Southgate và bước cuối ở Wembley: Đánh Ý vào chỗ ý…

Mọi đánh giá của những HLV, chuyên gia hàng đầu đều cho rằng hàng tiền vệ Ý hơn hẳn hàng tiền vệ Anh. Nhưng bóng đá nếu chỉ là cân-đong-đo-đếm thì đã không cần phải ra sân làm gì. Điểm mạnh của Ý cũng sẽ là điểm yếu của Ý nếu như Southgate công vào đó bằng sách lược và con người đúng đắn.

Tổ chức tốt hơn, kiểm soát bóng tốt hơn, chuyền bóng tinh tế hơn, tham gia pressing hiệu quả hơn, giữ cự ly đội hình khoa học hơn…, ngần ấy cái hơn mà người ta đang nói về hàng tiền vệ Ý khi so sánh với các tiền vệ Anh lúc này. Nhưng bóng đá không chỉ có hàng tiền vệ. Nó là một tập hợp 11 con người trên sân tạo ra một sức mạnh tập thể. Anh vẫn có thể đánh bại Ý tại Wembley nếu như Southgate đọc vị được đối thủ và từ đó mở ra cơ hội cho mình.

Gareth Southgate sẽ nhận được huân chương Hoàng gia Anh cao quý Gareth Southgate nhiều khả năng sẽ được phong tặng huân chương CBE (Chỉ huy của Đế chế Anh) để tôn vinh thành tích của ông ấy trong việc thống nhất và khôi phục niềm tự hào về đội tuyển quốc gia, ngay cả khi Anh thua trận Chung kết.

Trở ngại của Tam sư: Tuyến tiền vệ “Anh thắng nổi Ý không?”, có những người đã đặt ra câu hỏi ấy. Bản thân chữ “nổi” trong câu hỏi trên đã cho thấy có những đánh giá về Anh chưa được khả quan lắm.

Chưa biết ông Southgate sẽ sử dụng những nhân sự nào cho trận chung kết nhưng chúng ta cứ tạm tin rằng có ít nhất 6 vị trí khó có sự thay đổi. Đó là bộ tứ vệ và hai nhân tố Sterling - Kane trên hàng công. Một bộ tứ vệ đã chơi quá tốt từ đầu giải tới giờ, đang sung sức, không chấn thương hay thẻ phạt gì thì chẳng HLV nào dại gì xáo trộn nó cả. Trong khi đó, hàng công của Anh, nói về hiệu quả, từ đầu giải tới nay Kane và Sterling đang làm rất tốt. Do đó, Southgate sẽ còn trông cậy vào họ ở chung kết này.

Bộ tứ vệ của Anh nhiều khả năng sẽ không thay đổi (Ảnh: B/R Football)

Nhưng quan trọng nhất, như đã nói ở trên, bóng đá là cuộc chơi tập thể nên 6 nhân tố kia có tốt đến mấy thì để chiến thắng, Tam sư vẫn cần các đối tác của họ làm tốt được việc của mình. Đó chính là kiềm chế được sức mạnh của Ý, một sức mạnh được hình thành bởi sự ổn định của hai hạt nhân nền tảng ở trung tâm: cặp tiền vệ trụ Jorginho - Verratti.

Khi có bóng, Ý có thói quen dâng cao kiểm soát khu vực 2/3 sân đối phương và do đó, khu vực hoạt động của Verratti - Jorginho tập trung chủ yếu ở 1/3 sân đối phương tính từ vạch giữa sân trở lên. Di chuyển của bộ đôi này luôn theo 3 hướng: hướng lên, lệch sang biên, dịch gần vào trung lộ. Ở phía trên họ, Emerson sẽ trấn giữ hành lang trái, Berardi hoặc Chiesa trấn giữ hành lang phải trong khi Insigne và Barella sẽ chiếm hai nội biên.

Lối phân bổ vị trí này giúp Ý tạo nên nhiều tam giác phối hợp mà trong đó, có 3 tam giác hạt nhân cơ sở là Verratti - Emerson - Insigne; Barella - Jorginho - Berardi (hoặc Chiesa) và Immobille - Insigne - Barella. Chính sự sắp xếp hợp lý ấy đã giúp Ý được 3 việc. Thứ nhất, luân chuyển nhanh, an toàn để giữ quyền kiểm soát bóng và mở ra được nhiều hướng tấn công đa đạng. Thứ hai, kiềm toả tốt hai nội biên và mặt tiền 16m50 (zone 14) để đón bóng 2. Và thứ ba, tổ chức khối pressing khu vực gần nhau, nhanh và hiệu quả khi bị đối phương đoạt bóng.

Các tam giác phối hợp cơ sở của Ý

Những tam giác ấy của Ý hoàn toàn có thể bị phá vỡ nếu như điểm mạnh của Ý bị công phá để mất đi hiệu quả và trở thành điểm yếu. Điểm mạnh ấy chính là cặp Verratti - Jorginho chơi rất gần nhau, tương hỗ lẫn nhau rất nhịp nhàng. Tam sư cần tìm cách chia cắt họ, tạo áp lực trực diện lên họ để họ không còn là nguồn sống, là nhịp đập của lối chơi chung bên phía Azzurri.

