Crystal Palace
Trên các sàn đấu chuyên nghiệp, những cú đá hướng vào vùng đầu thường gây ấn tượng mạnh mẽ với các pha knock-out ngoạn mục. Tuy nhiên, các chuyên gia võ thuật lại đánh giá cao hơn những đòn đá phá trụ – bao gồm leg kick, low kick hay calf kick – bởi tính hiệu quả vượt trội trong việc làm suy yếu đối thủ ngay cả khi không trực tiếp kết liễu trận đấu. Đây được xem là vũ khí chiến thuật hàng đầu nhờ khả năng tác động vào khả năng di chuyển và phòng thủ của người bị đánh.
Các huấn luyện viên và nhà phân tích kỹ thuật trong MMA cũng như kickboxing đều đồng thuận rằng đòn đá phá trụ không chỉ dừng lại ở sức mạnh va chạm mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến hệ thống vận động của đối phương. Khi bắp chân hoặc bắp đùi phải chịu liên tiếp các cú đá, các dây thần kinh cùng cơ lớn tại những vùng này sẽ bị tổn thương và sưng tấy, khiến võ sĩ mất cân bằng, giảm tốc độ bật nhảy và mất đi sức mạnh để phản công hiệu quả. Điều này tạo ra áp lực liên tục và làm hao mòn thể lực của đối thủ một cách từ từ nhưng chắc chắn.
Huấn luyện viên Firas Zahabi, người từng dẫn dắt nhà vô địch Georges St-Pierre, đã từng giải thích trên podcast cá nhân rằng “đòn đá phá trụ không có tác dụng hạ gục ngay lập tức, nhưng nó dần dần làm tê liệt toàn bộ hệ thống vận động của đối thủ”. Chiến thuật này còn được các võ sĩ gọi là “chiến thắng bằng sự hao mòn”, khi mất khả năng di chuyển khiến người thua cuộc dễ dàng bị bóp nghẹt trong góc sàn, không còn cách tránh né các đòn tay hay cú đá cao nguy hiểm.
Một minh chứng rõ ràng cho hiệu quả của leg kick chính là trận đấu UFC tại Argentina năm 2018 giữa Santiago Ponzinibbio và Neil Magny. Với chuỗi leg kick liên tục trong hai hiệp đấu đầu tiên, Ponzinibbio đã khiến Magny gần như mất thăng bằng trước khi hoàn tất trận bằng cú đấm knock-out ở hiệp thứ tư. Trước đó, tại UFC 86, Forrest Griffin cũng áp dụng chiến thuật tương tự để làm suy yếu Rampage Jackson – một tay đấm nổi tiếng về thể lực mạnh mẽ – qua hàng chục cú đá vào đùi đối thủ.
Không chỉ riêng MMA, trong những môn võ truyền thống như Muay Thái và kickboxing – nơi kỹ thuật đá được phát triển lâu đời – leg kick luôn nằm trong nhóm đòn chủ lực mang tính chiến thuật cao. Cựu vô địch kickboxing Bas Rutten từng chia sẻ rằng một cú đá mạnh vào vùng đùi đủ khiến đối thủ mất ý chí chiến đấu dù không cần hạ đo ván ngay lập tức. Theo tài liệu huấn luyện của Liên đoàn Kickboxing Hà Lan, khu vực ngoài đùi (lateral quadriceps) là điểm yếu nhạy cảm bởi tập trung nhiều dây thần kinh cảm giác và cơ chịu lực chính.
Đặc biệt, đòn đá phá trụ còn được đánh giá rất cao về tính ứng dụng trong thực chiến ngoài võ đài. Khác với những cú đá cao hay đầu yêu cầu khoảng cách xa và độ linh hoạt vượt trội, leg kick dễ dàng sử dụng ở cự ly gần ngay cả với người không chuyên. Các chuyên gia tự vệ từ Viện Nghiên cứu chiêu thức Krav Maga tại Israel nhấn mạnh rằng đây là “đòn hiệu quả giúp ngăn cản đối phương tiến sát”, buộc họ phải khuỵu gối hoặc giảm tốc độ nhằm tạo thời gian thoát thân hoặc phản công.
Dù vậy, leg kick vẫn tồn tại những rủi ro nếu không thực hiện chuẩn xác về góc độ hay thiếu đòn đánh phối hợp nhằm gây nhiễu cho đối phương. Trận đấu nổi tiếng giữa Chris Weidman và Uriah Hall năm 2021 là ví dụ điển hình khi Weidman gặp chấn thương nghiêm trọng gãy xương ống chân do cú đá bị kháng đúng kỹ thuật. Vì vậy, các huấn luyện viên hiện đại luôn nhấn mạnh vai trò của “setup” – tức kết hợp các đòn tay hoặc giả động tác để gây bất ngờ và giảm thiểu nguy cơ phản công.
Những đòn đá thấp rất được đề cao trên võ đài chuyên nghiệp
Trong vài năm gần đây, một biến thể của leg kick là calf kick – nhắm vào phần bắp chân phía dưới – đang dần trở thành xu hướng tại UFC nhờ tính bất ngờ và khó dự đoán. Đòn này có biên độ nhỏ nhưng khiến nạn nhân nhanh chóng mất cảm giác do vùng bắp chân chứa nhiều dây thần kinh nông quan trọng. Nhà phân tích Robin Black từ kênh TSN Canada nhận định calf kick “đang làm thay đổi diện mạo võ đài hiện đại bởi khả năng phá hoại khả năng di chuyển chỉ sau vài lần trúng đích”.
Với xu hướng ngày càng ưu tiên sự thực tế và hiệu quả trong thi đấu hiện đại, những cú đá hoa mỹ phô trương dần nhường chỗ cho các bài đánh ngắn gọn, chính xác và có thể phá vỡ nhịp điệu trận đấu một cách đáng kể. Đòn đá phá trụ tuy giản dị nhưng vô cùng thiết thực đã trở thành biểu tượng cho lối chơi này. Nó có thể không tạo ra những khoảnh khắc bùng nổ khiến khán giả cổ vũ cuồng nhiệt ngay lập tức, nhưng lại là chiếc chìa khóa quyết định kết quả cuối cùng trên võ đài chuyên nghiệp.
Đá phá trụ xuất hiện liên tục trong mọi trận đấu
