Crystal Palace
Dịch vụ chuyển mạng giữ nguyên số (MNP) đã được triển khai tại Việt Nam từ năm 2018 nhằm tạo điều kiện cho người dùng thoải mái lựa chọn nhà mạng mà không phải thay đổi số điện thoại. Tuy nhiên, sau hơn 6 năm áp dụng, nhiều thuê bao vẫn gặp phải khó khăn, thậm chí bị từ chối chuyển mạng trái quy định. Trước thực trạng này, cơ quan quản lý viễn thông đã cảnh báo mức xử phạt có thể lên đến 200 triệu đồng đối với các nhà mạng cố tình gây trở ngại cho người dùng, nhằm bảo đảm quyền lợi khách hàng và duy trì sự cạnh tranh lành mạnh trên thị trường.
Nhiều thuê bao di động lâu năm bị trì hoãn thủ tục, thậm chí bị từ chối với những lý do không nằm trong quy định chuyển mạng giữ nguyên số.
Dịch vụ chuyển mạng giữ nguyên số cho phép người dùng di động tiếp tục sử dụng số điện thoại cũ khi chuyển sang nhà cung cấp dịch vụ khác. Đây được xem là bước tiến quan trọng để nâng cao quyền lợi khách hàng và thúc đẩy các doanh nghiệp cạnh tranh dựa trên chất lượng dịch vụ thay vì chỉ chạy theo khuyến mãi. Về cơ bản, MNP giúp người dùng linh hoạt hơn trong việc lựa chọn nhà mạng phù hợp với nhu cầu về giá cước và chất lượng mạng lưới.
Tuy vậy, trong thời gian qua, Cục Viễn thông thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ nhận được nhiều phản ánh về việc một số nhà mạng chặn hoặc trì hoãn quá trình chuyển mạng trái quy định. Số liệu thống kê trong 7 tháng đầu năm 2025 cho thấy có hàng trăm đơn thư khiếu nại gửi đến cơ quan quản lý. Một số trường hợp sau khi rà soát đã buộc các nhà mạng phải hoàn tất thủ tục chuyển mạng cho khách hàng.
Cụ thể, một số nhà cung cấp lớn như MobiFone ghi nhận hơn 300 khiếu nại; Viettel khoảng vài chục; VinaPhone gần một trăm; còn Vietnamobile đứng đầu với hơn 370 đơn phản ánh. Trong đó, nhiều trường hợp liên quan đến việc trì hoãn hoặc từ chối không đúng quy định đã bị Cục Viễn thông yêu cầu xử lý ngay lập tức nhằm bảo vệ quyền lợi của khách hàng. Đây cũng là lời cảnh báo cho các doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm ngặt quy trình chuyển mạng để tránh bị xử phạt.
Cơ quan quản lý đã nhấn mạnh sẽ áp dụng mức phạt tối đa theo Điều 27 Nghị định 15/2020/NĐ-CP, có thể lên đến 200 triệu đồng đối với các hành vi cố ý gây khó khăn cho khách hàng khi thực hiện dịch vụ chuyển mạng giữ nguyên số. Đây là mức phạt cao nhất hiện nay trong lĩnh vực viễn thông, nhằm tạo tính răn đe mạnh mẽ và thúc đẩy minh bạch trong ngành.
Việc siết chặt kỷ luật này cũng nhằm mục đích xây dựng một thị trường viễn thông cạnh tranh công bằng hơn, góp phần nâng cao chất lượng phục vụ khách hàng và thúc đẩy phát triển hạ tầng kỹ thuật số tại Việt Nam.
Dịch vụ chuyển mạng giữ nguyên số không phải là khái niệm mới trên thế giới mà được nhiều quốc gia coi là thước đo năng lực cạnh tranh trong ngành viễn thông. Tại Liên minh Châu Âu (EU), thời gian hoàn tất thủ tục chuyển mạng không vượt quá một ngày làm việc, thậm chí một số nước chỉ mất vài giờ. Nhờ quy trình đồng bộ và ứng dụng công nghệ hiện đại, tỷ lệ khiếu nại rất thấp ở khu vực này.
Trên thực tế, Mỹ và Canada đã triển khai dịch vụ này từ đầu những năm 2000 với yêu cầu các nhà mạng phải xử lý nhanh chóng mọi yêu cầu. Kết quả là thị trường viễn thông Bắc Mỹ phát triển cạnh tranh quyết liệt dựa trên chất lượng chăm sóc khách hàng dài hạn thay vì chạy theo chiêu thức ưu đãi ngắn hạn.
Tại châu Á, Singapore và Hàn Quốc được đánh giá là hình mẫu điển hình với quy trình đăng ký online đơn giản và thời gian xử lý chỉ vài giờ. Chính phủ hai nước thường xuyên công bố dữ liệu về chuyển mạng để đảm bảo minh bạch và giám sát hiệu quả hoạt động của các nhà cung cấp dịch vụ.
Những nghiên cứu quốc tế đều chỉ ra rằng chính sách chuyển mạng giữ nguyên số không chỉ đem lại lợi ích trực tiếp cho người tiêu dùng mà còn thúc đẩy các nhà mạng đầu tư vào hạ tầng hiện đại và cải thiện chất lượng dịch vụ. Đây là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp dễ dàng mở rộng thị trường ra nước ngoài trong bối cảnh hội nhập toàn cầu sâu rộng.
Việt Nam có thể học hỏi nhiều bài học quý giá từ kinh nghiệm quốc tế để hoàn thiện môi trường chuyển mạng giữ nguyên số. Trước hết là rút ngắn tối đa thời gian hoàn thành thủ tục sang chuẩn mực quốc tế như 24 giờ ở EU nhằm giảm thiểu phiền hà cho người dùng và ngăn chặn lãng phí nguồn lực do hành vi trì hoãn.
Tiếp theo, cần minh bạch hóa dữ liệu về các lượt yêu cầu chuyển mạng thành công hay bị từ chối bằng cách công bố định kỳ như Singapore hay Hàn Quốc. Điều này sẽ tạo sức ép tích cực buộc các doanh nghiệp phải tuân thủ đúng quy trình cũng như giúp người dân theo dõi và phản ánh kịp thời những bất cập.
Bên cạnh đó, vai trò giám sát độc lập của cơ quan quản lý cần được củng cố để đảm bảo tính khách quan giữa các bên tham gia thị trường. Việc xử phạt nghiêm minh tới mức cao nhất vừa qua chính là tín hiệu cho thấy quyết tâm của cơ quan chức năng nhằm xây dựng môi trường cạnh tranh minh bạch.
Cuối cùng, việc liên kết dịch vụ chuyển mạng giữ nguyên số với các công nghệ số mới như eSIM, ví điện tử hoặc định danh điện tử sẽ tạo nền tảng thuận lợi để cá thể hóa thuê bao cũng như phát triển thêm nhiều tiện ích giá trị gia tăng cho người dùng di động.
Tổng kết lại, chuyển mạng giữ nguyên số không chỉ đơn thuần là một giải pháp kỹ thuật mà còn đóng vai trò thước đo độ minh bạch và sức cạnh tranh của thị trường viễn thông Việt Nam. Với những biện pháp siết chặt chế tài đang được thực thi, Việt Nam đang từng bước cải thiện môi trường kinh doanh để bảo vệ tối đa quyền lợi người tiêu dùng cũng như thúc đẩy sự phát triển bền vững ngành viễn thông trước xu hướng hội nhập sâu rộng.
