Crystal Palace
Sau 11 vòng đấu đầu tiên của Ngoại hạng Anh mùa giải 2025-26, một số đội bóng đang có thành tích thi đấu vượt xa dự đoán thông thường dựa trên vị trí bảng xếp hạng. Thay vì chỉ nhìn vào điểm số hiện tại, việc áp dụng chỉ số điểm kỳ vọng (expected points – xPts) từ dữ liệu bàn thắng kỳ vọng (expected goals – xG) đã mang đến cái nhìn sâu sắc hơn về hiệu quả thực sự của các đội. Chỉ số này dựa trên phân tích hàng nghìn tình huống ghi bàn mô phỏng trong mỗi trận, cho thấy liệu thành tích của đội bóng có phản ánh đúng năng lực tạo cơ hội và phòng ngự hay không.
Arsenal đang thăng hoa ở giai đoạn đầu mùa
Arsenal là trường hợp hiếm hoi thể hiện sự tương đồng rõ nét giữa kết quả thực tế và điểm xPts. Với 26 điểm sau 11 trận và điểm xPts đạt gần 24,1, đội chủ sân Emirates cho thấy họ không chỉ thăng hoa nhờ may mắn mà còn bởi khả năng tạo ra cơ hội rõ ràng qua từng trận đấu. Họ đã thắng tới 8 trận và chiếm ưu thế về xG trong cả 9 trận, bao gồm một trận hòa sát sao với Man City – đối thủ được đánh giá cao nhất. Điều đó khẳng định Arsenal đang đáp ứng đúng kỳ vọng của một ứng viên vô địch thực thụ.
Arsenal đang thăng hoa ở giai đoạn đầu mùa
Tương tự, Manchester City tiếp tục giữ vững phong độ ổn định khi đứng thứ hai cả trên mặt bằng điểm số lẫn điểm kỳ vọng. Điều này chứng tỏ vị trí dẫn đầu của họ không phải ngẫu nhiên mà là kết quả của việc duy trì được sức mạnh tạo ra những cơ hội nguy hiểm liên tục và kiểm soát thế trận hiệu quả suốt từ đầu mùa giải.
Ngược lại, một số đội bóng lại đang tận dụng tốt các tình huống cụ thể để thu về điểm số vượt trội so với những gì dữ liệu đánh giá họ nên có. Sunderland là ví dụ điển hình khi đứng thứ tư trên bảng điểm nhưng theo thống kê điểm kỳ vọng, họ chỉ xứng đáng ở vị trí thứ 15. Phong cách chơi chủ yếu dựa vào phản công nhanh với tỷ lệ kiểm soát bóng thấp trung bình chỉ khoảng 43,2%, thậm chí còn tụt xuống dưới 30% ở một số trận đấu. Mặc dù để đối thủ dứt điểm nhiều hơn, Sunderland tận dụng hiệu quả số ít cơ hội có được cùng màn trình diễn xuất sắc của thủ môn Robin Roefs, người đã cứu thua hơn 2 bàn so với tổng pha sút nguy hiểm phải đối mặt.
Đội bóng Tottenham cũng nằm trong nhóm có thành tích thực tế tốt hơn nhiều so với điểm kỳ vọng. Dưới sự dẫn dắt của HLV Thomas Frank, Tottenham chưa tạo ra đủ cơ hội rõ rệt và thường xuyên không thể áp đảo đối phương về thế trận nhưng vẫn giành chiến thắng nhờ tận dụng tốt các tình huống cụ thể. Thành tích này tạo nên sự lo ngại về tính bền vững lâu dài khi thiếu đi sự áp đặt thế trận cần thiết.
Palace lẽ ra phải có vị trí tốt hơn
Trong khi đó, Aston Villa gây bất ngờ khi sở hữu chuỗi kết quả khả quan nhưng dữ liệu xG cho thấy đội bóng này thường xuyên ghi bàn nhiều hơn số cơ hội thực tế tạo ra. Ví dụ như chiến thắng 4-0 trước Bournemouth chỉ đạt mức xG khoảng 1,7 hay trận thắng Man City dù tạo được ít cơ hội hơn đối thủ (xG chỉ khoảng 0,81 so với 1,18). Kết quả này cho thấy Aston Villa đang sử dụng tối ưu các tình huống ghi bàn để vượt lên trên mức kỳ vọng từ những pha bóng tạo ra.
Ở chiều ngược lại, một vài đội lại thể hiện màn trình diễn kém hiệu quả khi bị mất điểm khá nhiều so với những gì dữ liệu chỉ ra. Crystal Palace là trường hợp điển hình khi họ nên đứng hạng ba dựa trên xG (19,3) tuy nhiên lại hiện diện ở vị trí thứ 10 do chỉ ghi được đúng 14 bàn thắng. Một vài CLB khác như Brentford, Brighton, Nottingham Forest, Leeds hay Newcastle cũng đều kém vị trí lẽ ra phải có ít nhất 5 bậc trên bảng xếp hạng so với dữ liệu phân tích.
Palace lẽ ra phải có vị trí tốt hơn
Đáng chú ý nhất là Wolverhampton Wanderers – đội bóng chịu tổn thất lớn nhất khi chênh lệch giữa điểm xPts và thành tích thực tế lên tới mức nghiêm trọng: họ được đánh giá xứng đáng thu về khoảng 11,2 điểm nhưng thực tế mới chỉ giành được vỏn vẹn 2 điểm sau các vòng đấu đã qua.
Dù vậy, cần lưu ý rằng dữ liệu không hoàn toàn dự báo chính xác tuyệt đối cho tương lai bởi bóng đá luôn chứa đựng những yếu tố bất ngờ và ngoại lệ khó đoán trước. Sunderland, Tottenham hay Aston Villa vẫn còn khả năng duy trì phong độ tốt mặc dù các chỉ số xG không hoàn toàn thuận lợi; trong khi đó Palace cùng Wolves cũng chưa chắc sẽ tận dụng được các lợi thế thống kê hiện tại để cải thiện vị trí nhanh chóng. Tuy nhiên xét trên bức tranh tổng thể lúc này thì bảng điểm kỳ vọng đã giúp xác định rõ đội bóng nào đang thi đấu vượt kỳ vọng thật sự cũng như ai đang gặp khó khăn về mặt hiệu suất và duyên ghi bàn.
