Crystal Palace
Theo các chuyên gia thiên văn, hiện nay đến đầu năm 2026 sẽ xuất hiện liên tiếp bốn hiện tượng siêu Trăng, mở đầu bằng Trăng thu hoạch trong tuần này. Đêm trăng tròn rằm sẽ đạt độ tròn hoàn hảo ngay trước nửa đêm ngày 7/10, nhưng trong những đêm liền kề, người yêu thiên văn vẫn có thể quan sát Mặt Trăng gần như tròn đầy. Trong đó, tối ngày 6/10 được đánh giá là thời điểm đẹp nhất để ngắm nhìn siêu Trăng khi Mặt Trăng vừa mọc hướng Đông ngay sau hoàng hôn, tạo nên cảnh sắc tuyệt vời trên bầu trời.
Siêu trăng ở Đền thờ Cổ Poseidon tại Cape Sounion, Hy Lạp năm 2023
NASA cho biết vào thời điểm siêu Trăng xuất hiện, khoảng cách giữa Mặt Trăng và Trái Đất chỉ còn khoảng 224.600 dặm (tương đương hơn 361.000 km), gần hơn rất nhiều so với khoảng cách trung bình là 238.900 dặm (384.000 km). Do vậy, siêu Trăng sẽ có kích thước lớn hơn đến 14% và độ sáng tăng khoảng 30% so với một trăng tròn bình thường. Tuy nhiên, đây không phải là thuật ngữ chính thức trong ngành thiên văn mà chủ yếu dùng để mô tả những lần trăng tròn nằm trong phạm vi gần nhất của quỹ đạo Mặt Trăng quanh Trái Đất.
Hiện tượng siêu Trăng xuất phát từ quỹ đạo elip không đều của Mặt Trăng quay quanh hành tinh chúng ta. Trong chu kỳ khoảng 27 ngày, Mặt Trăng đi qua hai điểm: điểm gần nhất gọi là cận địa và điểm xa nhất gọi là viễn địa. Khi thời gian trùng hợp giữa thời điểm tròn và lúc Mặt Trăng ở cận địa xảy ra đồng thời thì ta có hiện tượng siêu Trăng. Nhà thiên văn Derrick Pitts từ Viện Franklin Philadelphia cho biết, hiện tượng này rất dễ quan sát bằng mắt thường nếu trời quang đãng mà không cần công cụ hỗ trợ nào. Song ông cũng nhấn mạnh sự khác biệt về kích thước so với trăng tròn thông thường khá nhỏ, khiến nhiều người khó nhận thấy rõ nét nếu không có sự so sánh qua các đêm trước đó.
Ngược lại với siêu Trăng, hiện tượng “trăng siêu nhỏ” hay Micromoon xảy ra khi Mặt Trăng ở vị trí viễn địa trong quỹ đạo, khiến nó có hình dáng nhỏ hơn và mờ nhạt hơn bình thường khi tròn. Đây cũng là một phần quy luật tự nhiên của quỹ đạo Mặt Trăng quanh trái đất.
Chuỗi siêu Trăng sẽ tiếp tục kéo dài không chỉ riêng tháng 10 mà còn vào tháng 11 và tháng 12 năm nay. Trong đó, siêu Trăng ngày 5/11 được dự báo là gần Trái Đất nhất năm 2025. Đặc biệt sự kiện mở màn cho năm mới 2026 cũng có một siêu Trăng vào ngày 3/1. Thông thường, mỗi năm sẽ ghi nhận từ ba đến bốn lần siêu Trăng liên tiếp do chu kỳ ổn định của quỹ đạo vệ tinh tự nhiên này.
Ngoài ra, siêu Trăng tháng 10 còn có ảnh hưởng đáng kể đến mức triều dâng cao dọc vùng ven biển Đông Nam nước Mỹ. Lực hấp dẫn mạnh từ Mặt Trăng khiến nước biển dâng lên vượt mức bình thường tạo nên hiện tượng ‘King Tide’ – triều cường đặc biệt gây ngập úng khu vực ven biển. Các cơ quan khí tượng đã phát đi cảnh báo về nguy cơ ngập lụt và dòng chảy xa bờ từ bang Carolinas đến Florida ngay sau đỉnh triều dự kiến diễn ra vào giữa tuần sau khi trăng đạt mức tròn cực đại.