Nếu vẫn xuất quân với nhân sự như cũ, các cá nhân chịu trách nhiệm trực tiếp đối đầu với bộ đôi này bên phía Anh sẽ là Phillipls và Mount mà trong đó, dự báo theo phạm vi hoạt động và lối di chuyển quen thuộc, Mount sẽ thường ở giữa Jorginho - Verratti còn Phillips sẽ đối đầu trực diện Verratti nhiều hơn. Trong khi đó, sau lưng Mount, Rice sẽ là nút chặn đón lõng các liên lạc giữa Jorginho và Barella.

Thực tế, Phillips với thể hình, sự nhanh nhẹn, độ năng động và tính quyết liệt của mình hoàn toàn có thể khiến Verratti gặp nhiều khó khăn. Nhưng Verratti hơn Phillips ở kỹ thuật cá nhân và độ quái tiểu xảo. Chính Neymar đã thừa nhận, theo đánh giá của cá nhân anh, Verratti là 1 trong 5 cầu thủ có kỹ thuật cá nhân tốt nhất thế giới hiện nay (Neymar không đưa Mbappe lẫn Pogba vào top 5 này).

Trong khi đó, Mason Mount lại có khả năng làm Jorginho mất nhiều tính hiệu quả bởi sự cơ động của Mount cùng sức trẻ của anh sẽ là trở ngại cho một Jorginho không mạnh về tốc độ. Hơn nữa, chơi bóng chung ở Chelsea khiến Mount và Jorginho quá hiểu nhau nên cuộc chạm trán này hứa hẹn sẽ hấp dẫn và một chín một mười.

Liệu Mount đã có sẵn quà cho Jorginho ở chung kết?

Nhưng nếu chỉ với các tiền vệ, Southgate không thể nào áp chế được cặp trụ rất hay của Ý. Các tiền vệ Anh sẽ rất cần sự hỗ trợ của hàng công mỗi khi muốn giành quyền kiểm soát bóng từ phía Ý. Do đó, Kane và một tiền đạo cánh (Saka, Sancho hoặc người được Southgate chọn) sẽ liên tục phải tạo áp lực sau lưng cặp trụ này để họ không có không gian và thời gian điều chuyển bóng. Còn để phản công, Anh chỉ cần mình Sterling là đủ để cặp Chiellini - Bonucci phải dè chừng. Cặp trung vệ này không ngán ngại những kiểu tiền đạo tì đè như Lukaku mà họ rất sợ mẫu nhỏ con, nhanh, lắt léo và dễ thành “nạn nhân” trong những đôi mắt VAR.

Song, vấn đề tranh chấp khi Ý có bóng mới chỉ là nửa câu chuyện. Nửa quan trọng không kém là khi đoạt bóng, Anh phải làm gì bởi sức mạnh tổ chức pressing của Ý cũng được hình thành từ chính cặp trụ này? Câu trả lời có thể là những đường chuyền phản công xuyên tuyến có cự ly khoảng 25-30m, một cự ly đủ phù hợp để vượt qua khối đội hình của Ý vốn dĩ luôn cô đặc trong khoảng cách chiều dọc này.

Nhiều người đã bàn đến việc Anh sẽ đá phản công và những đường chuyền phản công kiểu này hoàn toàn phù hợp với các cầu thủ Anh cũng như cách di chuyển, tốc độ di chuyển của cặp Sterling - Kane. Nhưng ai sẽ là những người có thể thực hiện các đường chuyền kiểu ấy mới là quan trọng.

Shaw và Maguire thường có các đường chuyền tốt như thế nhưng nếu tuyến giữa Anh đoạt lại kiểm soát và luân chuyển bóng cho 2 cầu thủ này để thực hiện phát động, họ sẽ chậm 1 nhịp trong chuyển đổi. Anh rất cần một chân chuyền từ chính tuyến tiền vệ ngay sau khi đoạt bóng để đảm bảo tính bất ngờ. Và đó chính là điều khiến chúng ta nên đặt câu hỏi về chuyện “Có nên dùng Henderson từ đầu hay không?”.

Khả năng đá chính của Hendo vẫn là một dấu hỏi

Có vài ý kiến cho rằng Anh có thể nhường hoàn toàn quyền kiểm soát cho Ý và chơi phòng ngự phản công. Lựa chọn này cũng có lý khi dùng hàng thủ làm điểm tựa và các phát động tốt của Anh cũng thường từ hàng thủ (Maguire và Shaw). Nhưng nên nhớ, nếu nhường Ý chơi đúng ý họ ở không gian họ muốn, điều gì sẽ xảy ra nếu Anh thủng lưới sớm? Khi đó, kế hoạch của họ sẽ phá sản và dễ mắc vào cái bẫy phản công mà Ý từng thực hiện khá tốt trước Tây Ban Nha.

Southgate sẽ đánh Ý vào cặp Jorginho - Verratti hay không vẫn còn là câu hỏi chưa được trả lời. Nhưng dù có lựa chọn đánh Ý vào chỗ ý hay không, đây hứa hẹn sẽ là một cuộc đối đầu cực hấp dẫn về chiến thuật. Đơn giản, trước một đội bóng chặt chẽ về chiến thuật như Ý, Anh cũng sẽ phải thể hiện một kế hoạch, sách lược nặng tính chiến thuật. Và trận này không chỉ quan trọng vì nó là trận chung kết mà nó còn là trận cầu mang tính quyết định của Southgate bởi đối sách của ông sẽ cho khách quan hiểu thực sự năng lực của ông là thế nào.

Hà Quang Minh

Tin thể thao 247 & BLV Anh Quân cùng hợp tác để mang đến mùa hè Euro sôi động cho khán giả.