Crystal Palace
Khi Man City cần bàn thắng trước Crystal Palace, Jack Grealish được thay ra. Khi Man City cần bàn thắng trước PSG, Jack Grealish cũng được thay ra. Khi Man City muốn có thêm bàn để chốt hạ chiến thắng trước Club Brugge, Jack Grealish cũng được thay ra. 3 phút kể từ khi được tung vào, Raheem Sterling liền ghi bàn.
Đá chính cả thảy 9 trận tại Premier League kể từ khi gia nhập đội chủ sân Etihad từ Aston Villa với cái mác 100 triệu bảng Anh – kỷ lục trong lịch sử giải đấu – Jack Grealish mới chỉ ghi được 1 bàn và có thêm 2 pha kiến tạo. Đó xem ra là một thống kê không có lợi cho cầu thủ 26 tuổi. Lại càng không có lợi vì Grealish là người Anh, và vì là người Anh, anh bị xem là cầu thủ với mức giá thổi phồng.
Không bàn tới việc con số 100 triệu bảng có phải quá đáng hay không – dù thật sự, mức giá này là quá cao với một cầu thủ chỉ gắn bó trước đó với Aston Villa (thêm một giai đoạn được cho Notts County hỏi mượn) – thì dù có là 20, 50 hay thậm chí 200 triệu bảng, một cầu thủ tân binh khi đến với Man City dưới kỷ nguyên của Pep Guardiola, cũng đều sẽ phải học lại hoặc bổ túc thêm nhiều thứ về bóng đá từ nhà cầm quân người Tây Ban Nha.
Trường hợp này sẽ càng đúng nếu áp dụng vào những cầu thủ tấn công ở biên, tạm gọi là những tiền đạo cánh. Từ những Leroy Sane, Bernardo Silva, Riyad Mahrez, Raheem Sterling, Ferran Torres và giờ là Jack Grealish, tất cả đều đã, đang và sẽ mất ít nhất một mùa giải để trở thành một mảnh ghép phù hợp với hệ thống của Guardiola. Ngoại lệ duy nhất, có lẽ sẽ chỉ là Lionel Messi – người mà trong mắt HLV gốc Catalunya không cần phải chiến đấu để có một suất đá chính.
Chưa thể biết Grealish sẽ như thế nào khi sang mùa giải thứ hai, nhưng những Sane, Bernardo, Mahrez và Sterling đều gần như lột xác và chơi hiệu quả hơn rất nhiều trong mùa giải thứ hai dưới thời Pep.
Có 2 dạng cầu thủ tấn công biên trong thế giới bóng đá. Một dạng bám biên rồi bó vào phía trong để phát huy cái chân thuận trong trường hợp anh ta đá nghịch cánh. Một dạng đá cánh đúng kèo với xu hướng ôm biên hoàn toàn để từ đó tạt bóng outswing từ trong ra ngoài. Jack Grealish thuộc dạng đầu tiên, với xu hướng đá biên trái và từ đó di chuyển vào hành lang trong (half-space) cánh trái hoặc sâu trong trung lộ để tối ưu chân thuận là chân phải.
Thời còn khoác áo Aston Villa, với một đội bóng chơi theo đấu pháp phản công, Grealish phát huy tối đa những điểm mạnh trong lối chơi và cách di chuyển của mình. Tại đội chủ sân Villa Park, Grealish là hạt nhân sáng tạo. Nhưng tại Etihad, câu chuyện lại khác hoàn toàn. Ở Man City, dù có là cầu thủ trăm triệu bảng, Grealish cũng sẽ chỉ là một bánh răng trong cả guồng máy được tổ chức bài bản và hoàn bị.
Pep Guardiola là một kiểu HLV với ý niệm và triết lý bóng đá rõ ràng. Ông không thích những sự ngẫu nhiên trong bóng đá, dù rõ ràng, đã là thể thao, đã là trò chơi, thì tính ngẫu nhiên luôn tồn tại. Guardiola suy cho cùng luôn muốn kên kế hoạch mọi thứ để triệt tiêu tính ngẫu nhiên ấy. Ông muốn biến mọi thứ của một trận đấu thành hằng số, hoặc chí ít là ít biến số đi.
