Thiếu Lâm Tự, ngôi chùa cổ kính nổi danh với truyền thống võ thuật lâu đời, đang phải đối mặt với thách thức lớn về uy tín do sự xuất hiện của những nhóm người tự xưng là võ tăng Thiếu Lâm nhưng thực chất không thuộc quản lý chính thức của nhà chùa. Các nhóm này không chỉ biểu diễn các màn võ thuật có phần giả tạo nhằm thu hút khán giả mà còn thực hiện nhiều hành vi thương mại hóa mờ ám, gây ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh truyền thống lâu đời của Thiếu Lâm. Tình trạng này đã kéo dài trong nhiều năm và lan rộng khắp vùng Trung Quốc đại lục, khiến niềm tin của người dân cũng như du khách đối với công phu Thiếu Lâm ngày càng suy giảm.
Theo số liệu từ báo chí địa phương và các cuộc điều tra độc lập, những người tự nhận là “võ tăng” nhưng không được Thiếu Lâm Tự công nhận thường xuyên xuất hiện tại các hội chợ, lễ hội và khu dân cư đông đúc, tổ chức biểu diễn võ công với quy mô lớn. Mỗi buổi biểu diễn của các võ tăng chính thức có thể thu về từ 3.000 đến 10.000 USD, đóng góp nguồn thu đáng kể cho nhà chùa. Tuy nhiên, song song đó là hàng loạt nhóm “ngụy võ tăng” hoạt động tự phát với quy mô lên đến hàng vạn người, chủ yếu dựa vào các mối quan hệ với những tục gia hoặc đệ tử đã rời khỏi Thiếu Lâm Tự để thực hiện các hoạt động kiếm tiền trá hình.
Nhiều nhóm mặc trang phục pháp y giả danh Thiếu Lâm thường xuyên di chuyển giữa các tỉnh miền Trung và miền Bắc Trung Quốc. Họ dựng bảng hiệu mang tên “Đoàn biểu diễn võ công Thiếu Lâm” để tạo dựng uy tín và lôi kéo người xem. Những cảnh tượng này được báo chí gọi chung là “Sơn Đông mãi võ”, phản ánh cách thức hoạt động có phần lừa đảo nhằm kiếm lời bất chính từ sự ngưỡng mộ dành cho truyền thống võ thuật nổi tiếng của ngôi chùa.

Một người biểu diễn công phu Thiết bố sam không thuộc quản lý của Thiếu Lâm Tự
Điểm nóng về vấn nạn “ngụy võ tăng” từng được ghi nhận ở huyện Baofeng thuộc tỉnh Hà Nam – nơi có hơn 1.000 người tham gia vào các đoàn biểu diễn võ thuật giả mạo và bán vật phẩm tôn giáo. Những buổi trình diễn thường rất hoành tráng với hệ thống loa đài, phông nền mang dòng chữ “Thiếu Lâm kungfu”, thu hút hàng trăm khán giả mỗi ngày. Ngoài việc biểu diễn, họ còn tận dụng cơ hội để bán ra những sản phẩm như phụ kiện Phật giáo đã khai quang, cao dán trị bệnh và các loại thuốc bổ được quảng cáo có khả năng dẫn khí hay hỗ trợ sức khỏe.

Tình trạng giả mạo công phu Thiếu Lâm đi biểu diễn xuất hiện khắp nơi
Các tiết mục trình diễn thường bao gồm những màn khoe thân thể cường tráng với các chiêu thức như thiết đầu công, uốn thép bằng cổ họng hay biểu diễn nội công sâu sắc. Tuy nhiên, theo phân tích của nhiều chuyên gia và truyền thông địa phương, đó chỉ là những thủ thuật sân khấu dựa trên nguyên lý vật lý đơn thuần chứ không phản ánh thực chất công phu tu luyện của Thiếu Lâm Tự. Có những viên gạch được xử lý đặc biệt để dễ vỡ khi va chạm nhưng không truyền lực xuống đầu người biểu diễn. Thanh thép dùng cho việc uốn cũng là loại kim loại mỏng nhẹ hoặc đã qua xử lý làm nóng trước nhằm tạo hiệu ứng thị giác.
Cảnh sát địa phương từng nhiều lần vào cuộc xử lý các nhóm ‘ngụy võ tăng’ vì có hành vi gian dối hoặc buôn bán thuốc giả. Tuy nhiên, việc chứng minh pháp lý cho hành vi giả mạo công phu võ thuật rất khó khăn do bản chất của nghệ thuật biểu diễn và sự thiếu rõ ràng trong luật pháp liên quan đến vấn đề này. Một số chuyên gia nhận định rằng việc trộn lẫn giữa thật và giả đã gây hoang mang cho công chúng, khiến nhiều người hiểu sai về giá trị thực sự của võ thuật cổ truyền và dần mất đi lòng tin vào hình ảnh Thiếu Lâm Tự.

Những buổi diễn thật sự của Thiếu Lâm Tự rất hoành tráng
Dù vậy, nguồn thu từ các hoạt động chính thức của tăng lữ tại Thiếu Lâm Tự vẫn duy trì ổn định và rất lớn. Các buổi biểu diễn do nhà chùa tổ chức có giá dao động từ 3.000 đến 10.000 USD tùy tính chất chương trình, giúp tạo ra khoản lợi nhuận từ 3 đến 10 triệu USD mỗi năm. Bên cạnh đó, lượng khách tham quan lên tới hàng triệu lượt mỗi năm cũng đem lại doanh thu đáng kể nhờ vé vào cổng và các dịch vụ liên quan.
Ngoài việc kinh doanh trực tiếp các hoạt động du lịch và biểu diễn, Thiếu Lâm Tự đã đăng ký hơn 700 nhãn hiệu liên quan đến thực phẩm, y dược, văn hóa và giáo dục võ thuật nhằm khai thác bản quyền thương hiệu lâu dài. Điều này giúp nhà chùa đảm bảo nguồn thu bền vững trong tương lai mà vẫn giữ được kiểm soát phần nào đối với hình ảnh chính thức của mình.
Tình trạng ‘ngụy võ tăng’ đang đặt ra thách thức nghiêm trọng cho uy tín cũng như sự phát triển bền vững của truyền thống võ thuật Thiếu Lâm. Giải pháp cần thiết lúc này là nâng cao kiểm soát quản lý đối với các nhóm biểu diễn tự phát cùng việc tuyên truyền nâng cao nhận thức để bảo vệ giá trị chân thực của nghệ thuật cổ truyền trước sự biến tướng thương mại quá mức.