tờ, mà còn là một yếu tố chiến thuật, đòi hỏi các đội bóng phải cân nhắc kỹ lưỡng giữa lối chơi tấn công và việc giữ kỷ luật trên sân cỏ.