Điều đó có nghĩa là Guardiola huấn luyện cầu thủ theo cách ‘tự động hóa’; với những pha di chuyển, phối hợp và mô hình được lên kế hoạch; sự tập luyện nhuần nhuyễn biến chúng trở thành tự động trên sân. Sự bùng nổ của cá nhân đương nhiên là đáng giá, nhưng sự bùng nổ và tỏa sáng của những khoảnh khắc cá nhân không nên là ý niệm chủ đạo trong bóng đá của Guardiola. Cá nhân dù kiệt xuất, chiếm trọn spotlight, cũng không thể khiến hình thù sân khấu chung của đội bóng bị phá hỏng.
Vì vậy, mẫu cầu thủ như Jack Grealish sẽ cần được rèn giũa lại theo khuôn khổ của Guardiola. Chưa kể, vị thế Man City khác Aston Villa, đồng nghĩa với cách tiếp cận trận đấu và hoàn cảnh thế trận đặt ra cũng khác hoàn toàn. Những đối thủ của The Cityzens đơn giản là chọn giải pháp lùi sâu, dàn quân số đông bảo vệ vòng 16m50. Lúc đó, những nỗ lực rê dắt theo phong cách quen thuộc của Grealish khó lòng có thể có đất diễn.
Thực tế, Jack Grealish tuy đang phải làm quen dần với một trình độ chơi bóng mới, nhưng những phẩm chất tốt nhất từ thời anh còn khoác áo Aston Villa vẫn được bảo tồn. Hòa nhập nhưng không hòa tan là vậy. Những gì tinh túy nhất của Grealish, từ cầm bóng rê dắt, duy trì quyền kiểm soát bóng và câu kéo phạm lỗi,… vẫn còn nguyên.
Những con số bàn thắng hay kiến tạo có thể chưa xứng với mức giá 100 triệu bảng Anh, nhưng nếu đào sâu hơn các dữ liệu thống kê quan trọng khác, Grealish không tồi trong màu áo Man City. Đến nay, tại Premier League, anh đang là người tạo ra cơ hội cho các đồng đội từ những pha bóng sống nhiều thứ hai giải đấu (26 lần, chỉ sau Bruno Fernandes – 31 lần). Đấy là khoản chuyền bóng. Còn ở khoản cầm bóng rê dắt mở ra cơ hội, những máy chạy nổi tiếng như Allan Saint-Maximin hay Adama Traore cũng đều xếp sau Grealish (13 lần tạo ra cơ hội từ các pha kéo bóng – cao nhất Premier League).
Như đã nói, từng là một đầu mối cho những đợt bóng cuối tại Aston Villa, giá trị “tạm thời” của Grealish ở Man City lúc này là sự thu hút và lôi kéo đối phương mà anh mang lại. Nói cách khác, cầu thủ người Anh đang đóng vai hy sinh, mồi nhử để các đồng đội khác tận dụng. Guardiola đã từng thử nghiệm Grealish trong vai trò của một số 9 ảo, nhưng nhìn chung, kết quả chưa như ý muốn.
Pep Guardiola từng nói rằng: “Grealish có cảm quan không gian và vị trí rất tốt, cậu ấy cũng có tầm nhìn khác biệt. Mỗi khi cậu ấy có bóng, những Cancelo hay Rodri trở thành người tự do và có thể tận dụng.”
Một vấn đề khác mà Grealish cũng đang phải học tại Man City, chính là thích nghi với Joao Cancelo, người chơi cùng cánh trong vai trò hậu vệ trái. Thời còn chơi tại đội chủ sân Villa Park, hay như trong màu áo tuyển Anh, Grealish hoạt động kết hợp cùng những hậu vệ cánh kiểu truyền thống, tức những cầu thủ với xu hướng dâng lên bám biên để thực hiện các pha chồng cánh ngoài (overlap). Những pha di chuyển đó giúp kéo theo người theo kèm Grealish, mở ra không gian để anh xâm nhập vào vị trí ưa thích bên trong.
Còn với Cancelo, đó là một câu chuyện khác. Cầu thủ người Bồ là một sản phẩm quen thuộc của Guardiola – một hậu vệ cánh bó vào trong chơi như một số 6. Không những thế, Cancelo mùa giải hiện tại không khác gì một cầu thủ kiến thiết.
Vì vậy, Jack Grealish 100 triệu bảng không thể cho thấy đầu ra sản phẩm theo góc nhìn đại chúng ngay tức thì như những gì tất cả chờ đợi. Mọi thứ sẽ cần có thời gian. Sự đánh giá sẽ chỉ xác đáng hơn khi Grealish bước sang mùa giải thứ hai dưới bàn tay của Pep Guardiola.
